Most Krymski. Nagranie archiwalne

Źródło: Reuters

16 sierpnia zeszłego roku ukraińskie media poinformowały, że na zaanektowanym Krymie rozległa się seria eksplozji. Wybuchy było słychać w Sewastopolu, Kerczu i Teodozji. Resort obrony w Moskwie raportował wówczas, że siły ukraińskie dokonały ataku na most Krymski, a rosyjska obrona powietrzna zestrzeliła 12 rakiet ATACMS.

Media w Kijowie relacjonowały również, że w chwili ataku most Krymski był nieczynny przez kilka godzin. Po jego obydwu stronach utworzyły się kilometrowe korki, w których utknęło prawie dwa tysiąca samochodów.

Operacja o kryptonimie "Lunar Hail"

Po ponad pół roku od tamtego wydarzenia "New York Times" ujawnił nowe szczegóły tego uderzenia. Według rozmówców nowojorskiego dziennika, ponieważ Ukraińcy stale naciskali na Stany Zjednoczone w sprawie udzielenia im pomocy, by mogli odzyskać tereny okupowane przez Rosjan (w tym Krym, zaanektowany w 2014 roku - red.), Waszyngton zaproponował Kijowowi kompromis: była nim operacja o kryptonimie "Lunar Hail" (Księżycowy Grad).

Celem "Lunar Hail" była kampania uderzeń z wykorzystaniem amerykańskich rakiet dalekiego zasięgu i dronów, by zmusić Rosjan do wycofania infrastruktury wojskowej z zaanektowanego półwyspu.

Atak na most Krymski jest jednym z wielu przykładów współpracy USA z Ukrainą w czasie planowania operacji militarnych przeciwko armii rosyjskiej po dokonaniu przez nią inwazji zbrojnej - kulisy tej współpracy opisał niedawno dziennikarz "New York Times" Adam Entous, który w ciągu ponad roku przeprowadził 300 wywiadów z urzędnikami z USA i państw sojuszniczych.

Dowiedz się więcej:

Trzy wybuchy w pobliżu stoczni. Rosjanie musieli zamknąć most na Krym

Obalenie symbolu Putina

Rosyjski most nad Cieśniną Kerczeńską, łączący Krym z kontynentalną Rosją, według rozmówców Adama Entousa, był najbardziej pożądanym celem na liście zawierającej około 100 obiektów na półwyspie. Rosyjski przywódca Władimir Putin uważał most za potężny fizyczny dowód związku Krymu z ojczyzną. Z kolei obalenie tego symbolu stało się obsesją prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego - napisał "New York Times".

Kiedy zapadła decyzja w sprawie operacji "Lunar Hail", Biały Dom upoważnił wojsko i CIA do tajnej współpracy z Ukraińcami i Brytyjczykami przy planie ataku mającym na celu zniszczenie lub poważne uszkodzenie mostu. Zgodnie z opracowanym planem rakiety ATACMS miały uderzyć we wrażliwe miejsca konstrukcji, a drony morskie miały zdetonować ładunki w pobliżu filarów mostu. Jednak - jak napisał "New York Times" - w czasie przygotowania się do ataku Rosjanie wzmocnili obronę wokół podpór, co utrudniało wykonanie zadania.

Według "New York Times" amerykańscy dowódcy sugerowali Ukraińcom, by poczekali z atakiem, jednak tamci się nie zgodzili. Uderzyli w most przy pomocy pocisków ATACMS, bez użycia bezzałogowców. Most nie doznał poważnych uszkodzeń. Powstało w nim jedynie kilka dziur, które Rosjanie szybko "załatali". Jeden z amerykańskich urzędników, cytowany przez "New York Timesa", narzekał, że Ukraińcy "czasem muszą spróbować, aby zrozumieć, że mamy rację".

Dowiedz się więcej:

Rosjanie wracają do zimnowojennej bazy okrętów podwodnych 

Atak na most Krymski okazał się niepowodzeniem, mimo to współpraca Waszyngtonu z Kijowem w ramach "Lunar Hail" została uznana za sukces. Rosyjskie okręty, samoloty, stanowiska dowodzenia, składy broni i inne obiekty wojskowe na Krymie były sukcesywnie niszczone lub przenoszone przez Rosjan na stały ląd, aby uniknąć kolejnych strat - przypomina nowojorski dziennik.

Wspólne namierzanie celów

"New York Times", pisząc o roli USA dotyczącej wsparcia Ukraińców na początku rosyjskiej inwazji zbrojnej, ocenił, że była ona większa, niż dotąd sądzono. Pomocne okazały się dane wywiadowcze, gromadzone przez amerykańskie służby i wykorzystywane zarówno do opracowywania generalnej strategii Ukrainy, odpierającej rosyjską agresję, jak również do precyzyjnego namierzania celów dla ukraińskich żołnierzy. Amerykanie i Ukraińcy wspólnie kreślili plany działań wojskowych, w tym między innymi kontrofensyw w obwodzie charkowskim i chersońskim.

Administracja byłego prezydenta Joe Bidena stopniowo "rozluźniała ograniczenia" i ostatecznie dopuściła do tego, by siły ukraińskie mogły razić cele na terytorium Rosji przy użyciu amerykańskiej broni.

Dowiedz się więcej:

Ukraina walcząca

Czarno na białym