"Złożyłam dziewięć zawiadomień o możliwości popełnienia przestępstwa". Szefowa CBA przed komisją ws. Pegasusa

Sejmowa komisja śledcza ds. Pegasusa przesłuchiwała we wtorek szefową CBA Agnieszkę Kwiatkowską-Gurdak. Tematem były między innymi ewentualne nieprawidłowości związane z zakupem i wykorzystaniem oprogramowania Pegasus.

Przesłuchanie szefowej Centralnego Biura Antykorupcyjnego odbyło się najpierw w formule jawnej, a następnie niejawnej. Komisja śledcza ds. Pegasusa bada legalność, prawidłowość i celowość czynności podejmowanych z wykorzystaniem tego oprogramowania m.in. przez rząd, służby specjalne i policję od listopada 2015 roku do listopada 2023 roku. Komisja ma też ustalić, kto był odpowiedzialny za zakup Pegasusa i podobnych narzędzi dla polskich władz.

CZYTAJ TEŻ: Przesłuchanie szefowej CBA. Jest reakcja premiera

Na początku przesłuchania Kwiatkowska-Gurdak skorzystała z możliwości swobodnej wypowiedzi. Zapewniła, że przeprowadziła w CBA "szereg czynności audytowych i wyjaśniających".

- Jeszcze w grudniu 2023 roku minister koordynator służb specjalnych, pan Tomasz Siemoniak, zlecił przeprowadzenie w służbach audytów obejmujących między innymi pracę operacyjną, w tym wszelkie zastosowania kontroli operacyjnej. Ten audyt został przeprowadzony w CBA niezwłocznie, a jego kompletne i szczegółowe ustalenia przekazałam panu ministrowi koordynatorowi oraz prokuraturze, a w zakresie dopuszczalnym prawnie także państwa komisji - powiedziała.

Dodała, że z własnej inicjatywy zleciła szereg audytów i innych czynności weryfikujących i wyjaśniających wszelkie wątpliwości, które do niej docierały.

- Złożyłam także dziewięć zawiadomień o możliwości popełnienia przestępstwa - mówiła dalej Kwiatkowska-Gurdak. - Złożyłam zawiadomienia w odniesieniu do konkretnych zdarzeń oraz odnoszące się do konkretnych osób. Zapewniam państwa oraz opinię publiczną, że żadna z osób, mam na myśli pracowników cywilnych oraz funkcjonariuszy, objęta zakresem któregokolwiek zawiadomień, nie pełni już służby ani nie pracuje w CBA. Wszystkie zawiadomienia są w prokuraturach - dodała.

Stwierdziła, że według jej wiedzy na dzisiaj, "wszystkie sprawy zostały wszczęte".

- Pragnę stanowczo podkreślić, że wbrew medialnym doniesieniom, wszędzie tam, gdzie spełnione były przesłanki ustawowe, Centralne Biuro Antykorupcyjne na moje polecenie od początku, w pełnym zakresie udostępniało prokuraturze kompletne, całościowe informacje. Bez anonimizacji. I tak, w ciągu ostatniego roku do prokuratury przekazaliśmy między innymi dokumentację z przeprowadzonych audytów dotyczących spraw operacyjnych i kontroli operacyjnej - mówiła następnie szefowa CBA.

Dodała, że przekazywane są również sukcesywnie żądania akta spraw operacyjnych, czy też procedury wewnętrzne dotyczące pracy operacyjnej w pełnym zakresie żądanym przez prokuraturę.

- Wydałam 63 decyzje o zezwoleniu na udzielenie prokuraturze informacji niejawnych w pełnym zakresie, w tym tych dotyczących najbardziej wrażliwych aspektów pracy operacyjnej. Oznacza to, że 63 osoby mogły zostać lub w dalszym ciągu mogą zostać przez prokuraturę przesłuchane. Przekazane zostały jeszcze pozostałe dokumenty zawierające informacje niejawne żądane przez prokuraturę - wyjaśniała Kwiatkowska-Gurdak.

Mówiła, że w tym samym czasie komisja wystąpiła do niej, jako szefa CBA, o zezwolenie na udzielenie informacji w stosunku do ośmiu osób. - Spośród których, według mojej wiedzy, komisja przesłuchała jedną osobę, czynnego funkcjonariusza CBA. Muszę podkreślić, że w przypadku wszystkich ośmiu wniosków wyraziłam zgodę na udzielenie informacji niejawnych - dodała.

Kwiatkowska-Gurdak w swobodnej wypowiedzi odpierała medialne doniesienia jakoby blokowała udostępnianie dokumentów komisji śledczej. - Pragnę stanowczo podkreślić, że jako szef CBA w pełni wyczerpuję wszystkie prawne możliwości przedstawienia dokumentów, przekazania wszelkich prawnie dopuszczalnych informacji oraz wydania stosownych zwolnień z obowiązku zachowania tajemnic ustawowo chronionych. Wszelkie moje decyzje w tym zakresie są podejmowane zgodnie z obowiązującym prawem - zapewniła świadek.

