Tegoroczne całkowite zaćmienie w Stanach Zjednoczonych wpłynie zarówno na zwierzęta dzikie, jak i domowe.
W poniedziałek 21 sierpnia w kilkunastu stanach USA na chwilę zapanuje niemal całkowita ciemność. Historyczne zaćmienie całkowite będzie widoczne od brzegu do brzegu, bo aż w czternastu stanach. Zdaniem biologów zwierzęta odczują na własnej skórze ten fenomen natury.
"Ptaki spadły w pół lotu"
Podczas zaćmienia niebo gwałtownie ciemnieje, a temperatura powietrza nieoczekiwanie spada. Od stuleci ludzie zdają sobie sprawę z tego, że te nagłe zmiany są w stanie zaburzyć cykl dnia i nocy u zwierząt, prowadząc do pomieszania ich nawyków.
Podczas całkowitego zaćmienia, które miało miejsce 3 czerwca 1239 roku, włoskiemu mnichowi Ristoro d'Arezzo zachowanie zwierząt wydało się osobliwe. Gdy tylko słoneczna tarcza skryła się za czarnym dyskiem księżyca:
"(...) wszystkie zwierzę i całe ptactwo ogarnął strach, a dzikie bestie bez szkody można było poskromić" - pisał.
Podczas zaćmienia w Portugalii w 1560 roku wybitny jezuicki astronom Christoph Clavius pisał: "Na niebie zaroiło się od gwiazd, a zdezorientowane ptaki spadły z nieba w pół lotu, przerażone tym gwałtownym mrokiem".
Współcześni badacze także odnotowują u zwierząt zmiany behawiorystyczne, często związane z ich cyklem aktywności nocnej: krowy mleczne posłusznie wracają do zagród w połowie wypasu, cykady zaczynają koncertować, ptactwo nocne się nadspodziewanie ożywia, a wieloryby wynurzają się na powierzchnię wód.
Zwierzęta w amoku
Naukowcy przewidują, że podczas tego zaćmienia zwierzęta mogą zachowywać się wyjątkowo dziwnie i apelują do ich właścicieli, by nie przejmowali się zbytnio nerwowością pupili.
- Przełamanie rutyny wyjdzie tym zwierzętom na dobre - stwierdził Monty Wallace, pracownik zoo w Karolinie Południowej. - Dla wielu z nich to pierwsze i ostatnie tego rodzaju zdarzenie. Na tę chwilę nie widzą nawet, że dojdzie do zaćmienia, więc będzie to dla nich niespodzianka - stwierdził.
Podczas zaćmienia w 2001 roku w Zimbambwe wyjątkowo liczna grupa hipopotamów wybudziła się ze snu i rozpoczęła swoją wieczorną wędrówkę wzdłuż rzeki.
Badacze przewidują wzmożoną aktywność świerszczy i cykad, za to pszczoły i mrówki najpewniej przerwą pracę, po czym schronią się w ulach i mrowiskach. Pająki bez opamiętania zaczną niszczyć swoje sieci, by tworzyć je na nowo już po kilku godzinach.
Burek w gotowości, Filemon bez zmian
Zoolog Jordan Shroyer z Uniwersytetu Missouri zapewnia, że nocne ptactwo i niektóre gatunki nietoperza mogą się przebudzić i nawiedzić niebo na kilka godzin przed ich regularnymi godzinami aktywności. W 1954 roku polski badacz Adam Krzanowski doszedł jednak do innego wniosku:
"Nawet jeżeli [nietoperze] odnotowały nagłą ciemność, trwała ona zbyt krótko, by zdecydowały się opuścić swoje schronienie."
Ożywią się również psy, które zapadająca ciemność wprowadzi w stan nerwowości i niepokoju. Wynika to z tego, że zwierzęta domowe i zagrodowe wyjątkowo gwałtownie reagują na wszelkie zmiany w cyklu nocy i dnia, gdyż są w większym stopniu uzależnione od rutyny, także tej wprowadzonej przez człowieka.
Co ciekawe - choć może niezbyt zaskakujące - koty najprawdopodobniej całkowicie zignorują zaćmienie.
Autor: sj/map / Źródło: Reuters/ National Geographic/ Science Alert