Mózg starzeje się na różne sposoby. Pierwsze objawy widać wcześniej niż można byłoby podejrzewać
Badania pokazują, że mózg zaczyna się starzeć w 35. roku życia. Czy można tego uniknąć? Nie. Można natomiast zadbać o rezerwę poznawczą, która będzie kapitałem na starość. O tym, jak inwestować w mózg, opowiada dr hab. Monika Liguz-Lęcznar, wicedyrektorka Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN.
Nasz mózg zaczyna się starzeć mniej więcej w 35. roku życia, a ten proces przyspiesza znacząco 30 lat później. W jaki sposób? Przede wszystkim zaczyna się zmniejszać objętość mózgu, osłabiają się też różne jego funkcje. Ludzki "superkomputer" posiada jednak najróżniejsze mechanizmy, które pozwalają mu walczyć ze starzeniem się.
- Najpotężniejszą bronią, jaką posiada mózg, jest zjawisko plastyczności. Plastyczność rozumiemy jako zdolność do dokonywania najróżniejszych zmian: najczęściej mówimy o powstawaniu nowych połączeń pomiędzy neuronami i uwalnianiu większej bądź mniejszej ilości danej substancji pozwalającej na zintensyfikowanie neurotransmisji lub zwiększenie przeżywalności komórki - tłumaczy dr hab. Monika Liguz-Lęcznar, wicedyrektorka ds. naukowych Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN i profesor Instytutu.
- Dzisiaj, na szczęście dla nas wszystkich, wiemy, że mózg zachowuje zdolność plastyczności zarówno u dorosłych ludzi, jak i w wieku bardzo podeszłym. Jednak im starszy mózg, tym trudniej pobudzić go do zmian w zakresie plastyczności. Stąd tak ważne jest dbanie o aktywność intelektualną czy o odpowiednie dotlenienie i odżywienie mózgu - zwraca uwagę naukowczyni.
Tomasz-Marcin Wrona: Dlaczego mózg się starzeje?
Dr hab. Monika Liguz-Lęcznar: Najprawdopodobniej z tego samego powodu, z którego starzeje się całe nasze ciało - mózg nie jest tu żadnym wyjątkiem, ale pana pytanie ciągle pozostaje bez konkretnej, jednoznacznej odpowiedzi. Są różne próby wytłumaczenia tego procesu. Jedna z najprostszych - na poziomie czysto biologicznym - mówi, że ewolucja wymusza zmienność genetyczną, a do tego potrzebna jest wymiana pokoleń. W efekcie musimy się starzeć, umierać i wydawać na świat nowe pokolenia, bo to generuje zmienność genetyczną, a to z kolei pozytywnie wpływa na procesy ewolucyjne.
Z perspektywy naukowej mózg jest najważniejszym organem w ciele człowieka, bo sprawuje kontrolę nad całym naszym ciałem. Składa się częściowo z bardzo specyficznych komórek, jakimi są neurony, ale również z innych, które są podobne do pozostałych komórek w naszym organizmie. Zachodzą w nich te same podstawowe procesy fizjologiczne - w tym proces starzenia komórkowego, więc i mózg doświadcza jego konsekwencji.
Czytaj dalej po zalogowaniu
Uzyskaj dostęp do treści premium za darmo i bez reklam