Konklawe 2025. Najważniejsze pytania i odpowiedzi

Konklawe
Kaplica Sykstyńska - przygotowania do konklawe
Źródło: Reuters

Nie wiadomo, ile potrwa rozpoczynające się w środę konklawe, ani jakim rezultatem się zakończy. Procedura wyboru nowego papieża jest jednak dokładnie określona. Oto najważniejsze informacje.

Kiedy zaczyna się konklawe

W środę 7 maja o godz. 10 kardynałowie zgromadzą się w bazylice Świętego Piotra na mszy Pro eligendo Papa, czyli w intencji wyboru papieża. Przewodniczyć jej będzie 91-letni dziekan Kolegium Kardynalskiego kardynał Giovanni Battista Re.

O godz. 16.30 rozpocznie się ceremonia wejścia na konklawe. Kardynałowie przejdą z Kaplicy Paulińskiej do Kaplicy Sykstyńskiej w procesji.

Gdzie się odbywa

Konklawe odbywa się w budynku Kaplicy Sykstyńskiej Pałacu Apostolskiego w Watykanie. Jest ona miejscem organizacji konklawe od 1492 roku. Została zbudowana w latach 1475-1483, zdobią ją słynne freski Michała Anioła.

Kaplica Sykstyńska
Kaplica Sykstyńska
Źródło: GREGORIO BORGIA/EPA/PAP

W czasie trwania konklawe kardynałowie zatrzymują się w Domu Świętej Marty, a także w budynku nazywanym starym Domem Świętej Marty. Oba są połączone przejściem.

Konklawe. Jak wygląda wybór papieża
Konklawe. Jak wygląda wybór papieża
Źródło: PAP

Kto bierze udział

W konklawe biorą udział kardynałowie-elektorzy, czyli członkowie Kolegium Kardynalskiego. Prawo wyboru posiadają ci, którzy nie ukończyli 80. roku życia. W tym konklawe weźmie udział 135 kardynałów, w tym czterech z Polski.

Kardynałowie, którzy wezmą udział w konklawe
Kardynałowie, którzy wezmą udział w konklawe
Źródło: PAP/EPA/VATICAN MEDIA HANDOUT

Jak wygląda zabezpieczenie Watykanu

Od rozpoczęcia czynności związanych z wyborem aż do publicznego ogłoszenia wyboru papieża, pomieszczenia Domu Świętej Marty, Kaplica Sykstyńska i miejsca celebracji liturgicznych muszą być niedostępne dla osób nieupoważnionych. Cały obszar Watykanu i działalność wszystkich tamtejszych urzędów ma być tak zarządzana, aby zagwarantować tajność i swobodny przebieg konklawe.

Czym jest tajemnica konklawe

Kardynałowie mają zakaz prowadzenia wszelkiej korespondencji i kontaktów telefonicznych oraz internetowych. W trakcie konklawe zablokowana zostanie komunikacja elektroniczna między Kaplicą Sykstyńską a światem zewnętrznym. W miejscu wyboru papieża nie mogą działać żadne urządzenia rejestrujące i podsłuchowe.

Elektorzy po przejściu do Kaplicy Sykstyńskiej złożą przysięgę, przyrzekając dochować tajemnicy wyboru i skrupulatnie przestrzegać wszystkich przepisów. Gdy uczynią to wszyscy kardynałowie, Mistrz Papieskich Ceremonii Liturgicznych arcybiskup Diego Ravelli wyda polecenie "extra omnes", sygnalizujące, że w Kaplicy Sykstyńskiej pozostają jedynie elektorzy, a inne osoby muszą ją opuścić. Miejsce wyboru papieża zostaje wtedy zamknięte.

Kiedy odbędzie się pierwsze głosowanie

Pierwszego dnia, w środę późnym popołudniem, odbędzie się tylko jedno głosowanie.

