Piszą do prezydenta i premiera. "Mamy do czynienia z kryzysem organu konstytucyjnego"

To kolejna odsłona prób uruchomienia prac Trybunału Stanu związana między innymi z wnioskiem do Sejmu o postawienie przed TS prezesa NBP Adama Glapińskiego. Wniosek w tej sprawie, w którym zarzucono prezesowi NBP złamanie konstytucji i ustawy o NBP poprzez dokonywanie skupu aktywów w latach 2020-2021 oraz m.in. interwencji walutowych bez należytego upoważnienia, wpłynął do Sejmu 26 marca. Wcześniej zapowiadał go premier Donald Tusk.

CZYTAJ WIĘCEJ: Trybunał Stanu dla Glapińskiego. Jest zielone światło dla wniosku

"Kierując się poczuciem odpowiedzialność za zgodne z prawem funkcjonowanie Trybunału Stanu, którego jesteśmy członkami, a także powinnością zapewnienia działania tego organu w sposób, który pozwoli na wykonywanie jego konstytucyjnych zdań, zawiadamiamy o niewykonaniu przez Przewodniczącego Trybunału Stanu Panią Małgorzatę Manowską jej prawnego obowiązku, tj. obowiązku zwołania pełnego składu Trybunału Stanu w terminie wynikającym z przepisów prawa" - napisali sędziowie w piśmie.

"Stoimy na stanowisku, że jest to celowe działanie zmierzające do obstrukcji działania Trybunału Stanu" - podkreślili.

Pod pismem podpisało się ośmioro sędziów TS: adw. Jacek Dubois (zastępca przewodniczącej TS), adw. Kamila Ferenc, radca prawny Adam Koczyk, adw. Marek Małecki, adw. Marek Mikołajczyk, adw. dr Marcin Radwan-Röhrenschef, adw. Przemysław Rosati i adw. dr Piotr Zientarski.

Od 20 marca, gdy sędziowie TS po raz pierwszy zwrócili się w tej sprawie do Manowskiej, postulują oni wprowadzenie do regulaminu TS losowania składów orzekających (w pierwszej i drugiej instancji), zamiast ich wyznaczania przez przewodniczącą. Chcą również jawności posiedzeń pełnego składu TS - w szczególności poprzez umożliwienie publiczności obserwowania posiedzeń, a także umożliwienie mediom transmisji obrad.

W piśmie do przedstawicieli najwyższych władz państwa sędziowie TS przypomnieli, że w tej sprawie w maju wezwali przewodniczącą Manowską (która jest I prezes SN) do przestrzegania prawa i wywiązania się z prawnego obowiązku zwołania TS, by podjąć prace dotyczące regulaminu TS. Wcześniej - w kwietniu - Manowska odmówiła zwołania posiedzenia TS, argumentując, że inicjacja zmiany regulaminu - zgodnie z jego przepisami - jest wyłączną kompetencją przewodniczącego i nie może się odbywać na wniosek innych podmiotów.

W ocenie sędziów TS Manowska jednak w sposób nieuprawniony odmówiła wykonania obowiązku zwołania posiedzenia. "Wobec literalnego brzmienia par. 7 ust. 1 pkt 2 regulaminu jest to oczywiście uprawnienie zastrzeżone obecnie wyłącznie dla Przewodniczącego Trybunału Stanu i absolutnie nie jest to przez nas kwestionowane. Niemniej godzi się zauważyć, co zostało świadomie pominięte przez Panią Małgorzatę Manowską w jej rozważaniach, że wniosek złożony przez nas 20 marca 2024 r. nie dotyczył uchwalenia regulaminu TS" - napisali sędziowie.

Par. 7 ust. 1 regulaminu Trybunału Stanu głosi, że przewodniczący zwołuje posiedzenie pełnego składu w trzech przypadkach: wpłynięcia wniosku o wyrażenie zgody na pociągnięcie członka Trybunału Stanu do odpowiedzialności karnej lub na pozbawienie wolności; uchwalenia regulaminu Trybunału Stanu; dla rozpatrzenia innych spraw należących do kompetencji Trybunału Stanu.

Mec. Jacek Dubois powiedział, że z opinii prawnych konstytucjonalistów, które zamówiła w tej sprawie dotychczasowa szefowa sejmowej komisji sprawiedliwości Kamila Gasiuk-Pihowicz, wynika, że Manowska nie tylko mogła naruszyć regulamin Trybunału Stanu, ale także art. 231 Kodeksu karnego (przekroczenie uprawnień). "

- Mamy do czynienia z kryzysem organu konstytucyjnego, którego prace w tej chwili bezprawnie podlegają destrukcji przez panią prezes. To działanie instytucjonalne mające doprowadzić do dezintegracji Trybunału Stanu - podkreślił Dubois.

Manowska wydała w czwartek komunikat. Napisała, że składy orzekające w sprawach wnoszonych do Trybunału Stanu będą wyznaczane przez przewodniczącego tego organu, którym jest pierwsza prezes Sądu Najwyższego, w oparciu o wyniki przeprowadzonego wcześniej losowania.

"Zarządzenie zostało wydane w związku z tym, że grupa członków Trybunału Stanu, którzy krzykliwie domagali się wprowadzenia w Regulaminie TS regulacji przewidujących losowanie składów orzekających, nie umiała przedstawić projektu takiej nowelizacji, który spełniałby wymogi obowiązujących zasad techniki prawodawczej" - czytamy w komunikacie.

Jak dodała, zarządzenie przewodniczącej TS "wychodzi naprzeciw postulatom grupy członków Trybunału Stanu formułowanym przez nich w pismach kierowanych do Przewodniczącego TS i szeroko – choć nie zawsze w sposób rzetelny - relacjonowanych w mediach".

Zapewniła, że po wydaniu tego zarządzenia, składy orzekające Trybunału Stanu - formalnie wyznaczane przez przewodniczącą TS na podstawie dotychczas obowiązującego Regulaminu TS - będą odzwierciedlały wyniki losowania, które będzie poprzedzać to wyznaczenie.