"Wyborczy thriller" w Mołdawii

Z informacji przekazanych w poniedziałek przez Centralną Komisję Wyborczą wynika, że Maia Sandu jest na prowadzeniu z wynikiem 42,30 procent. To dane po przeliczeniu głosów z 99,37 procent komisji wyborczych.

"Nawet po uwzględnieniu głosów diaspory wynik Sandu jest na tyle niski, że rodzi się pytanie o jej szansę na zwycięstwo w drugiej turze" - napisał znany mołdawski ekspert i komentator portalu NewsMaker Evghenii Ceban w analizie powyborczej. Jego zdaniem wynik ten to "pyrrusowe zwycięstwo" Sandu i konsekwencja jej błędnej polityki. Jak tłumaczył analityk, referendum miało powiązać zwycięstwo Sandu z procesem eurointegracji i zmobilizować proeuropejskich wyborców.

"Takie połączenie miało zapewnić transfer notowań eurointegracji i (znacznie niższych) notowań obecnej prezydent. Jednak połączenie to zadziałało w odwrotnym kierunku. Anty-notowania Sandu przekształciły się w niezadowolenie z kierunku polityki, który ona (sobą) utożsamia" - uważa publicysta.

CZYTAJ TEŻ: "Pieniądze, jakich dotąd nikt nie używał" płyną do Mołdawii w jednym celu. Jutro historyczne wybory

Sandu w drugiej turze zmierzy się z byłym prokuratorem generalnym Alexandren Stoianoglo, wspieranym przez partię socjalistów. Zdaniem Cebana, prezydent praktycznie "nie ma od kogo przejąć głosów", bo w kampanii nie było innych istotnych kandydatów z programem proeuropejskim.

Z danych Centralnej Komisji Wyborczej, opublikowanych w poniedziałek na podstawie głosów z 99,32 proc. komisji, w referendum za wpisaniem eurointegracji do konstytucji wpisało się 50,35 proc. Mołdawian.

W nocy z niedzieli na poniedziałek, gdy trwało liczenie głosów w wyborach prezydenckich i referendum konstytucyjnym, Sandu oświadczyła, że "grupy przestępcze, które działały wspólnie z zagranicznymi siłami wrogimi interesom narodowym, zaatakowały państwo przy użyciu dziesiątków milionów euro, kłamstw i propagandy".

- Mamy dowody na to, że te grupy kryminalne zamierzały kupić 300 tysięcy głosów w ramach oszustwa na bezprecedensową skalę. Ich celem było podważenie procesu demokratycznego, szerzenie strachu i paniki w społeczeństwie – powiedziała prezydentka Mołdawii. - Nie przestaniemy bronić demokracji i wolności. Czekamy na wyniki końcowe i odpowiemy twardymi decyzjami – zapowiedziała.

Według mołdawskich władz grupa przestępcza zorganizowana przez zbiegłego oligarchę Ilana Sora zorganizowała sieć finansowania przekupstw wyborczych. Ludziom płacono za głosowanie przeciwko Sandu i eurointegracji.

CZYTAJ: Setki osób szkolone z prowokacji i udziału w zamieszkach. "Nie dajcie się wciągnąć w pułapkę"

Agitacja w dzień wyborów była zabroniona, lecz kandydaci, głosując, przypominali główne hasła swoich programów. Sandu wzywała obywateli do udziału w referendum i podjęcia "dwóch ważnych decyzji dla przyszłości kraju". - Nasz głos w referendum określi nasze losy na wiele nadchodzących dekad - przekonywała.

Stoianoglo powiedział, że jeśli zwycięży, z pierwszą wizytą uda się do (separatystycznego) Naddniestrza. Usatii, były mer Bielc, przekonywał, wrzucając głos do urny, że głosuje na "stabilność i zmiany na lepsze". Jednocześnie powiedział, że nie wziął udziału w referendum.

Według władz w Kiszyniowie przed wyborami jeszcze intensywniejsze niż dotychczas stały się rosyjskie działania hybrydowe, mające na celu torpedowanie polityki prozachodniego rządu oraz przedstawiające UE w negatywnym świetle. Wśród nich wymieniane są kampanie informacyjne oraz mające bezprecedensową skalę nielegalne przesyłanie do kraju pieniędzy dla prorosyjskich aktywistów, polityków oraz przeznaczane na kupowanie głosów wyborców.

Media zwróciły uwagę, że w Rosji przed lokalami do głosowania w ambasadzie Mołdawii utworzyły się kolejki. MSZ Mołdawii, które wcześniej tłumaczyło, że ze względu na ograniczoną liczbę personelu możliwe było otwarcie tylko dwóch lokali wyborczych, zarzuciło Moskwie, że "tłum wywołano sztucznie, aby zagrozić procesowi wyborczemu". Zaapelowano też do tamtejszych władz, by nie dopuściły do "nielegalnego dowozu wyborców do lokali".

Mimo niezbyt optymistycznych prognoz analityków w Kiszyniowie, Maia Sandu i zwolennicy eurointegracji mogą mówić o zwycięstwie.

"Rozwścieczyć Moskwę, zaimponować Europie, raz jeszcze ocalić kraj - taka jest Maia Sandu. Wielka przywódczyni i odważny naród" - napisał na platformie X premier Polski Donald Tusk.

Rzecznik Komisji Europejskiej Peter Stano powiedział, że wyniki wyborów pokazują, jak bardzo wymagająca jest walka z rosyjską ingerencją w proces wyborczy. - My musimy przestrzegać zasad, oni - nie - podkreślił.