Stany Zjednoczone, Kanada i Wielka Brytania ogłosiły w poniedziałek nowe sankcje wobec Białorusi. Prezydent USA Joe Biden oświadczył, że "działania reżimu Łukaszenki są bezprawnymi wysiłkami, by utrzymać się przy władzy za każdą cenę". Białoruski przywódca Alaksandr Łukaszenka na konferencji prasowej skomentował decyzję władz Londynu o wprowadzeniu restrykcji. - Udławcie się tymi sankcjami - powiedział.
Prezydent USA Joe Biden ogłosił w poniedziałek nowe sankcje przeciwko Białorusi, obejmujące 27 osób i 17 podmiotów, w tym między innymi oligarchów bliskich Alaksandrowi Łukaszence, Narodowy Komitet Olimpijski Białorusi oraz dwa kluczowe przedsiębiorstwa państwowe.
Jak poinformował w oświadczeniu amerykański resort finansów, głównym celem nowej serii sankcji, wprowadzonych w rocznicę sfałszowanych wyborów prezydenckich na Białorusi, są oligarchowie i biznesmeni, nazywani "portfelami Łukaszenki". Chodzi między innymi o barona naftowego Mikałaja Warabieja, magnata tytoniowego Alaksieja Aleksina oraz zarejestrowane na Cyprze spółki należące do budowlanego imperium bliskiego Łukaszence serbskiego biznesmena Nebojszy Karicia.
Na liście objętych sankcjami znalazły się też dwie kolejne firmy państwowe - gigant przemysłu potasowego Biełaruskalij oraz Grodzieńską Fabryka Tytoniowa "Niemen". Restrykcjami objęto również byłych i obecnych szefów tych firm.
Sankcje nałożone na Narodowy Komitet Olimpijski Białorusi
Nowe sankcje nałożono też na Narodowy Komitet Olimpijski Białorusi w związku z brakiem ochrony protestujących sportowców oraz oskarżeniami, że kierowana przez syna Łukaszenki - Wiktara, instytucja służy omijaniu sankcji i praniu pieniędzy.
Restrykcjami objęto także kolejnych przedstawicieli aparatu represji, a także tych odpowiedzialnych za zmuszenie do lądowania samolotu Ryanair z Aten do Wilna w celu zatrzymania dziennikarza Ramana Pratasiewicza i jego partnerki Sofii Sapiegi. Wprowadzone przepisy oznaczają między innymi zamrożenie ich aktywów na terenie USA oraz zakaz dokonywania transakcji z osobami i podmiotami z USA oraz za pośrednictwem amerykańskich firm i systemów.
Jak powiedziałem liderce białoruskiej opozycji, Swiatłanie Cichanouskiej, wspieramy naród białoruski w jego odważnym realizowaniu demokratycznych aspiracji
Biden: działania reżimu Łukaszenki są bezprawnymi wysiłkami, by utrzymać się przy władzy
- Od zatrzymywania tysięcy pokojowych demonstrantów, przez więzienie ponad 500 aktywistów, przywódców społeczeństwa obywatelskiego i dziennikarzy jako więźniów politycznych, po zmuszanie do lądowania międzynarodowego lotu w afroncie dla globalnych norm, działania reżimu Łukaszenki są bezprawnymi wysiłkami, by utrzymać się przy władzy za każdą cenę. Odpowiedzialnością wszystkich, którzy dbają o prawa człowieka, wolne i uczciwe wybory i wolność słowa jest sprzeciwianie się tym represjom - oznajmił prezydent USA Joe Biden.
Prezydent podpisał przy tym rozporządzenie umożliwiające dodatkowe rozszerzenie sankcji.
- Jak powiedziałem liderce białoruskiej opozycji, Swiatłanie Cichanouskiej, wspieramy naród białoruski w jego odważnym realizowaniu demokratycznych aspiracji - przypomniał Biden. Cichanouska podczas niedawnej wizyty w USA miała przekazać Bidenowi i przedstawicielom jego administracji listę osób i podmiotów, które powinny zostać objęte restrykcjami. Wspominała też o sankcjach sektorowych, obejmujących najważniejsze gałęzie białoruskiego przemysłu, choć na ten krok Waszyngton - w odróżnieniu od Unii Europejskiej - jeszcze się nie zdecydował.
