Efektem rozwiązań mieszkaniowych z Polskiego Ładu będzie wzrost cen nieruchomości - twierdzi Jacek Furga ze Związku Banków Polskich. Jego zdaniem przy gwarancji dla osób bez wkładu własnego nie wzięto pod uwagę negatywnych doświadczeń z czasów kryzysu finansowego z 2008 roku. Jak podkreśla, wkład własny daje bankom możliwość weryfikacji, czy potencjalny kredytobiorca potrafi i jest gotowy do systematycznego odkładania części swojego wynagrodzenia.
- Proponowane w Polskim Ładzie rozwiązania (gwarancje wkładu własnego, bon mieszkaniowy) mają przede wszystkim charakter popytowy - uważa Jacek Furga, przewodniczący Komitetu ds. Finansowania Nieruchomości Związku Banków Polskich. Oznacza to, że wspierają zakup nowej nieruchomości.
- Ich efektem będzie przede wszystkim wzrost cen mieszkań, tym groźniejszy, że nałoży się na silny od sześciu lat trend wzrostowy - ocenia Furga.
Negatywne doświadczenia sprzed lat
- Trudno poważnie potraktować wypowiedzi, że aby zmniejszyć ryzyko wzrostu cen, zostanie wprowadzony poziom maksymalnej ceny za 1 mkw. nieruchomości, która będzie kwalifikować się do programu lub propozycję wprowadzenia wyższych podatków od drugiego czy trzeciego nabywanego mieszkania jako receptę na zahamowanie wzrostu cen mieszkań - dodaje.
Furga ocenia, że proponowane w Polskim Ładzie rozwiązanie polegające na gwarancji udzielanej przez Bank BGK osobom bez wkładu własnego kredytobiorcy abstrahuje od negatywnych doświadczeń ostatnich lat.
- Przecież załamanie się rynku kredytowego i mieszkaniowego w wielu krajach po roku 2008 miało miejsce m.in. wskutek udzielania kredytów równych 100 proc. ceny kupowanej nieruchomości. Gdy kryzys finansowy uruchomił spadek cen nieruchomości, wielkość udzielonego kredytu znacząco przewyższyła wartość zabezpieczenia hipotecznego, naruszając wiarygodność kredytową właścicieli, powodując lawinowe wypowiadanie kredytów i utratę dachu nad głową - ocenia Furga.
Rola wkładu własnego
- Jeżeli rząd chce wesprzeć dotarcie do bezpiecznego kredytu mieszkaniowego, to powinien wspierać sięganie po kredyty o stałej stopie lub wspierać oszczędzanie na cele mieszkaniowe, które pozwalałoby m.in. gromadzić wkład własny potencjalnych kredytobiorców - dodaje.
Furga dodaje, że udział wkładu własnego, regulowany przez KNF stosownymi rekomendacjami, daje bankom możliwość weryfikacji, czy potencjalny kredytobiorca potrafi i jest gotowy do systematycznego odkładania części swojego wynagrodzenia na wywiązywanie się z zaciągniętych zobowiązań finansowych.
Projekty mieszkaniowe Polskiego Ładu
Kilkanaście dni temu wicepremier, minister rozwoju, pracy i technologii Jarosław Gowin stwierdził, iż liczy, że priorytetowe z punktu widzenia Polskiego Ładu projekty mieszkaniowe najpóźniej w sierpniu trafią do Sejmu.
Jednym z założeń programu Polski Ład jest wprowadzenie zmiany polegającej na ułatwieniu w budowie niewielkich budynków mieszkalnych jednorodzinnych i budynków rekreacji indywidualnej o powierzchni zabudowy do 70 mkw. bez konieczności uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę, ustanawiania kierownika budowy oraz prowadzenia dziennika budowy. Według resortu rozwoju, pracy i technologii (MRPiT) projektowane zmiany spowodują przyspieszenie i uproszczenie procesu inwestycyjno-budowlanego, co ma ułatwić budowę przyszłym inwestorom.
Kolejny element - bon mieszkaniowy - ma umożliwić najem albo nabycie własnego mieszkania bądź domu jednorodzinnego lub wybudowanie domu jednorodzinnego. Ma być przyznawany w wysokości uzależnionej m.in. od liczby członków gospodarstwa domowego.
MRPiT przewiduje dwa warianty bonu mieszkaniowego: społeczny i rodzinny. Społeczny bon mieszkaniowy będzie kierowany do osób nieposiadających własnego mieszkania, których dochody ograniczają możliwość uzyskania kredytu. Przeznaczyć go będzie można na partycypację w kosztach budowy mieszkania społecznego czynszowego (SIM/TBS) albo na sfinansowanie wkładu mieszkaniowego w spółdzielni mieszkaniowej. Z kolei rodzinny bon mieszkaniowy ma być kierowany do rodzin, w których skład wchodzi co najmniej troje dzieci lub osób posiadających orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym. Przewiduje się, że ten rodzaj bonu będzie można przeznaczyć na cele objęte bonem społecznym, a ponadto na finansowanie zakupu mieszkania na własność, wniesienia wkładu budowlanego albo kosztów budowy domu jednorodzinnego.
Dodatkowo rządowy program gwarancyjny dla spłaty kredytów hipotecznych (tzw. gwarancja na wkład własny) ma być przeznaczony dla osób posiadających zdolność kredytową, ale niedysponujących oszczędnościami na pokrycie wymaganego przez banki wkładu własnego. Rozwiązanie przewiduje, że możliwe będzie udzielanie kredytobiorcy gwarancji przez Bank Gospodarstwa Krajowego, która zastąpi wymagany przez bank wkład własny. Przekazana do KPRM założenia przewidują, że gwarantowana kwota nie będzie mogła przekroczyć 20 proc. wartości nabywanej nieruchomości oraz kwoty 100 tys. zł.
Źródło: PAP