Wskazała tu na jeden z artykułów ustawy o CBA, który stanowi - jak mówiła - że informacje operacyjne mogą być udostępniane wyłącznie prokuratorowi i sądowi. - I to w ściśle określonych przypadkach - dodała. Podkreślała też, że od kiedy funkcjonuje komisja śledcza ds. Pegasusa, CBA udzielała wymaganych informacji w granicach wynikających z przepisów prawa.

- Chciałabym jeszcze odnieść się ponownie do wyników przeprowadzonych przeze mnie ustaleń i w tym zakresie chcę podkreślić, że zarówno wewnętrzne ustalenia poczynione w Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, jak i wyniki prac prokuratury oraz wysokiej komisji wskazują na wysoką potrzebę roztoczenia ściślejszej kontroli nad stosowaniem przez służby tak dolegliwego i dotykającego gwarantowanych konstytucją praw i wolności środka, jakim jest kontrola operacyjna. I to się dzieje także dzięki waszym staraniom - zapewniła komisję szefowa CBA.

Przypomniała, że "od grudnia 2024 roku staraniem ministra koordynatora, pana Tomasza Siemoniaka, który jest autorem projektu rozporządzenia, weszły w życie nowe zasady formułowania wniosków o stosowanie kontroli operacyjnej oraz postanowień wydawanych przez sądy". - Zmiany te były konsultowane także przez CBA i dzisiaj mogę jednoznacznie stwierdzić, że wszelkie nasze uwagi znalazły się w obowiązującym rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów, które jest realizowane prawidłowo i bez żadnych zakłóceń - dodała.

- Obecnie, stojąc na czele CBA, mogę zagwarantować, że formacja ta stosuje przyznane jej kompetencje z poszanowaniem praw i wolności człowieka, a środki bardziej dolegliwe są wykorzystywane wyłącznie w przypadkach, gdy środki mniej dolegliwe nie mogą przynieść oczekiwanego rezultatu. Zapewniam też, że żadne działania CBA nie są motywowane wolą polityczną ani żadnymi innymi przesłankami niż realizacja ustawowych zadań tej służby i jej obowiązków wobec społeczeństwa - mówiła Kwiatkowska-Gurdak.

W swobodnej wypowiedzi odniosła się m.in. do czasów, kiedy pracowała w delegaturze CBA w Bydgoszczy. - Nie mam i nigdy nie miałam nic wspólnego z jakąkolwiek czynnością operacyjną wobec Krzysztofa Brejzy i jego rodziny. Nigdy nie pracowałam jako funkcjonariusz operacyjny i nie używałam jakichkolwiek narzędzi stosowanych w pracy operacyjnych - oświadczyła.

Chodzi o kwestię informacji, że ówczesny senator KO Krzysztofa Brejza miał być inwigilowany z wykorzystaniem oprogramowania Pegasus. Świadek dodała, że w czasie pełnienia służby w bydgoskiej delegaturze łącznie prowadziła 16 postępowań przygotowawczych.

Przewodnicząca komisji śledczej Magdalena Sroka poinformowała, że świadek została zwolniona przez premiera Donalda Tuska od obowiązku zachowania tajemnicy informacji niejawnych o klauzuli "tajne" bądź "ściśle tajne", które pozyskała w okresie pełnienia funkcji szefowej CBA. Szefowa Centralnego Biura Antykorupcyjnego zaznaczyła, że nie jest upoważniona do wskazywania konkretnych narzędzi, które były używane w zadaniach operacyjnych.

- Nie jestem tu w kontrze, tylko biorąc pod uwagę przepisy prawa, o których mówiłam, nie mogę enumeratywnie wymieniać konkretnych narzędzi - wyjaśniła Kwiatkowska-Gurdak.

Dodała, że "informacje są ściśle tajne i tajne, więc będziemy rozmawiali o tym na niejawnym (posiedzeniu komisji)". - Nie jestem politykiem, nie jestem niezależnym ekspertem, jestem szefem służby specjalnej (...) i z tego względu nazw narzędzi wymieniać nie mogę, ani potwierdzać - podkreśliła świadek.

- Oświadczam, że będąc funkcjonariuszem prowadzącym czynności śledcze, nie miałam wiedzy na temat (tego), jakiego rodzaju narzędzia są stosowane w pracy operacyjnej - twierdziła Kwiatkowska-Gurdak. Odniosła się w ten sposób do czasów, gdy kierowała pionem operacyjno-śledczym delegatury CBA w Bydgoszczy.

Szefowa Centralnego Biura Antykorupcyjnego podkreśliła również, że kierując delegaturą jednostki w Bydgoszczy, nie zajmowała się kontrolą tego, jakiego rodzaju narzędzie jest stosowane do kontroli operacyjnej, ponieważ - jak wyjaśniła - "nie jest to rola funkcjonariuszy jednostki terenowej". - To nie była wiedza dla naczelnika, bo rolą naczelnika jest zapewnienie, że podstawy prawne stosowania kontroli operacyjnej są zgodne z obowiązującymi przepisami - podkreśliła Kwiatkowska-Gurdak.

Szefowa CBA nie udzieliła odpowiedzi na część pytań członków sejmowej komisji śledczej, wskazując, że część informacji będzie mogła przekazać podczas niejawnej części przesłuchania.