Sankcje Wielkiej Brytanii i Kanady
W poniedziałek, w koordynacji z USA, sankcje przeciwko reżimowi Łukaszenki wprowadziły też Kanada i Wielka Brytania.
Sankcje gospodarcze Wielkiej Brytanii obejmują zakaz importu z Białorusi potażu, produktów ropopochodnych i towarów wykorzystywanych do produkcji papierosów, zakaz bezpośredniej lub pośredniej sprzedaży, dostarczania, przekazywania lub eksportu na Białoruś sprzętu, technologii lub oprogramowania przeznaczonego do monitorowania lub przechwytywania wiadomości w internecie i wiadomości komunikacji telefonicznej oraz towarów podwójnego zastosowania i technologii do celów wojskowych.
Sankcje finansowe zakazują nabywania zbywalnych papierów wartościowych i instrumentów rynku pieniężnego emitowanych przez państwo białoruskie, jak również emitowanych przez banki państwowe, oraz udzielania im pożyczek. Ponadto wprowadzony zostaje zakaz świadczenia usług ubezpieczeniowych i asekuracyjnych na rzecz białoruskich organów państwowych.
W ramach ogłoszonego pakietu białoruscy przewoźnicy lotniczy będą mieli zakaz przelotu przez brytyjską przestrzeń powietrzną i lądowania w Wielkiej Brytanii, zaś brytyjskie firmy nie będą mogły udzielać pomocy technicznej flocie luksusowych samolotów należących do Łukaszenki i osób z jego najbliższego otoczenia.
Raab: reżim Łukaszenki nadal dławi demokrację i łamie prawa człowieka na Białorusi
- Reżim Łukaszenki nadal dławi demokrację i łamie prawa człowieka na Białorusi. Te sankcje pokazują, że Wielka Brytania nie będzie akceptować działań Łukaszenki od czasu sfałszowanych wyborów (prezydenckich na Białorusi w 2020 r. - red.). Produkty państwowego przemysłu Łukaszenki nie będą sprzedawane w Wielkiej Brytanii, a nasze firmy lotnicze i kosmiczne nie dotkną jego floty luksusowych samolotów - oświadczył brytyjski minister spraw zagranicznych Dominic Raab. Jak podkreśliło brytyjskie MSZ, sankcje są starannie ukierunkowane na wywarcie presji na Łukaszenkę, instytucje państwowe i osoby z jego otoczenia, przy maksymalnym ograniczeniu, na ile to możliwe, wszelkich niezamierzonych konsekwencji dla mieszkańców Białorusi.
Łukaszenka: udławcie się tymi sankcjami
Decyzję władz w Londynie komentował na konferencji prasowej Alaksandr Łukaszenka. - Kto dzisiaj wprowadził sankcje, Wielka Brytania? Bóg z wami, udławcie się tymi sankcjami – powiedział.
- Nic wspólnego z tą Wielką Brytanią mieć nie chcemy. (To) amerykańscy lokaje – powiedział białoruski przywódca. - A sankcje wprowadzajcie. Pożyjemy, zobaczymy, do czego to doprowadzi, jeśli nie pójdziecie po rozum do głowy – dodał.
Jednocześnie zaapelował o zapanowanie nad emocjami i szukanie wyjścia z obecnej sytuacji. Przestrzegł przed trzecią wojną światową. - Posłuchajcie, rozpętacie trzecią wojnę światową. Do tego chcecie popchnąć nas i Rosjan? Chcecie zwyciężyć w tej wojnie? W niej nie będzie zwycięzców, a jeśli będą, to nie będziecie to wy. Dlatego dopóki jeszcze cierpliwie to znosimy, siądźmy do stołu i zacznijmy rozmowę o tym, jak wyjść z tej sytuacji – powiedział.
Rocznica wyborów prezydenckich
W poniedziałek przypada pierwsza rocznica wyborów prezydenckich na Białorusi, po których wybuchły masowe protesty w związku z oskarżeniami o ich sfałszowanie. Za ich zwycięzcę został uznany Łukaszenka, który według oficjalnych wyników uzyskał 80,1 proc. głosów, a jego konkurentka Swiatłana Cichanouska - 10,1 proc. Zarówno Wielka Brytania, jak i Unia Europejska uznały, że wyniki zostały sfałszowane. Już wcześniej brytyjski rząd wprowadził sankcje polegające na zakazie wjazdu i zamrożeniu aktywów Łukaszenki i jego najbliższych współpracowników.
Źródło: PAP