Jak Polacy oceniają system wymiaru sprawiedliwości za rządów PiS? Sondaż

Ogólnopolski Panel Badawczy Ariadna przeprowadził na zlecenie Stowarzyszenia Sędziów Polskich Iustitia badanie opinii Polaków na temat między innymi sądów powszechnych oraz instytucji takich jak Trybunał Konstytucyjny, Krajowa Rada Sądownictwa i Ministerstwo Sprawiedliwości.

Badanie zostało wykonane w dniach 26-29 maja na ogólnopolskiej próbie losowo-kwotowej N=1075 dorosłych Polaków. Do jego przeprowadzenia użyto metody CAWI (ang. Computer-Assisted Web Interview, czyli wspomagany komputerowo wywiad przy pomocy strony WWW).

Jak wyjaśniła redakcji tvn24.pl "Iustitia", odpowiedzi na poszczególne pytania mogą się sumować do 99 lub 101 proc. ze względu na zaokrąglenie wartości. Stowarzyszenie otrzymało wyniki w takiej formie od pracowni badawczej.

Według 64 procent ankietowanych praworządność jest w Polsce zagrożona. Na pytanie: "Czy według Ciebie praworządność jest w Polsce zagrożona" 37 procent respondentów udzieliło odpowiedzi "zdecydowanie tak", zaś 28 procent "raczej tak". 19 procent pytanych jest przeciwnego zdania (odpowiedzi "zdecydowanie nie" - 12 procent i "raczej nie" - 7 procent). Zdania w tej sprawie nie ma 16 procent respondentów.

59 procent badanych źle ocenia pracę sądów powszechnych (badanym zadano pytanie: "Jak ogólnie oceniasz sądy powszechne (sądownictwo) w Polsce?"). Odpowiedzi "zdecydowanie negatywnie" udzieliło 26 procent pytanych, a "raczej negatywnie" - 34 procent. Polskie sądownictwo powszechne ocenia pozytywnie 17 procent ankietowanych (odpowiedzi "zdecydowanie pozytywie" udzieliło tylko 4 procent, a "raczej pozytywnie" - 13 procent). 24 procent respondentów wskazało odpowiedź "trudno powiedzieć".

Ankietowani odpowiadali na pytania dotyczące działalności sądów powszechnych. 29 procent ankietowanych uważa, że sądy działały lepiej za poprzednich rządów niż obecnie. 21 procent nie widzi pod tym względem różnicy między czasem rządów PiS a poprzednimi rządami, natomiast zdaniem 10 procent sądy działają lepiej obecnie. 39 procent badanych nie ma zdania w tej kwestii.

Respondentom zadano również następujące pytanie: "Z którym ze stwierdzeń na temat działania sądów powszechnych zgadzasz się najbardziej?"

35 procent badanych oceniło, że sądy są bardziej zależne od wpływów politycznych obecnie, niż były za poprzednich rządów. Według 14 procent są tak samo zależne obecnie jak były za poprzednich rządów. Zdaniem 12 procent respondentów sądy były bardziej upolitycznione za poprzednich rządów, natomiast 4 procent uważa, że sądy nie są i nie były zależne od wpływów politycznych ani obecnie, ani za poprzednich rządów. Zdania na ten temat nie ma 34 procent badanych. 

Zdaniem 44 procent ankietowanych sądy są teraz bardziej zależne od wpływów politycznych niż za kadencji poprzedniego ministra sprawiedliwości. 17 procent ocenia skalę tych wpływów tak samo jak za kadencji poprzednika, natomiast 12 procent badanych ocenia, że obecnie sądy są mniej zależne niż za kadencji poprzedniego ministra sprawiedliwości. 27 procent ankietowanych odpowiedziało: "trudno powiedzieć".

