Badanie: nawrót raka piersi można przewidzieć na ponad rok przed wystąpieniem objawów

Ultraczuły tekst krwi zaprezentowano podczas konferencji Amerykańskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej (ASCO), która we wtorek zakończyła się Chicago. Uczestniczyło w niej ponad 40 tys. specjalistów ze świata. Jednym z głównych tematów była wczesna diagnostyka wykrywania choroby nowotworowej i jej nawrotów.

Działanie nowego testu, opracowanego przez przez naukowców z Instytutu Badań nad Rakiem (ICR) w Londynie, polega na wychwyceniu z próbki krwi osoby chorej nawet niewielkich fragmentów komórek nowotworowych. Badanie takie nazywane jest płynną biopsją. Z danych przedstawionych podczas konferencji ASCO wynika, że nawrót raka wykryto średnio z 15-miesięcznym wyprzedzeniem przed pojawieniem się objawów lub wykryciem nowych ognisk choroby w badaniach obrazowych. W jednym przypadku wykryto testem oznaki nawrotu 41 miesięcy wcześniej, czyli ponad trzy lata.

ZOBACZ TEŻ: Naukowcy pracują nad innowacyjną metodą wykrywania guzów mózgu. "Nieinwazyjna i niedroga"

Fragmenty komórek rakowych, a nawet całe komórki w krwiobiegu, pochodzą z rozwijających się guzów. O nawrocie raka mogą świadczyć fragmenty DNA komórek nowotworowych, pojawiające się już po leczeniu. Zawierają one nowe mutacje i mają inny "profil genetyczny" po tym, jak dochodzi do powstania przerzutów - na tyle jeszcze małych, że nie wywołują żadnych dolegliwości, ani nie są widoczne w dostępnym badaniu obrazowym. Nową nadzieją wczesnego wykrywanie nawrotu choroby jest zatem płynna biopsja, rozwijana od lat i dająca coraz lepsze efekty.

Nowy ultraczuły test brytyjskich specjalistów przebadano dotąd na 78 pacjentkach z różnego typu wczesną postacią raka piersi. Potrafi on wyśledzić 1800 mutacji występujących we krwi pacjentki uwolnionych przez komórki nowotworowe. Mutacje komórek rakowych wykryto u 11 kobiet, u których doszło do nawrotu choroby.

Główny autor badań, dr Isaac Garcia-Murillas z Institute of Cancer Research zaznaczył, że dzięki wczesnemu wykryciu oznak choroby można wcześniej wdrożyć odpowiednie leczenie, a to zwiększa szanse wydłużenia życia chorego. Tym bardziej, że wiele rodzajów choroby nowotworowej to schorzenia przewlekłe, z którymi pacjent może żyć wiele lat.

Monitorowanie choroby testami płynnej biopsji musi jednak odbywać się regularnie. W badaniu przez pierwszy rok po zastosowaniu leczenia (operacji i chemioterapii) stosowano je co trzy miesiące, a potem co pół roku przez pięć lat. Nie wiadomo jeszcze kiedy ultraczuły test będzie dostępny w lecznictwie.

ZOBACZ TEŻ: Naukowcy o możliwym przełomie w leczeniu raka piersi. "Zmienia zasady gry"

Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet. Według danych opublikowanych w drugiej połowie 2023 roku przez Narodowy Fundusz Zdrowia, rocznie w Polsce rozpoznaje się raka piersi u ok. 20 tysięcy kobiet. NFZ przypomniał, że w początkowym okresie ten nowotwór nie daje żadnych objawów, a wcześnie wykryty jest uleczalny.

Od ubiegłego roku obowiązuje rozszerzony program profilaktyczny, w ramach którego kobiety w wieku od 45 do 74 lat mogą skorzystać z bezpłatnej mammografii, bez skierowania. Celem programu jest obniżenie wskaźnika umieralności z powodu raka piersi do poziomu osiągniętego w przodujących w tym zakresie krajach UE oraz podniesienie poziomu wiedzy kobiet na temat profilaktyki raka sutka i wprowadzenie na terenie całego kraju zasad postępowania diagnostycznego. Szczegółowe informacje na temat programu znajdują się na stronie NFZ.

ZOBACZ TEŻ: Jak mówić do osób chorych na raka? "Rozumiem, że jest ci ciężko" jest lepsze od "musisz być silna"