W 2020 roku w Kalifornii wybuchł jeden z największych pożarów w historii stanu - Creek Fire. Był na tyle potężny, że tworzył własne chmury burzowe typu cumulonimbus flammagenitus. Strzelają one piorunami, które są w stanie wzniecać nowe pożary lub ponownie podpalać obszary wcześniej ugaszone przez strażaków.
Pierwszy model burz powstających w wyniku pożarów
Do tej pory naukowcom nie udawało się odtworzyć procesu powstawania chmur typu cumulonimbus flammagenitus w modelach. Przełom przyniosło badanie przeprowadzone przez zespół Ziminga Ke z Instytutu Badań Pustyni (DRI) w Reno w Nevadzie. Naukowcy z powodzeniem odtworzyli obserwowany czas trwania, wysokość oraz siłę chmury wytworzonej przez pożar Creek Fire. Ponadto w swoim modelu skutecznie zreplikowali burze powstałe podczas innego dużego pożaru w Kalifornii - Dixie Fire z 2021 roku. Badania opublikowano od koniec września na łamach czasopisma "Geophysical Research Letters".
Jak powstają "ogniste" chmury
Te niezwykłe chmury nie tylko sprzyjają wzniecaniu kolejnych pożarów, lecz także wpływają długofalowo na jakość powietrza, pogodę i klimat. Podczas tworzenia się chmura cumulonimbus flammagenitus wtłacza dym i wilgoć do górnych warstw atmosfery z siłą porównywalną z wybuchem małego wulkanu, wpływając na to, jak ziemska atmosfera odbiera i odbija światło słoneczne. Aerozole z pożarów mogą utrzymywać się w atmosferze miesiącami lub nawet dłużej, zmieniając skład stratosfery. Gdy dostają się do obszarów polarnych, wpływają na dynamikę warstwy ozonowej Antarktydy. Modyfikują chmury i albedo (zdolność odbijania światła przez daną powierzchnię) oraz przyspieszają topnienie lodu i śniegu.
Naukowcy szacują, że każdego roku na świecie występują dziesiątki, a nawet setki pożarów lasów na tyle potężnych, że są w stanie tworzyć własne chmury typu cumulonimbus flammagenitus. W związku z coraz większą liczbą dużych pożarów będą one występować coraz częściej. Ke wyjaśnił, że model poprawi gotowość na burze wywoływane przez pożary na poziomie krajowym, a postępy dokonane przez jego zespół pomogą opracować modele w skali regionalnej i globalnej.
Autorka/Autor: kp/dd
Źródło: ScienceDaily
Źródło zdjęcia głównego: NASA/James Haseltine and the Oregon Air National Guard, 173rd Fighter Wing/Adam Voiland