Jak gęsi wybierają swoich przywódców? Nowe badania

Badania przeprowadzone przez Centrum Badań im. Konrada Lorenza na Uniwersytecie Wiedeńskim w Austrii ujawniły mechanizmy wyboru przywódców wśród gęsi gęgaw.

Badacze przez cztery lata obserwowali wolno żyjące stado gęgaw w stacji badawczej im. Konrada Lorenza w dolinie Grunau im Almtal w Górnej Austrii. Gęsi sprowadził tam w latach 70. XX wieku laureat Nagrody Nobla Konrad Lorenz. Był to twórca etologii - nauki o zachowaniu zwierząt - który zajmował się obserwacją dzikich ptaków. Twierdził on, że każda gęś ma niepowtarzalną osobowość oraz że ptaki te nawiązują silne relacje z członkami swoich rodzin, a także tworzą monogamiczne związki.

Biolodzy przyglądali się grupie zaobrączkowanych i oznakowanych kolorowymi opaskami ptaków w wieku od roku do 23 lat. W czasie kiedy prowadzono badania, stado liczyło od 92 do 144 osobników. Autorzy pracy opublikowanej w czasopiśmie "iScience" sprawdzali, czy dane gęsi mają bardziej tendencje do przewodzenia grupie czy raczej do podążania za innymi ptakami. Badali również to, jak wzorce ich zachowań można powiązać z takimi cechami charakteru jak śmiałość, impulsywność czy ciekawość świata.

CZYTAJ TAKŻE: Ornitologiczna sensacja na północy USA

W ciągu czteroletniej pracy naukowcy udokumentowali setki zbiorowych przelotów gęgaw i odnotowywali, które ptaki inicjowały lot, a także to, które reagowały na ich wezwanie i jak duże były odlatujące grupy. Osobowość ptaków badacze ustalali przy użyciu testów. Odwagę gęsi oceniano według odległości, przy jakiej zrywały się do lotu, kiedy podchodził do nich człowiek. Poziom agresji stwierdzano za pomocą testu lustra, czyli reakcji ptaków na swoje odbicie, a ciekawość - na podstawie zachowania gęgaw, gdy w ich otoczeniu pojawiały się nowe przedmioty.

Wyniki badań wykazały, że gęsi mają stabilne cechy osobowości. Okazało się również, że gdy sygnał do odlotu dają śmiałe osobniki, podąża za nimi najwięcej gęsi. Te, które naśladują przywódców, to zazwyczaj ptaki o dużej ciekawości.

Jak wyjaśnili ornitolodzy, gęsi codziennie podejmują decyzje, czy lecieć na nowe żerowiska i szukać kolejnego schronienia, czy pozostać w dotychczasowych miejscach. Odkrywanie nowych terenów może przynieść im takie korzyści, jak bogatsze źródło pożywienia. Ku zaskoczeniu naukowców badania wykazały też, że za śmiałymi gęgawami lata znacznie więcej ptaków niż za agresywnymi i dominującymi, chociaż to one mają zwykle wyższą pozycję w stadzie.

ZOBACZ TEŻ: Wypróżniają się w locie - i to co kilka minut. Ten nawyk może mieć istotny wpływ na ocean

- Warto zwrócić też uwagę na rolę naśladowców, którzy są często pomijani, choćby w ludzkim pędzie za zdobywaniem zasobów. Nasza praca podkreśla zdolności poznawcze naśladowców i podważa tradycyjne poglądy na temat cech najbardziej cenionych u liderów - wskazała dr Sonia Kleindorfer, biolożka i główna autorka pracy.

Zdaniem naukowców badanie może poszerzyć zrozumienie mechanizmów zbiorowego podejmowania decyzji, uczenia się społecznego i ewolucji kulturowej - nie tylko u gęsi, ale także u wielu innych gatunków, w tym u ludzi.