43. rocznica podpisania Porozumień Sierpniowych. "Tylko my mogliśmy tego dokonać i dobrze, że dokonaliśmy"

Czwartkowe uroczystości rozpoczęły się od złożenia kwiatów i otwarcia Bramy nr 2 Stoczni Gdańskiej. Kwiaty złożył były opozycjonista i prezydent Lech Wałęsa, a także inni opozycjoniści z czasów PRL, wśród nich była Henryka Krzywonos-Strycharska, Jerzy Borowczak i Bogdan Lis. Byli też przedstawiciele samorządu, a wśród nich prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz i marszałek województwa pomorskiego. Kwiaty złożyli też przedstawiciele zarządu Europejskiego Centrum Solidarności.

Przypomniano słowa Lecha Wałęsy na temat wydarzeń sprzed 43. lat: - Tylko my mogliśmy tego dokonać i dobrze, że dokonaliśmy.

Ze sceny wygłoszono przemówienia. Jako pierwszy przemawiał Wałęsa. - Powiedziałem, że będziemy się tu spotykać i będziemy mówić o najważniejszych sprawach naszej ojczyzny. I to czyniliśmy i czynimy. Co dzisiaj należałoby powiedzieć, powiedzieć można jak najkrócej: ojczyzna w potrzebie, nasze największe zwycięstwo w historii Polski jest niszczone. Od początku było niszczone - mówił.

Były prezydent podkreślał, jak ważne są nadchodzące wybory parlamentarne. - To jest ostania chwila, żebyśmy zatrzymali niszczenie naszych pięknych zdobyczy. Dlatego zróbcie wszystko, aby na wyborach powiedzieć, że dość tego wszystkiego, że jeszcze raz solidarnie podejmiemy próbę naprawy Rzeczypospolitej. O to apeluję i o to was proszę.

Na scenie wystąpiła też Henryka Krzywonos-Strycharska. Nawiązała do wydarzeń sprzed 43 lat i mówiła: - Pieniądz nie zasmarował nam oczu, nie postawił klapek. Byliśmy razem, dzisiaj jesteśmy podzieleni. Nie powinny nas dzielić żadne pieniądze, dlatego też bardzo was proszę, przemyślcie wszystko, stańmy jak w 80. roku, ramię w ramię.

O 12 w Europejskim Centrum Solidarności rozpocznie się wykład pt. "Etyka Solidarności", który wygłosi prof. Michał Bilewicz. "Profesor opowie nam, jakie znaczenie ma słowo Solidarność. W jaki sposób jest niszczone w naszej przestrzeni przez bardzo świadomy hejt i jak można temu przeciwdziałać" - tłumaczył cytowany w komunikacie dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności Basil Kerski.

CZYTAJ TEŻ: 42 lata temu podpisano Porozumienia Sierpniowe. To był wyłom w systemie komunistycznym

Dodał, że pięknym symbolem będzie także wręczenie Medalu Wdzięczności. "W tym roku, w czwartek, uhonorujemy ludzi, bez których wolnej Polski by nie było, czyli Zbigniewa Brzezińskiego i jego żonę Emilię Benes Brzezinski. Ich synem jest Mark Brzezinski, ambasador Stanów Zjednoczonych w Polsce, który w imieniu rodziców przyjmie Medal Wdzięczności za wieloletnie wsparcie polskiej opozycji i Solidarności" - podkreślał.

Uroczystość wręczenie Medalu Wdzięczności zaplanowano na godzinę 16 w Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku.

W czwartek odbędą się też spacery po wystawie stałej Europejskiego Centrum Solidarności, a przewodnikami będą uczestnicy wydarzeń sprzed lat, ich obserwatorzy i historycy, którzy oprowadzą ścieżkami, jakie wyznacza ich własna perspektywa. Wśród oprowadzających będą m.in. Waldemar Kuczyński, Jerzy Borowczak i Wojciech Łaski. Spacery odbędą się o godz. 12.30, 14 i 15.30.

Natomiast Instytut Pamięci Narodowej tego dnia organizuje m.in. uroczystość wręczenia Krzyży Wolności i Solidarności. W historycznej Sali BHP odznaczenia w imieniu Prezydenta RP wręczy prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Karol Nawrocki. Wyróżnione zostaną 22 osoby (w tym trzy pośmiertnie). Uroczystość odbędzie się o godz. 10.

Czytaj też: Gdańsk świętuje 41. rocznicę Porozumień Sierpniowych. "Tamte zdarzenia kończyły wielką epokę podziałów"

Dwie godziny później, również w Sali BHP, nastąpi otwarcie wystawy "Znaczki Poczty Polskiej i poczty podziemnej w hołdzie św. Janowi Pawłowi II w rocznicę Sierpnia '80".

W ramach obchodów odbędzie się również spotkanie Zarządu Regionu Gdańskiego NSZZ "Solidarność" połączone z wręczeniem uczniom stypendiów ufundowanych przez ten związek zawodowy. Po spotkaniu przedstawiciele NSZZ "S" złożą kwiaty przed historyczną Bramą nr 2 Stoczni Gdańskiej. Później odbędzie się uroczysta msza św. w bazylice pw. św. Brygidy.

43 lata temu w sali BHP Stoczni Gdańskiej podpisane zostało porozumienie między Komisją Rządową a Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym, reprezentującym ponad 700 zakładów z całej Polski; delegacja rządowa zgodziła się m.in. na utworzenie nowych, niezależnych, samorządnych związków zawodowych, prawo do strajku, budowę pomnika ofiar Grudnia 1970, transmisje niedzielnych mszy św. w Polskim Radiu i ograniczenie cenzury. Przyjęto też zapis, że nowe związki zawodowe uznają kierowniczą rolę PZPR w państwie, a uroczystość podpisania porozumienia transmitowała TVP.

Porozumienie, które podpisali przewodniczący MKS Lech Wałęsa i wicepremier Mieczysław Jagielski, w konsekwencji doprowadziło do powstania NSZZ "Solidarność" - pierwszej w krajach komunistycznych, niezależnej od władz, legalnej organizacji związkowej.