Progi podatkowe – czym są i jak wpływają na wysokość podatku

● Progi podatkowe to limity rocznych dochodów, którym przypisane są procentowo ujęte stawki podatku dochodowego od osób fizycznych.  ● Progi podatkowe dotyczą podatników, którzy rozliczają się w oparciu o zasady ogólne, czy tzw. skalę podatkową. ● Wyróżnia się dwa progi podatkowe: pierwszy dla rocznych dochodów do wysokości 85 528 zł, drugi – powyżej tej kwoty. ● Tzw. trzeci próg podatkowy związany jest z daniną solidarnościową. 

Progi podatkowe zdefiniować można jako limity rocznych dochodów, którym przypisane są stawki podatku dochodowego od osób fizycznych. Dotyczą one jednak wyłącznie podatników, którzy rozliczają się w oparciu o ogólne zasady, czyli według tzw. skali podatkowej. 

Dla progów podatkowych nie ma znaczenia źródło dochodu czy wysokość zarobków miesięcznych. Dla ich potrzeb uwzględniana jest bowiem suma dochodów osiąganych w skali roku. 

Zgodnie z Ustawą z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych wyróżnia się dwa progi podatkowe w ramach skali podatkowej.

● Pierwszy próg podatkowy przewidziany jest dla rocznych dochodów do wysokości 85 528 zł, a podatek dla niego wynosi 17 proc.

● Drugi próg podatkowy dotyczy dochodów powyżej 85 528 zł, po przekroczeniu tej kwoty wysokość podatku dochodowego wzrasta i wynosi 32 proc., przy czym liczony jest on od nadwyżki.

Należy podkreślić, że wysokość progów podatkowych nie zmienia się w przypadku wspólnego rozliczania się ze współmałżonkiem. Zatem w sytuacji, gdy jeden ze współmałżonków osiąga dochody, które przekraczają wysokość drugiego progu podatkowego, drugi z nich zaś znacznie niższe, korzystne jest wspólne rozliczanie. Dzięki temu możliwe jest ominięcie drugiego progu podatkowego. Należy jednak pamiętać o spełnieniu warunków wspólnego rozliczania współmałżonków. 

Czytaj także: Rozliczenie PIT z małżonkiem – na czym polega? Jakie są korzyści ze złożenia wspólnej deklaracji podatkowej?

W związku z tzw. daniną solidarnościową, wyróżnia się także trzeci próg podatkowy. Zgodnie z art. 30h Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne zobowiązane są do zapłaty daniny solidarnościowej w wysokości 4 proc. podstawy jej obliczenia, a podstawę jej obliczenia stanowi nadwyżka ponad 1 mln złotych dochodów. 

Jedną ze zmian wprowadzonych przez Ustawę z dnia 29 października 2021 roku o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, czyli przez tzw. Polski Ład, jest podwyższenie progu podatkowego z kwoty 85 528 zł do kwoty 120 000 zł. Tym samym drugi próg podatkowy uległ przesunięciu, co spowoduje, że podatek w wysokości 32 proc. podatnik zapłaci po osiągnięciu wyższego dochodu rocznego. Nowe progi podatkowe nie oznaczają bowiem zmiany procentowo ujętej wysokości należnego podatku.

Czytaj także: Polski Ład i rewolucja dla milionów pracowników. Oto najważniejsze zmiany Nowe ulgi podatkowe w Polskim Ładzie. Kto zapłaci mniej fiskusowi? Polski Ład i duże zmiany dla wynajmujących mieszkania. "Będą mieć wpływ na portfele setek tysięcy Polaków

Z progami podatkowymi związane jest nierozłącznie pojęcie kwoty wolnej od podatku. Jest to suma dochodów osiągniętych w roku, które nie podlegają opodatkowaniu. Co do zasady kwota wolna od podatku wynosi 8000 zł. Przy czym ma ona charakter degresywny i jej wysokość uzależniona jest od progu podatkowego w tym sensie, że w razie osiągnięcia przychodów pomiędzy 13 000 zł a 85 528 zł wynosi ona 3091 zł. Powyżej dochodu 85 528 zł a 127 000 zł ustalenie kwoty zmniejszającej podatek odbywa się zaś według wzoru:

525 zł 12 gr (jako kwota zmniejszająca podatek) – (525 zł 12 gr x (podstawa obliczenia podatku – 85 528 zł) / 41472 zł

Na mocy tzw. Polskiego Ładu wysokość kwoty wolnej od podatku od 2022 roku ulegnie podwyższeniu do 30 000 zł.

Podatnicy mogą skorzystać w internecie z tzw. kalkulatorów wynagrodzeń, które w łatwy i czytelny sposób pozwalają obliczyć wysokość wynagrodzenia netto na podstawie wynagrodzenia brutto. Uwzględniają one także zaliczki na podatek dochodowy, mając na uwadze wysokość progów podatkowych. 

Akty prawne: Ustawa z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych Dz. U. 1991 nr 80 poz. 350, Ustawa z dnia 29 października 2021 roku o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw Dz. U. 2021 poz. 2105.