Łazik Curiosity odkrył metalowe "kakao" na Marsie

Źródło:
sciencealert.com, tvnmeteo.pl
Perseverance nagrał zaćmienie Słońca na Marsie - nagranie z kwietnia 2022
Perseverance nagrał zaćmienie Słońca na Marsie - nagranie z kwietnia 2022NASA/JPL-Caltech/ASU/MSSS/SSI
wideo 2/32
Mars

Łazik Curiosity niestrudzenie eksploruje powierzchnię Marsa. Kilka dni temu, badając wzniesienie Aeolis Mons w kraterze Gale, natknął się na niezwykły obiekt, pochodzący z odległych rejonów kosmosu. Niewielki, ale połyskujący meteoryt został nazwany kakao (ang. Cacao).

Cacao (czyli kakao) to kosmiczny odłamek o średnicy około 30 centymetrów. Składa się głównie z metali, takich jak nikiel i żelazo. Choć nie jest to pierwszy meteoryt, leżący na drodze łazika Curiosity od czasu lądowania na powierzchni Czerwonej Planety w sierpniu 2012 roku, jest niemniej ciekawy.

Jak przekazała NASA, Cacao wyróżniał się wizualnie od podłoża. Podczas gdy powierzchnia Marsa jest czerwonawa od tlenków, meteoryt był ciemnoszary i miał metaliczny połysk. Był także gładki i zaokrąglony - to znak, że przeszedł przez atmosferę planety, gdzie częściowo się spalił.

Łazik wykonał kilka zdjęć Cacao i stworzył z nich jedno, kompletne. Fotografie datowane są na 27 stycznia 2023 roku, a więc na 3724. dzień misji Curiosity na Marsie. Naukowcy poprawili kolory na obrazach, tak, by odpowiadały temu, co mógłby zobaczyć człowiek.

Łazik Curiosity znalazł na Marsie meteorytNASA/JPL-Caltech/MSSS

Pełen wgłębień

Meteoryt jest pokryty rowkami i wżerami. Struktury te nazywane są regmagliptami i powstały, gdy Cacao przelatywał przez atmosferę. Mimo tego, że na Marsie jest ona znacznie cieńsza niż u nas, to i tak wytwarza wystarczająco dużo tarcia, by ogrzać powierzchnię meteorytu. Regmaglipty na Cacao najprawdopodobniej zostały utworzone przez wiry gorącego gazu, który stopił skałę, podczas lotu przez atmosferę.

To, jak długo Cacao leży na powierzchni Marsa, nie jest wiadome.

Łazik Curiosity znalazł na Marsie meteorytNASA/JPL-Caltech/MSSS

Skąd mógł się wziąć?

Meteoryty żelazno-niklowe to najrzadszy typ meteorytów, które spadają na daną planetę - stanowią około sześciu procent wszystkich skał, które dotarły z najdalszych regionów kosmosu. Jednak ze wszystkich typów, najczęściej mają szanse na przetrwanie w większym kawałku i są bardziej odporne na czynniki atmosferyczne, z uwagi na swój skład.

Większość meteorytów żelazno-niklowych pochodzi z planetozymali - małych ciał niebieskich, zbudowanych ze stałej materii, będących zalążkami planet we wczesnych etapach ewolucji układu planetarnego. Z biegiem czasu wiele z nich przekształciło się w asteroidy. Właśnie to czyni takie meteoryty interesującymi - mogą liczyć miliardy lat i być niemal tak samo stare, jak nasz Układ Słoneczny.

Łazik Curiosity znalazł na Marsie meteorytNASA/JPL-Caltech/MSSS

Meteoryty, takie jak Cacao, były pierwszym źródłem żelaza na Ziemi. Pradawni ludzie zbierali je i robili z nich noże oraz inne narzędzia. Nawet faraon Tutanchamon został pochowany ze sztyletem wykonanym z żelaza meteorytowego, wiadomo, że podobnymi posługiwali się także mieszkańcy Arktyki i Grenlandii.

Próbki Cacao nie zostaną pobrane do badań i nie trafią na Ziemię. Tylko przyszli kolonizatorzy Marsa będą mogli je podziwiać. To jednak interesujący punkt na liście odkryć Curiosity. Głównym zadaniem łazika wciąż pozostaje badanie krateru Gale, odkrywanie starożytnej historii Marsa oraz dowiedzenie się, dlaczego stał się suchym i nieprzyjemnym pustkowiem.

