Wiek emerytalny w Polsce. Ile wynosi?

Wiek emerytalny to wiek, po osiągnięciu którego stajemy się uprawnieni do otrzymywania emerytury. Skorzystanie z tego uprawnienia nie jest obowiązkowe – po osiągnięciu wieku emerytalnego sami decydujemy, czy chcemy już przejść na emeryturę, czy nadal pracować. A im później przejdziemy na emeryturę, tym świadczenie będzie wyższe.

Powszechny wiek emerytalny w Polsce był w ostatnich latach dwukrotnie zmieniany. Obecnie jest on zróżnicowany ze względu na płeć i wynosi 60 lat dla kobiet oraz 65 lat dla mężczyzn. Obowiązuje on wszystkie osoby urodzone po 31 grudnia 1948 roku. 

Osoby, które urodziły się wcześniej, w latach 2013-2017, zostały objęte przepisami podwyższającymi wiek emerytalny. Zgodnie z wprowadzoną przez rząd PO-PSL reformą mężczyźni i kobiety mieli przechodzić na emeryturę w wieku 67 lat. Zmiany zostały jednak rozłożone w czasie - wiek emerytalny miał wzrastać stopniowo do 2020 roku w przypadku mężczyzn i 2040 w przypadku kobiet.

Obecnie w Polsce możliwe jest również przejście na emeryturę przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. Możliwość ta dotyczy osób wykonujących prace o szczególnym charakterze i w szczególnych warunkach. W ich przypadku wiek emerytalny zwykle jest niższy o 5 do 15 lat względem powszechnego wieku emerytalnego.

OGLĄDAJ TVN24 W INTERNECIE W TVN24 GO >>>

Osiągnięcie wieku emerytalnego nie jest jedynym warunkiem nabycia prawa do emerytury. Ponadto niezbędne jest posiadanie opłaconej choćby za 1 dzień składki z tytułu ubezpieczenia społecznego lub emerytalnego i rentowego. Składkę tę opłaconą ma m.in. każdy, kto kiedykolwiek pracował na umowie o pracę.

Aby uzyskać prawo do emerytury nie ma już natomiast wymogu przepracowania określonej liczby lat. Świadczenie to zależy jedynie od osiągnięcia odpowiedniego wieku, a nie od stażu pracy. Natomiast, aby otrzymać minimalną emeryturę - od marca 2021 w wysokości 1250,88 zł brutto - konieczne jest przepracowanie minimum 20 lat przez kobiety i 25 lat przez mężczyzn. 

W przypadku nieposiadania takiego stażu pracy świadczenie emerytalne nadal będzie wypłacane, ale w mniejszej wysokości, zależnej jedynie od wysokości zapłaconych przez nas wcześniej składek emerytalnych. W skrajnych przypadkach opłacenia jedynie kilku składek emerytura może wówczas wynosić jedynie kilka złotych lub kilkadziesiąt groszy miesięcznie. Na podobnej zasadzie posiadanie długiego stażu pracy wpłynie natomiast na zwiększenie wysokości naszej emerytury.

Od strony formalnej patrząc, o tym, kiedy po osiągnięciu wieku emerytalnego chcemy przejść na emeryturę, decydujemy sami. Aby to zrobić, konieczne jest złożenie wniosku. Emerytura zostaje przyznana od miesiąca, w którym wniosek ten został złożony. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy wniosek został złożony w miesiącu, w którym osiągamy wiek emerytalny – wówczas świadczenie wypłacone zostanie od dnia ukończenia wieku emerytalnego.

Decyzja o przejściu na emeryturę nie oznacza, że nie można już wykonywać żadnej pracy zarobkowej. Możliwe jest jednoczesne podbieranie emerytury i wykonywanie pracy. Osoby, które osiągnęły powszechny wiek emerytalny tj. 60 lat w przypadku kobiet i 65 lat w przypadku mężczyzn, mogą nadal wykonywać pracę bez ograniczeń.

Jeżeli jednak osoba pobiera wcześniejszą emeryturę, obowiązują ją wówczas określone limity dodatkowego zarobku, jaki może osiągać. To tzw. limity dorabiania, które są aktualizowane co 3 miesiące w oparciu o aktualne przeciętne miesięczne wynagrodzenie w Polsce. W pierwszym kwartale 2021 roku wynosiło ono 5 681,56zł.

Pierwszy limit to 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w Polsce. Po przekroczeniu go zmniejszone zostaje nasze świadczenie emerytalne – w zależności od tego, jak bardzo limit został przekroczony, świadczenie może zostać zmniejszone nawet o kilkaset złotych.

Drugim limitem dorabiania jest natomiast 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. W przypadku przekroczenia tego limitu wypłata emerytury lub renty zostaje całkiem zawieszona.

Przekroczenie limitów dorabiania należy samemu zgłosić do ZUS. Niepoinformowanie go o tym spowoduje, że na koniec roku emeryt zobowiązany będzie do zwrotu nienależnie wypłaconych mu świadczeń emerytalnych.