51 procent badanych źle ocenia to, że szef resortu sprawiedliwości sprawuje nadzór nad sądami w Polsce (suma odpowiedzi "zdecydowanie negatywnie" i "raczej negatywnie"). 23 procent jest przeciwnego zdania (odpowiedzi "zdecydowanie pozytywnie" i "raczej pozytywnie"). 26 procent respondentów nie ma zdania w tej sprawie.

Jak wynika z sondażu, 61 procent ankietowanych popiera rozdzielenie funkcji ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego w Polsce (odpowiedzi "zdecydowanie tak" i "raczej tak"). Takiego rozwiązania nie popiera 16 procent respondentów (odpowiedzi "raczej nie" i "zdecydowanie nie"). 23 procent badanych nie ma zdania w tej sprawie.

Polacy ocenili także obecną Krajową Radę Sądownictwa. 41 procent badanych uważa, że KRS w obecnym składzie nie działa zgodnie z konstytucją, a przeprowadzone przez nią awanse sędziów są nielegalne. Przeciwnego zdania jest 18 procent respondentów, a 40 procent wskazało odpowiedź: "trudno powiedzieć".

Respondenci zostali zapytani także między innymi o to, w jaki sposób należy postąpić z sędziami awansowanymi przez obecną KRS. Jak wynika z badania, 40 procent chce cofnięcia awansów i przywrócenia sędziów na poprzednie stanowisko, 22 procent ankietowanych uważa, że tacy sędziowie powinni zostać wyrzuceni z zawodu, a 21 procent, że powinni zostać "ukarani dyscyplinarnie za udział w procedurze". Zdaniem 4 procent badanych należy pozostawić ich na stanowisku, na które awansowali. 13 procent nie ma zdania w tej sprawie.

Według 37 procent badanych Trybunał Konstytucyjny jest bardziej zależny od wpływów politycznych za obecnych rządów, niż był za poprzednich. 11 procent ankietowanych uważa, że jest tak samo zależny, a kolejne 11 ocenia, że TK był bardziej zależny za poprzednich rządów niż obecnie. 6 procent respondentów jest zdania, że TK nie jest i nie był zależny, ani obecnie, ani za poprzednich rządów. Z kolei 34 procent badanych wskazało odpowiedź: "trudno powiedzieć". 

Respondenci ocenili TK w obecnym składzie pod względem kilku wskazanych cech. 51 procent badanych ocenia TK źle (suma odpowiedzi "zdecydowanie negatywnie" i "raczej negatywnie") pod względem apolityczności. 13 procenth ocenia pod tym kątem Trybunał pozytywnie (odpowiedzi "zdecydowanie pozytywnie" i raczej pozytywnie"). 36 procent badanych odpowiedziało: "trudno powiedzieć".

Z kolei 49 procent ankietowanych źle ocenia wypełnienie przez TK "standardów demokratycznego państwa prawa". Pozytywnie ocenia je 19 procent uczestników sondażu. 33 procent nie ma zdania.

47 procent respondentów ocenia TK negatywnie pod względem "transparentności działania, przejrzystości", natomiast 16 proc. wydaje opinię pozytywną. 37 procent wskazało odpowiedź: "trudno powiedzieć".

46 procent ankietowanych uważa, że TK nie wypełnia "misji stania na straży niezależności sędziów". Przeciwnego zdania jest 16 procent badanych, a 38 procent nie ma zdania w tej kwestii.

45 procent pytanych negatywnie ocenia "współpracę TK ze środowiskiem sędziów". 13 procent ocenia ją pozytywnie, natomiast 42 procent odpowiedziało: "trudno powiedzieć".

"Kompetencje sędziów Trybunału" ocenia negatywnie 45 procent badanych. Odpowiedzi "zdecydowanie pozytywnie" i raczej pozytywnie" wybrało 19 procent respondentów. 36 procent nie ma zdania w tej kwestii.

CZYTAJ TAKŻE: Raport Komisji Europejskiej o praworządności. "Poważne obawy związane z niezależnością polskiego sądownictwa"