Trudeau opiera się presji Pekinu. "Nie można pozwolić Chinom myśleć, że będą mogły tak funkcjonować"

Według prawników istnieje możliwość zwolnienia aresztowanej w Kanadzie w grudniu 2018 roku wiceprezes chińskiego koncernu Huawei Meng Wanzhou, co ułatwiłoby z kolei zwolnienie przez Chiny dwóch przetrzymywanych tam od grudnia 2018 roku Kanadyjczyków, Michaela Spavora i Michaela Kovriga. Premier Kanady Justin Trudeau oświadczył jednak w czwartek, że "żaden kraj nie będzie zatrzymywał przypadkowych Kanadyjczyków, by wywierać presję na rząd".

Chińscy prokuratorzy ogłosili w ubiegłym tygodniu formalne zarzuty: Kovrig został oskarżony o zbieranie tajemnic państwowych i informacji wywiadowczych, a przedsiębiorca Spavor - o kradzież i przekazywanie tajemnic państwowych za granicę. - Gdyby kraje na całym świecie, włączając w to Chiny, zdały sobie sprawę, że arbitralnie zatrzymując przypadkowo wybranych Kanadyjczyków mogą uzyskać, co chcą od Kanady, to naraziłoby znacznie większą grupę podróżujących Kanadyjczyków na ten rodzaj presji - podkreślił Trudeau.

Powiedział również, że spotkał się z rodzinami Spavora i Kovriga i rozumie "jak straszna jest ich sytuacja", ale jego odpowiedzialność dotyczy bezpieczeństwa wszystkich Kanadyjczyków. - Nie można pozwolić Chinom myśleć, że będą mogły tak funkcjonować. Tego rodzaju działania nie dają nikomu metody nacisku na rząd Kanady - dodał szef rządu.

OGLĄDAJ TVN24 W INTERNECIE NA TVN24 GO >>>

Grupa 19 polityków i byłych kanadyjskich dyplomatów wystosowała we wtorek list do premiera Kanady, pisząc, że rząd federalny ma prawną możliwość uwolnienia Meng. Powołując się na opinię znanego prawnika Briana Greenspana wskazali, że uwolnienie Meng pomogłoby w uwolnieniu przez Chiny Kovriga i Spavora.

"Obaj Michaelowie zostali zatrzymani w bezpośrednim odwecie za zatrzymanie przez Kanadę Meng Wanzhou" - napisano w liście. Z prośbą o wykorzystanie prawnych możliwości wskazanych przez Greenspana zwróciła się też do władz żona Kovriga Vina Nadjibulla.

- Całkowicie nie zgadzam się z tymi wybitnymi Kanadyjczykami, doceniając ich zaangażowanie - powiedział Trudeau, po raz kolejny zwracając uwagę na niezależność kanadyjskiego sądownictwa. W poniedziałek premier przyznał jednak, że rząd ma "do teoretycznej dyspozycji" pewne prawne narzędzia.

Rzecznik chińskiego MSZ Zhao Lijian powiedział podczas konferencji prasowej w środę, że "takie opcje są w granicach prawa i mogłyby otworzyć przestrzeń do (negocjacji) sytuacji obu Kanadyjczyków", chociaż jeszcze w poniedziałek twierdził, że oskarżenie Kovriga i Spavora o szpiegostwo to "coś zupełnie innego" i zwracał się do Kanady, by "zaprzestała nierozsądnych wypowiedzi" w sprawie.

W ostatnich dniach grupa senatorów różnych opcji politycznych zwróciła się do rządu federalnego, by skorzystał z ustawy pod nazwą Magnitsky Act i nałożył na ważnych chińskich polityków sankcje za "poważne naruszenia praw człowieka i podstawowych wolności". Jako uzasadnienie cytowano zarówno prześladowania Ujgurów, Tybetańczyków, jak i aresztowanie Kovriga i Spavora. Magnitsky Act daje rządowi prawo zamrażania aktywów należących do obcokrajowców, którzy naruszają prawa człowieka. Kanada używała już tych przepisów wobec przedstawicieli Rosji, Wenezueli i Arabii Saudyjskiej. Trudeau zapowiedział w czwartek, że rząd "będzie pracował nad wszystkimi opcjami".

Amerykański sekretarz stanu Mike Pompeo wydał w poniedziałek oświadczenie, w którym napisał, że "Stany Zjednoczone wspierają Kanadę i zwracają się do Pekinu o natychmiastowe uwolnienie obu mężczyzn, odrzucając użycie tego nieuzasadnionego przetrzymywania do wywierania presji na Kanadę".

Amerykańskie władze zarzucają Meng oszustwa i łamanie sankcji nałożonych na Iran. Wiceszefowa Huawei nie przyznaje się do winy. Pod koniec maja sąd w Vancouver orzekł, że proces ekstradycyjny Meng może być prowadzony, a zarzuty stawiane przez władze USA dotyczą czynów uznawanych za przestępstwo także w Kanadzie.