Facebook i Instagram pod lupą Brukseli

Komisja Europejska wszczęła we wtorek formalne postępowanie przeciwko Facebookowi i Instagramowi w związku z podejrzeniami, że serwisy złamały ustawę o usługach cyfrowych UE.

Zarzut dotyczy m.in. braku oznaczeń treści reklamowych, ograniczania treści politycznych i braku przeciwdziałania dezinformacji.

Zgodnie z unijnym aktem o usługach cyfrowych (DSA) bardzo duże platformy, czyli posiadające w UE 45 milionów aktywnych użytkowników, do których zaliczają się Facebook i Instagram, muszą przestrzegać surowych zasad dotyczących m.in. oceny ryzyka i moderacji treści.

Tymczasem Komisja Europejska zarzuciła we wtorek obu platformom, że nie dopilnowały tych regulacji, w tym nie przeciwdziałały publikowaniu i rozpowszechnianiu na swoich stronach wprowadzających w błąd reklam.

Fałszywe lub zwodnicze reklamy to materiały zaprojektowane w taki sposób, żeby pomijać istotne informacje o produkcie (który po zakupie okazuje się np. zupełnie inny niż na stronie), bezzasadnie promujące produkt jako ekologiczny lub fałszywie go prezentujące - mowa tu np. o sytuacjach, kiedy sprzedawca sztucznie podnosi cenę produktu, żeby ją potem rzekomo obniżyć.

Wszystkie te nieuczciwe praktyki, które mają na celu nakłonienie konsumenta do zakupów, zgodnie z nowymi przepisami są zabronione w UE.

Dochodzenie skoncentruje się także na zarzutach o rozpowszechnianie w serwisach dezinformacji i umożliwianie prowadzenia skoordynowanych nieautentycznych kampanii, np. za pomocą zakładanych na platformach fałszywych kont.

Podejrzewane naruszenia dotyczą też nieprawidłowej polityki firmy Meta, do której należą Facebook i Instagram, w odniesieniu do treści politycznych. Komisja zarzuca serwisom, że w ogóle usuwały treści polityczne z systemów rekomendacji Facebooka i Instagrama oraz blokowały kanały polityczne. Tymczasem zgodnie z zasadami DSA platformy są jedynie zobowiązane do wyraźnego oznaczania reklam politycznych oraz zamieszczania informacji o tym, kto je wykupił i dlaczego trafiają one do określonych odbiorców, a nie do ich niszczenia.

- W przypadku reklam politycznych wymagane jest oznaczanie tego typu materiałów, a nie ograniczanie ich widoczności - doprecyzował we wtorek na spotkaniu z dziennikarzami rzecznik KE Johannes Bahrke. Przyznał, że KE przygląda się temu, jak publikowane są treści polityczne w sieci zwłaszcza teraz, przed czerwcowymi wyborami do Parlamentu Europejskiego.

Komisja zbada również, czy platformy umożliwiły użytkownikom zgłaszanie nieprawidłowości oraz dochodzenie swoich roszczeń, np. skarg, w sytuacji, kiedy ich materiały zostały zablokowane przez serwis.

KE oczekuje również od Mety wyjaśnienia, dlaczego ta zrezygnowała z narzędzia CrowdTangle, umożliwiającego naukowcom, dziennikarzom i organizacjom obywatelskim monitorowanie wyborów w czasie rzeczywistym, ale nie zastąpiła go nowym.

- Zwodnicza reklama stanowi zagrożenie dla naszej debaty w internecie, a ostatecznie dla naszych praw zarówno jako konsumentów, jak i obywateli. Podejrzewamy, że moderowanie Meta jest niewystarczające, brakuje przejrzystości reklam i procedur moderowania treści - skomentowała komisarz UE ds. cyfryzacji Margrethe Vestager.

Teraz Meta ma pięć dni roboczych na przedstawienie Komisji wyjaśnień i zapewnienie o podjęciu działań naprawczych, w tym bezzwłocznego udostępnienia narzędzia, które pozwoli na publiczne monitorowanie udostępnianych na platformach treści, zwłaszcza w okresie przed wyborami europejskimi i w ich trakcie.

W sytuacji, gdy Meta nie wywiąże się z nakazu, KE zastrzegła sobie prawo do podjęcia działań, w tym nałożenia na serwisy kar finansowych. Te mogą wynieść nawet 6 proc. rocznych obrotów firmy.