Autorka/Autor:kw/dd

Źródło: sciencealert.com, tvnmeteo.pl

Źródło zdjęcia głównego: NASA/JPL-Caltech/MSSS

Pozostałe wiadomości

W weekend napłynie do Polski chłodniejsze powietrze z północy. Miejscami temperatura maksymalna wyniesie zaledwie 16 stopni.

Jak chłodno się zrobi?

Jak chłodno się zrobi?

Źródło:
tvnmeteo.pl

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał ostrzeżenia przed silnym deszczem z burzami. Obowiązują alarmy pierwszego i drugiego stopnia. Sprawdź, gdzie aura będzie groźna.

Pomarańczowe i żółte alarmy w części kraju. Zachowajmy ostrożność

Pomarańczowe i żółte alarmy w części kraju. Zachowajmy ostrożność

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Huragan Erin sunie przez Atlantyk. Amerykańskie Narodowe Centrum ds. Huraganów (NHC) ostrzega przed możliwymi powodziami, osuwiskami i lawinami błotnymi. Prognozowane są też groźne prądy wsteczne.

Erin sunie przez Atlantyk. "Ewakuujcie się teraz, póki jest to bezpieczne"

Erin sunie przez Atlantyk. "Ewakuujcie się teraz, póki jest to bezpieczne"

Źródło:
Reuters, CNN, BBC
Pogoda na jutro - czwartek, 21.08. W części kraju aura się pogorszy

Pogoda na jutro - czwartek, 21.08. W części kraju aura się pogorszy

Źródło:
tvnmeteo.pl

Do niedawna Włosi zmagali się z ekstremalnie wysokimi temperaturami powietrza. Teraz w znacznej części kraju doszło do gwałtownego zwrotu w pogodzie. Ulewne deszcze doprowadziły do powodzi, w której zginęła jedna osoba. Prognozy nie zapowiadają poprawy pogody.

Załamanie pogody od Mediolanu po Sycylię

Załamanie pogody od Mediolanu po Sycylię

Źródło:
Enex, primocanale.it

Liczba przypadków wyrzucenia na brzeg ssaków morskich w wodach wokół Szkocji gwałtownie wzrosła - donoszą naukowcy. Zdaniem ekspertów trudno jest wskazać dokładne przyczyny tego zjawiska.

Gwałtownie rośnie liczba wyrzuconych na brzeg ssaków morskich

Gwałtownie rośnie liczba wyrzuconych na brzeg ssaków morskich

Źródło:
PAP, BBC

Obfite opady deszczu nawiedziły indyjski stan Maharasztra, gdzie leży między innymi Mumbaj. Na skutek żywiołu zginęło co najmniej 21 osób - podała w środę brytyjska stacja BBC. Ulewy sparaliżowały życie finansowej stolicy Indii.

Ulewy paraliżują finansową stolicę Indii

Ulewy paraliżują finansową stolicę Indii

Źródło:
PAP, BBC

Skąd przybyły do nas obiekty międzygwiezdne 'Oumuamua, Borisov i ATLAS? Śledząc ich kosmiczne trajektorie, naukowcy z Harvardu wyliczyli miejsca, z których mogą pochodzić kosmiczne skały. Ich wyniki rzucają także nieco światła na wiek tych tajemniczych ciał.

Ci goście odwiedzili Układ Słoneczny. Skąd pochodzą?

Ci goście odwiedzili Układ Słoneczny. Skąd pochodzą?

Źródło:
Universe Today, TVN24+

Mieszkańcy północnej Japonii zmagają się z intensywnymi ulewami. W części kraju odnotowano rekordowe opady deszczu, przez które wylała rzeka. Mieszkańcy otrzymali nakazy ewakuacji.

Padało tak, że rzeka wystąpiła z brzegów

Padało tak, że rzeka wystąpiła z brzegów

Źródło:
Reuters

Silny deszcz przyczynił się do śmierci co najmniej ośmiu osób w Karaczi, największym mieście Pakistanu. Ulewy nadciągnęły nad miasto we wtorek, powodując paraliż komunikacyjny i przerwy w dostawach prądu. Burmistrz wprowadził stan wyjątkowy.

Stan wyjątkowy po ulewach, nie żyje osiem osób

Stan wyjątkowy po ulewach, nie żyje osiem osób

Źródło:
Reuters, Lead Pakistan

Naukowcy opracowali przepis na najsmaczniejszą czekoladę. Zespół z Wielkiej Brytanii zidentyfikował najważniejsze czynniki procesu fermentacji ziaren kakaowca, które wpływają na smak wyrobów. Jak się okazało, w osiągnięciu idealnego smaku pomagają pewne grupy mikroorganizmów. Taka wiedza może pomóc producentom czekolady w jej ulepszaniu.