Na kogo można głosować

Kardynałowie teoretycznie mogą wybrać kogoś spoza Kolegium Kardynalskiego, jednak w praktyce jest to mało prawdopodobne. Ostatni raz z taką sytuacją mieliśmy do czynienia w XIII wieku.

Jakie są zasady głosowania

Karty do głosowania mają być prostokątne. Na górze wydrukowane są słowa: "Eligo in Summum Pontificem" (wybieram na papieża), na dole jest miejsce na wpisanie nazwiska elekta. Kardynałowie wpisują nazwisko w sekrecie, a kartę przed włożeniem do urny składają. Następnie głosy są zliczane przez komisję skrutatorów, potem rewizorów. Głosy zliczane są dwukrotnie. Do wyboru potrzebna jest większość dwóch trzecich głosów; przy 133 elektorach jest to 89.

Jak poznamy wynik głosowania

Po zakończeniu każdego głosowania z komina zamontowanego na dachu Kaplicy Sykstyńskiej będzie wydobywać się dym. Komin jest połączony z dwoma piecami. Jeden służy do palenia kart do głosowania, drugi do tego, by powstał czarny lub biały dym - pali się w nim specjalne substancje chemiczne.

Co jeśli głosowanie nie przyniesie rozstrzygnięcia

Do wyboru papieża potrzeba dwóch trzecich głosów. Jeśli głosowanie nie przyniesie rozstrzygnięcia, karty są palone, a do piecyka dodaje się chemikalia, które zabarwią na czarno dym unoszący się chwilę później nad Kaplicą Sykstyńską.

Ile może być głosowań

Pierwsze głosowanie odbędzie się w pierwszy dzień konklawe. Drugiego dnia odbędą się dwa głosowania przed południem i dwa po południu i tak w kolejnych dniach, aż dany kandydat nie otrzyma odpowiedniej liczby głosów.

Nie ma określonej liczby głosowań. Jeśli papieża nie udałoby się wybrać po dwunastu głosowaniach, przychodzi czas na przerwę dla kardynałów na czas wyciszenia i modlitwy.

Konklawe w 2013 roku
Konklawe w 2013 roku
Źródło: GUIDO MONTANI/EPA/PAP

Co dzieje się po wyborze

Gdy papież jest wybrany, najstarszy z obecnych kardynałów w imieniu wszystkich elektorów pyta wybranego, czy przyjmuje wybór na Biskupa Rzymskiego.

Kto nadaje papieżowi imię

Po otrzymaniu pozytywnej odpowiedzi kardynał pyta nowego papieża o imię, jakie ten przyjmuje.

Jak zostaje to ogłoszone

Jeśli papież zostanie wybrany, białemu dymowi będzie towarzyszyć bicie dzwonów. Zapewne kilkadziesiąt minut później kardynał diakon pojawi się na balkonie bazyliki watykańskiej i oznajmi światu: "Habemus Papam" (mamy papieża) i poda imię i nazwisko elekta oraz imię, jakie przyjął on jako papież. Następnie nowy papież pokaże się na balkonie i pozdrowi po raz pierwszy wiernych.

Biały dym na Kaplicą Sykstyńską. Wybór papieża
Biały dym na Kaplicą Sykstyńską. Wybór papieża
Źródło: PAP/DPA

Kiedy spodziewać się ogłoszenia wyboru papieża

Według ekspertów konklawe nie powinno być długie i może potrwać kilka dni. W ostatnich 100 latach żadne nie trwało dłużej niż pięć dni. Konklawe, które wybrało Franciszka, trwało dwa dni i obejmowało pięć głosowań. Benedykt XVI został wybrany w drugim dniu konklawe w czwartym głosowaniu. Wybór jego poprzednika trwał nieco dłużej - Jana Pawła II wybrano w trzecim dniu konklawe w ósmym głosowaniu.

Watykan
Watykan
Źródło: PAP/Adam Ziemienowicz
Czytaj także: