Dyrekcja Kompleksu Pomnika Katyńskiego usunęła z cmentarza w Katyniu płaskorzeźby Orderu Virtuti Militari oraz Krzyża Kampanii Wrześniowej - poinformowała na swojej stronie internetowej administracja memoriału Kompleksu Pomnika Katyńskiego, znajdującego się w obwodzie smoleńskim w europejskiej części Rosji.
Nakaz demontażu wydała prokuratura obwodu smoleńskiego, argumentując, że "płaskorzeźby naruszają przepisy dotyczące obiektów dziedzictwa kulturowego i upamiętnienia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej", jak w rosyjskim oficjalnym przekazie państwowym nazywana jest druga wojna światowa.
O demontaż rzeźb apelował wiceprzewodniczący Dumy obwodu smoleńskiego Walerij Kuzniecow, reprezentujący Partię Komunistyczną Federacji Rosyjskiej. To ugrupowanie niezmiennie kwestionuje odpowiedzialność ZSRR za zbrodnię katyńską.
W maju 2025 roku podobne płaskorzeźby zostały usunięte z pomników w Miednoje na podstawie decyzji rady obwodu twerskiego, gdzie również znajduje się cmentarz ofiar zbrodni katyńskiej.
Na cmentarzu w Katyniu spoczywa 4421 polskich żołnierzy, zamordowanych w 1940 roku przez NKWD. Łączna liczba zamordowanych wówczas obywateli polskich wyniosła 22 tysiące, w tym 15 tysięcy jeńców wojennych z obozów w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie.
Rzecznik MSZ: przekazaliśmy stanowczy protest
Demontaż polskich tablic na cmentarzu w Katyniu komentował rzecznik Ministerstwa Spraw Zagranicznych Maciej Wiewiór.
"Przekazaliśmy również stanowczy protest wobec usunięcia przez stronę rosyjską płaskorzeźb z cmentarza w Katyniu - miejsca pamięci o tragicznych wydarzeniach w 1940 r." - napisał. Poinformował także o przekazaniu noty o cofnięciu zgody na funkcjonowanie ostatniego na terenie RP rosyjskiego konsulatu, w reakcji na ostatnie akty dywersji na kolei.
IPN: akt dewastacji w Katyniu
Usunięcie polskich płaskorzeźb potępił Instytut Pamięci Narodowej, który wystosował oświadczenie w tej sprawie.
"Instytut Pamięci Narodowej stanowczo potępia akt dewastacji, którego dopuściły się władze Federacji Rosyjskiej na Cmentarzu Wojennym w Katyniu, usuwając płaskorzeźby przedstawiające Order Wojenny Virtuti Militari oraz Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939 - napisano.
IPN przypomina, że Order Virtuti Militari został ustanowiony w 1792 roku przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego jako wyróżnienie za wybitne zasługi wojenne. "To jedno z najstarszych istniejących odznaczeń wojskowych na świecie, przyznawane żołnierzom i jednostkom za wyjątkową odwagę" - napisał Instytut. Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939 upamiętnia za to bohaterów obrony Polski i stanowi wyraz szacunku dla ich poświęcenia.
"Oba te odznaczenia symbolizują ciągłość walki Polaków o wolność. Razem tworzą znaki polskiej drogi do niepodległości, utrwalając pamięć o determinacji i odwadze wielu pokoleń" - podkreślono w oświadczeniu.
"Instytut Pamięci Narodowej wzywa władze obwodu smoleńskiego Federacji Rosyjskiej do przywrócenia zniszczonych płaskorzeźb, które stanowią integralną część polskiej tożsamości narodowej i pamięci historycznej. Dewastacja miejsc pamięci jest działaniem niegodnym cywilizowanych narodów" - zakończono oświadczenie.
Autorka/Autor: ms/kab
Źródło: PAP, tvn24.pl
Źródło zdjęcia głównego: Radek Pietruszka/PAP