Rozliczenie PIT z małżonkiem – na czym polega? Jakie są korzyści ze złożenia wspólnej deklaracji podatkowej?

● Wspólne rozliczenie PIT składać mogą małżonkowie posiadający wspólnotę majątkową oraz rozliczający się w Polsce z osiąganych dochodów. ● Wspólny PIT często umożliwia zapłatę niższego podatku. ● Z takiego rozliczenia nie można skorzystać, jeżeli jedno z małżonków rozlicza się z podatku dochodowego na zasadach podatku liniowego albo na zasadach ryczałtu.  ● Wspólne rozliczenie dostępne jest także dla rencistów i emerytów.

Podatek dochodowy od osób fizycznych oraz obowiązek składania rocznych zeznań podatkowych regulowane są ustawą z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Możliwość wspólnego rozliczania się z tego podatku przez małżonków wynika bezpośrednio z art. 6 tej ustawy.

Po ślubie małżonkowie nadal podlegają odrębnemu opodatkowaniu od osiąganych przez siebie dochodów. Mogą jednak zdecydować się na wspólne rozliczenie podatku i złożenie razem jednej deklaracji. Wymaga to złożenia odpowiedniego wniosku.

Wspólne rozliczenie PIT oznacza, że każde z małżonków najpierw dokonuje odrębnie możliwych odliczeń od podatku, a następnie sumuje się ich dochody podlegające opodatkowaniu. Na końcu podatek naliczany jest w podwójnej wysokości od połowy zsumowanych dochodów małżonków. Inaczej mówiąc ich zsumowane dochody są dzielone na połowę, a każda z tych połówek zostaje jednakowo opodatkowana. 

W sumie wspólne rozliczenie składa się więc z trzech etapów:

1. Każdy z małżonków oddzielnie rozlicza swoje straty, koszty, składki ZUS oraz odliczone ulgi. 2. Wyliczona wartość dochodów każdego z małżonków podlega zsumowaniu i podzieleniu na pół. 3. Podatek dochodowy naliczany jest oddzielnie od każdej połowy zsumowanych dochodów.

Aby rozliczyć PIT wspólnie z małżonkiem, należy spełnić określone warunki. Po pierwsze, konieczne jest posiadanie przez małżonków przez cały rok podatkowy wspólnoty majątkowej.

Po drugie, dotychczas konieczne było pozostawanie w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy – czyli wspólne rozliczenie dostępne było dopiero w kolejnych latach po wzięciu ślubu. Ten wymóg zostaje jednak zlikwidowany od 1 stycznia 2022 roku. 

Ponadto aby małżonkowie mogli rozliczyć się z podatku wspólnie, oboje muszą mieć polską rezydencję podatkową oraz żadne z nich nie może korzystać z podatku liniowego (PIT-36) ani ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (PIT-28). Wspólne rozliczanie dotyczy więc tych par, które rozliczają się na zasadach skali podatkowej.

Wspólnego rozliczenia podatku dochodowego z małżonkiem dokonuje się na wniosek jednego z nich wyrażony w ramach składanego rocznego zeznania podatkowego. Wystarczy, by jedno z małżonków zaznaczyło tę opcję w składanym zeznaniu. 

Wniosek taki traktowany jest jednocześnie jako oświadczenie o byciu upoważnionym przez współmałżonka do złożenia razem PIT. Współmałżonek tym samym nie musi już wówczas składać drugiego, odrębnego zeznania, jego przygotowana automatycznie wersja zniknie również w usłudze Twój e-PIT. Złożenie wspólnego zeznania podatkowego bez zgody współmałżonka obarczone jest odpowiedzialnością karną za składanie fałszywych zeznań.

Wspólne rozliczenie podatku dochodowego w wielu przypadkach może okazać się korzystne i pozwolić na zapłatę mniejszego podatku. Dzieje się tak zwłaszcza w sytuacjach, gdy pomiędzy małżonkami istnieje duża różnica w wysokości zarobków a jeden z nich osiąga dochody wchodzące w wyższy próg podatkowy. 

Wówczas dzięki zsumowaniu jego dochodów z dochodami małżonka np. niepracującego lub otrzymującego wynagrodzenie minimalne, możliwe jest uniknięcie wejścia w wyższy próg podatkowy. Wspólne rozliczenie z małżonkiem daje również gwarancję, że obie osoby skorzystają w pełni z przysługującej im kwoty wolnej od podatku.

Osoby będące na emeryturze nie zawsze muszą składać roczne zeznania podatkowego. Jeżeli oprócz emerytury lub renty osiągają inne dochody, wówczas złożenie zeznania będzie konieczne. Jeżeli jednak emerytura lub renta jest ich jedynym źródłem dochodu, wówczas składanie zeznania nie będzie potrzebne – obliczeniem podatku i wysłaniem zeznania zajmuje się automatycznie ZUS lub KRUS.

Emeryci i renciści mogą przy tym otrzymać jeden z dwóch formularzy PIT: PIT-11A albo PIT-40A.

PIT-11A to formularz zeznania podatkowego informujący o dochodach wypłacanych w formie świadczeń emerytalno-rentowych z ZUS lub KRUS. Emeryci i renciści, którzy go otrzymują, są zobowiązani do składania rocznych zeznań podatkowych na formularzu PIT-36 lub PIT-37 w oparciu o PIT-11A oraz ewentualny PIT-11 otrzymany od pracodawcy.

Formularz PIT-40A to z kolei roczne obliczenie podatku wykonane przez ZUS lub KRUS. Co do zasady osoby otrzymujące PIT-40A nie są już zobowiązane do składania rocznych zeznań podatkowych.

Osoba nie mająca obowiązku składania zeznania podatkowego ma jednak prawo by to zrobić. Dzięki temu emeryci i renciści mogą sami zdecydować o skorzystaniu z wybranych ulg podatkowych, wskazaniu organizacji pożytku publicznego, która otrzyma ich 1 proc. podatku, lub wnioskowaniu o wspólne rozliczenie z małżonkiem. W takim przypadku PIT-36 lub PIT-37 składa się w oparciu o informacje z PIT-40A otrzymanego od ZUS/KRUS.

Akt prawny: Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych