Przewrót wojskowy w Gabonie. Wideo z sierpnia 2023 roku

Źródło: Reuters

Sędziowie Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości uznali roszczenia Gwinei Równikowej do grupy cennych wysp wodach Zatoki Gwinejskiej. Oznacza to prawne rozstrzygnięcie trwającego od dekad sporu z sąsiednim Gabonem i zobowiązanie tego kraju do wycofania z swoich żołnierzy.

Gwinea Równikowa i Gabon toczą spór o archipelag trzech niezamieszkanych, malutkich wysp Conga, Mbanié i Cocoteros od początku lat 70. XX wieku. W 1972 roku armia Gabonu zmusiła żołnierzy gwinejskich do wycofania się z największej z nich, Mbanié o powierzchni 30 hektarów, i ustanowiła tam istniejącą do dziś niewielki posterunek wojskowy.

Sporne wyspy w Afryce

Spór o Mbanié i dwie sąsiednie wysepki w Zatoce Gwinejskiej zszedł na dalszy plan aż do początku XXI wieku, kiedy to perspektywa wykrycia złóż ropy naftowej ponownie rozbudziła zainteresowanie całą Zatoką. Posiadanie wysp umożliwia zaś państwu wytyczenie wokół nich swoich wód terytorialnych oraz wyłącznej strefy ekonomicznej, na obszarze której możliwe byłoby rozpoczęcie wydobycia.

Po latach mediacji prowadzonych przez Organizację Narodów Zjednoczonych afrykańscy sąsiedzi podpisali w 2016 roku porozumienie o skierowaniu sporu do Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości (MTS), co ostatecznie nastąpiło pięć lat później. Gwinea Równikowa i Gabon, oba mające kolonialną przeszłość, zwróciły się wówczas z prośbą o ustalenie, jaka umowa prawna reguluje kwestię przynależności terytorialnej wysp.

Dowiedz się więcej:

Kraj bez partii politycznych. Zakaz wszedł w życie 

Wyrok w sprawie wysp

W opublikowanym w poniedziałek ostatecznym i wiążącym orzeczeniu MTS stanął po stronie Gwinei Równikowej. Uznał, że jej roszczenia do wysp oparte na konwencji z 1900 roku o podziale francuskich i hiszpańskich aktywów kolonialnych w Afryce Zachodniej powinny być honorowane i pozostać w mocy.

"Tytułem prawnym, który ma moc wiążącą w kwestii suwerennej zwierzchności nad tymi wyspami (...) jest tytuł posiadany przez Królestwo Hiszpanii 12 października 1968 roku, które przejęła następnie Republika Gwinei Równikowej" - wskazał MTS, powołując się stan posiadania hiszpańskiej posiadłości kolonialnej w dniu uzyskania niepodległości przez Gwineę Równikową

Późniejsze porozumienie, znane jako Konwencja z Başa z 1974 roku, na mocy której wyspy przyznano Gabonowi, zostało odrzucone jako "niebędące traktatem mającym moc prawną", stwierdziła sędzia MTS Julia Sebutinde. "Orzeczenie oznacza, że Gabon będzie musiał wycofać swoich żołnierzy z maleńkiej wyspy Mbanié u wybrzeży Gabonu, o długości wynoszącej mniej niż kilometr", podkreśliła agencja Reutera.

ZOBACZ TEŻ: Chiny zaanektowały małą mieliznę. Filipiny zaprzeczają

Spór Gwinei Równikowej i Gabonu

Zarówno Gabon, jak i Gwinea Równikowa są znaczącymi producentami ropy naftowej, ale jak podaje BBC po wydanym w poniedziałek orzeczeniu MTS, w ostatnich latach odnotowały one spadek produkcji. Doszło do tego "z powodu niedoinwestowania, niewystarczającej działalności eksploracyjnej i starzejących się odwiertów".