W powstanie słynnego obrazu "Madonna della Rosa", przypisywanego Rafaelowi Santi, "znaczący wkład" wniósł inny artysta - wynika z analizy dokonanej przez algorytmy sztucznej inteligencji. Jeden z ekspertów w rozmowie z CNN przyznał, że autorstwo tego obrazu od dawna było przedmiotem dyskusji, jednak dopiero technologia miała potencjał to rozstrzygnąć.
Międzynarodowy zespół naukowców opracował algorytm sztucznej inteligencji, który umożliwia sprawdzenie, czy dany obraz został stworzony przez Rafaela Santi z 98-procentową dokładnością. Artykuł poświęcony temu algorytmowi opublikowali w czasopiśmie "Heritage Science" w czwartek.
- Analizuje on 4000 parametrów, takich jak charakterystyka pociągnięcia pędzlem, paleta kolorów i odcienie, aby określić, czy obraz jest prawdziwym (dziełem - red.) Rafaela - wyjaśnia w rozmowie z CNN Hassan Ugail, matematyk z University of Bradford, jeden z autorów algorytmu.
Obraz "Madonna della Rosa"
Wykorzystanie tego algorytmu przyniosło już pierwszą niespodziankę. Według niego, autorstwa powstałego ok. 1517 roku słynnego wizerunku Madonny, "Madonna della Rosa", "nie można przypisać wyłącznie Rafaelowi". Z analizy wynika bowiem, że w powstanie fragmentu dzieła ze świętym Józefem "znaczący wkład" wniósł inny artysta. Algorytm "jednoznacznie" wskazał, że jedynie postaci Madonny, Jezusa i św. Jana zostały namalowane przez Rafaela.
Howell Edwards, emerytowany profesor spektroskopii molekularnej na University of Bradford i jeden ze współautorów nowego artykułu, przyznał, że kwestia autorstwa obrazu znajdującego się obecnie w zbiorach madryckiego muzeum Prado od dawna jest przedmiotem dyskusji. "Niektórzy koneserzy uważają, że jakość kompozycji i wykonania Madonny, Dzieciątka i św. Jana znacznie przewyższa jakość św. Józefa, który ich zdaniem został dodany w warsztacie" - przekazał Edwards. "To arcydzieło Rafaela nie do końca jest tym, czym się wydaje" - komentuje stacja CNN.
ZOBACZ TEŻ: Obraz z warsztatu Rubensa sprzedano za cztery miliony złotych. Autentyczność potwierdzali Polacy
Sztuczna inteligencja w służbie sztuki
Algorytm korzysta m.in. z badań, które na początku 2023 roku wykazały, że inny znany obraz - "de Brécy Tondo" - prawdopodobnie jest dziełem Rafaela. Ocena ta była wbrew opiniom niektórych historykom sztuki, którzy twierdzili, że posiadany dziś obraz jest jedynie XIX-wieczną kopią oryginalnego dzieła Rafaela.
Mimo tych odkryć Ugail w rozmowie z CNN przyznał , że niektórzy historycy sztuki "nieco lekceważąco" się do nich odnoszą. - Byłem trochę zaskoczony - powiedział, wyjaśniając, że algorytm przeanalizował szczegóły, które przekraczają możliwości ludzkiego oka. Ekspert zaznaczył, że potencjał nowoczesnych technologii w rozpoznawaniu autorstwa dzieł sztuki jest "ogromny". Zapowiedział też, że planuje opracować algorytm, który pozwoli rozpoznawać dzieła innych artystów.
ZOBACZ TEŻ: Sztuczna inteligencja oszacuje datę śmierci. "Rozważanie ludzkiego życia jako długiej sekwencji zdarzeń"
Rafael i jego jedyny obraz w Polsce
Rafael Santi z Urbino był włoskim malarzem i architektem epoki renesansu. Żył w latach 1483-1520. Do najsłynniejszych jego dzieł należą freski w Stanzach Watykańskich - czyli apartamentach papieskich - powstałe na zamówienie papieża Juliusza II. Jedyne dzieło Rafaela, które znajdowało się w Polsce, "Portret Młodzieńca", zostało zakupione ok. 1800 roku do Kolekcji Czartoryskich w Puławach, następnie znajdowało się w zbiorach Muzeum Czartoryskich w Krakowie. Obraz zaginął pod koniec drugiej wojny światowej i do tej pory jego losy nie są znane.
Źródło: CNN, Heritage Science, tvn24.pl
Źródło zdjęcia głównego: Hulton Fine Art Collection