Z tej możliwości skorzystało już blisko milion osób. Prawniczka apeluje o ostrożność

Z informacji przekazanych redakcji biznesowej tvn24.pl przez Ministerstwo Cyfryzacji wynika, że na dzień 14 grudnia bieżącego roku 906 800 osób zastrzegło swój numer PESEL.

Możliwość zastrzeżenia numeru PESEL przewiduje ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania niektórych skutków kradzieży tożsamości.

- Skala egzekwowania zobowiązań, które są przedawnione albo w ogóle nie są wymagalne, urosła do tak dużego problemu, że rządzący ją wreszcie zauważyli - komentuje w rozmowie z biznesową redakcją tvn24.pl Katarzyna Kujawa, prawniczka z kancelarii adwokackiej Rynkowski.

- Zobaczyli też, jaka jest skala oszustw metodami na przykład na policjanta, na wnuczka, jak bardzo jesteśmy narażeni na kradzież. Przecież to dotyczy milionów ludzi - stwierdza.

Katarzyna Kujawa zaznacza, że "od 17 listopada blisko milion osób zdecydowało się zastrzec numer PESEL, jednak najważniejsze jest to, abyśmy i tak wykazywali się ostrożnością".

- Polskim sportem narodowym jest to, że nie czytamy tego, co małym druczkiem, nie czytamy ze zrozumieniem umów, nie weryfikujemy ich z prawnikami czy właśnie lekkomyślnie udostępniamy wiele danych, klikając w niebezpieczne linki - podkreśla prawniczka.

Zachowanie ostrożności jest ważne z kilku powodów. - Od czerwca 2024 roku banki będą zobowiązane do sprawdzania w bazie, czy nasz PESEL jest zastrzeżony. Obecnie nie jest to obligatoryjne - wyjaśnia.

- Również od czerwca 2024 roku obowiązek ten będzie spoczywał na notariuszach i firmach telekomunikacyjnych. Uchroni to przed możliwością wyłudzenia na nasze dane pieniędzy, wzięcia kredytu, a w przyszłości bezprawnego przepisania nieruchomości czy wydania wtórnika z kart SIM. Natomiast musimy pamiętać, że przestępcy, hakerzy są zawsze krok przed nami - przestrzega Kujawa.

Na to pytanie prawniczka odpowiada, że "zastrzeżenie numeru PESEL nie będzie miało wpływu na to, że jednak ktoś może wykraść nasze dane bankowe i zrobić przelew". - Ustawa mówi, że zabezpieczone są jedynie wypłaty gotówkowe w oddziale banku, i to do trzykrotności minimalnego wynagrodzenia - dodaje.

Jakie sytuacje mogą się wydarzyć? - Dziewczyna chciała uzyskać pożyczkę w parabanku, nie otrzymała jej. Za to skorzystała z pożyczki oferowanej przez jakąś osobę w mediach społecznościowych, wysyłając skan swojego dowodu osobistego. Po upływie kilku miesięcy odezwała się do niej firma, która wynajmuje samochody. Okazało się, że na jej dane osobowe wypożyczono auto. Był wypadek i w związku z tym wezwano ją do zapłaty kwoty około 20 tysięcy złotych - opisuje nasza rozmówczyni.

Według Katarzyny Kujawy, można zastrzec numer PESEL, ale jak ktoś dysponuje naszymi danymi osobowymi, to i tak może założyć konta na stronach, aplikacjach, z którymi wiążą się jakieś zobowiązania finansowe. 

- Mogą to być chociażby konta na popularnym portalu aukcyjnym czy też właśnie w firmach zajmujących się wypożyczaniem samochodów na minuty albo w aplikacjach przewozowych. Bądźmy bardzo ostrożni, jeśli chodzi o udostępnianie naszych danych osobowych, w tym numeru PESEL, ale także w udostępnianiu danych kart płatniczych czy też w wykonywaniu rozmaitych przelewów weryfikacyjnych. I to nawet na potencjalnie niewielkie kwoty takie jak złotówka czy jeden grosz - mówi.

Jak dodaje, w okresie świątecznym trzeba na to szczególnie uważać, bo są wzmożone akcje phishingowe na popularnych serwisach handlowych czy aukcyjnych. - Dostajemy na przykład SMS z treścią, że mamy dopłacić dwa złote za przesyłkę. Klikamy w link i tracimy pieniądze w banku - podkreśla Katarzyna Kujawa.

Czytaj też: Polacy rzucili się do zastrzegania numeru PESEL. Znamy dane