Znaleźli przepis na idealną czekoladę

Znaleźli przepis na idealną czekoladę

Źródło:
PAP

Huragan Erin został uchwycony z pokładu Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Astronautom udało się zarejestrować dobrze widoczne centrum żywiołu i wirujące dookoła niego chmury. W nadchodzących dniach towarzyszące burzy opady mogą spowodować wiele szkód na Wschodnim Wybrzeżu Stanów Zjednoczonych.

Groźne oko i wirujące chmury. Astronauci sfilmowali huragan

Groźne oko i wirujące chmury. Astronauci sfilmowali huragan

Źródło:
PAP, Reuters, NHC

Efektowna kula ognia rozbłysła nad zachodnią Japonią. Bolid pojawił się na niebie we wtorek około godziny 23 czasu lokalnego i rozświetlił niebo tak, jakby nadszedł dzień.

W środku nocy niebo zrobiło się zielone

W środku nocy niebo zrobiło się zielone

Źródło:
Reuters, NHK, tvnmeteo.pl

Powódź, która była następstwem obfitych opadów deszczu, nawiedziła stolicę Jemenu. W Sanie oraz w mieście portowym Aden zalane zostały ulice i budynki.

Powódź w stolicy i w ważnym porcie. Ranni i duże szkody

Powódź w stolicy i w ważnym porcie. Ranni i duże szkody

Źródło:
Reuters, Xinhua

W ostatnich dziesięcioleciach na Florydzie zmniejszyła się drastycznie populacja błotnicy tęczowej (Farancia erytrogramma). Dlatego władze apelują, aby każdy przypadek pojawienie się tego węża został zgłoszony.

Szukają rzadkiego gatunku węża. "Potrzebujemy pomocy"

Szukają rzadkiego gatunku węża. "Potrzebujemy pomocy"

Źródło:
CNN, CBS News

Burza, podczas której wystąpiło silne gradobicie, nawiedziła hiszpańską prowincję Lleida. Ulice lokalnych miast i miejscowości zrobiły się białe, jakby nastała tam zima. 

Zaspy gradu na ulicach. "Tak silnej burzy nie było tutaj od 20 lat"

Zaspy gradu na ulicach. "Tak silnej burzy nie było tutaj od 20 lat"

Źródło:
ENEX, .eltiempo.es

W słowackich Tatrach odkryto nowy wodospad o wysokości ponad 100 metrów. Na jednym z odcinków trasy prowadzącej na jego szczyt można napić się wody prosto ze źródła wodospadu. Wejście na niego jest jednak wyjątkowo niebezpieczne.

W Tatrach odkryto wyjątkowy wodospad

W Tatrach odkryto wyjątkowy wodospad

Źródło:
PAP

W londyńskim zoo w Regent’s Park rozpoczęło się coroczne ważenie zwierząt. Będzie trwało cały tydzień. Kapibary, lemury i żółwie słoniowe stanęły jako pierwsze na wadze.

Lemury już stanęły na wadze, sajmiri będą oszukiwać

Lemury już stanęły na wadze, sajmiri będą oszukiwać

Źródło:
PAP, Reuters

Pożary pustoszą Europę. Do wtorku ogień strawił ponad 1,5 miliona hektarów terenów zielonych - więcej niż kiedykolwiek w okresie do połowy sierpnia. Najtrudniejsza sytuacja panuje na Półwyspie Iberyjskim, gdzie walka z żywiołem toczona jest na wielu frontach.

Europa płonie. Sytuacja jest najgorsza w historii

Europa płonie. Sytuacja jest najgorsza w historii

Źródło:
ENEX, SIC Noticias, El Pais, EFFIS

Tysiące ryb wspinających się po skałach zaobserwowano w Brazylii. Niewielkie zwierzęta chciały się dostać w górę rzeki. Naukowcy przyjrzeli się mechanizmom, jakie wykorzystują one podczas wspinaczki, oraz możliwym przyczynom tego zachowania.

Tysiące ryb wspinały się po skałach. Zobacz nagranie

Tysiące ryb wspinały się po skałach. Zobacz nagranie

Źródło:
Science X Network

Wzrósł bilans ofiar śmiertelnych powodzi w północnych Chinach. Prognozy nie zapowiadają poprawy pogody. Chiny ze śmiertelnymi ulewami zmagają się od miesiąca.

Liczba ofiar powodzi rośnie, a deszcz nie przestaje padać

Liczba ofiar powodzi rośnie, a deszcz nie przestaje padać

Źródło:
Reuters

Sezon na zbieranie grzybów coraz bliżej, a wraz z nim - zagrożenie stwarzane przez niewłaściwe oznaczenie gatunku. Co roku w Polsce pojawiają się przypadki zatrucia nimi. Przed wyruszeniem w las warto przypomnieć sobie podstawowe zasady bezpieczeństwa dotyczące grzybobrania.

Niewielka pomyłka, tragiczne konsekwencje. Zasady bezpiecznego grzybobrania

Niewielka pomyłka, tragiczne konsekwencje. Zasady bezpiecznego grzybobrania

Źródło:
PAP

Japońscy naukowcy zaobserwowali, że burzyki kreskowane wypróżniają się prawie wyłącznie podczas lotu, a nie kiedy unoszą się na wodzie. Czasami nawet wzbijają się w powietrze tylko w tym celu. Co istotne - robią to bardzo często, bo co 4-10 minut.

Wypróżniają się w locie - i to co kilka minut. Ten nawyk może mieć istotny wpływ na ocean

Wypróżniają się w locie - i to co kilka minut. Ten nawyk może mieć istotny wpływ na ocean

Źródło:
phys.org, Current Biology

Monarchy z Ameryki Północnej rozpoczęły coroczną podróż na południe. Organizacja badająca ich populację donosi, że w ostatnich latach liczba tych motyli drastycznie spadła. Ekolodzy mają jednak kilka pomysłów na to, jak ją odbudować.

Rozpoczęły swoją coroczną widowiskową podróż. Ich populacja spada na łeb na szyję

Rozpoczęły swoją coroczną widowiskową podróż. Ich populacja spada na łeb na szyję

Źródło:
FOX Weather

W pożarach, które siały spustoszenie w albańskim mieście Delvina, ucierpieli nie tylko ludzie, lecz także zwierzęta. Wiele z nich zostało poparzonych - na przykład klacz, którą zaopiekowała się Szwajcarka Maria Cristina Medina.

"Klacz walczy o życie", "nie udało nam się odpiąć krowy"

"Klacz walczy o życie", "nie udało nam się odpiąć krowy"

Źródło:
Reuters

Chwile grozy przeżyła grupa kajakarzy, która w niedzielę pływała po zbiorniku retencyjnym niedaleko Madrytu. Z powodu silnego wiatru część łódek wywróciła się, a kilkanaście osób wpadło do wody.

Silny wiatr wywrócił kajaki. Kilkanaście osób wpadło do wody

Silny wiatr wywrócił kajaki. Kilkanaście osób wpadło do wody

Źródło:
ENEX, El Confidencial

Zanim skończą się wakacje na termometrach znowu będzie prawie 30 stopni. Co jeszcze przyniesie nam sierpniowa aura? Sprawdź autorską, długoterminową prognozę pogody na 16 dni, przygotowaną przez prezentera tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: raz tak, raz inaczej - żadnej stabilizacji

Pogoda na 16 dni: raz tak, raz inaczej - żadnej stabilizacji

Źródło:
tvnmeteo.pl

60 procent lądów na Ziemi ponosi poważne straty w zakresie funkcjonalnej integralności biosfery - zdolności ekosystemów do samoregulacji. Jak wyliczyli badacze, najtrudniejsza sytuacja panuje w regionach Europy, Azji i Ameryki Północnej. To kolejny dowód na coraz większe zmiany w środowisku naturalnym spowodowane działalnością człowieka.

Ponad połowa lądów Ziemi poza strefą bezpieczeństwa. Na czele Europa

Ponad połowa lądów Ziemi poza strefą bezpieczeństwa. Na czele Europa

Źródło:
Potsdam Institute for Climate Impact Research

Długa, jasna smuga pojawiła się na polskim niebie w nocy z niedzieli na poniedziałek. Obiekt, który ją zostawił, poruszał się z północy na południe. Prawdopodobnie był to jeden ze stopni chińskiej rakiety, która w niedzielę wyniosła na orbitę konkurencję dla Starlinków.

Jasna smuga przecięła polskie niebo

Źródło:
Mr SuperMole, "O kosmosie i astronautyce"