Wyłączenie gruntu z produkcji rolnej - czym jest? Gdzie złożyć wniosek i ile to kosztuje?

● Wyłączenie gruntu z produkcji rolnej to ostatni etap odrolnienia gruntu. ● Grunty rolne o najniższej wartości produkcyjnej nie wymagają wyłączenia. ● Wniosek o wyłączenie gruntu z produkcji rolnej złożyć można osobiście, listownie lub elektronicznie. ● Wyłączenie gruntów z produkcji rolnej wiąże się z opłatami: jednorazową należnością oraz opłatami rocznymi.

W myśl ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych grunty rolne podlegają ochronie, która polega m.in. na ograniczaniu przeznaczania ich na cele nierolnicze lub leśne. Aby możliwe było na gruncie rolnym wybudowanie domu, konieczne jest tzw. odrolnienie ziemi.

Odrolnienie polega na zmianie przeznaczenia danego gruntu w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub uzyskanie decyzji o warunkach jego zabudowy. Jeżeli działka jest gruntem rolnym zgodnie z obowiązującym na terenie gminy miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, należy złożyć wniosek o wprowadzenie zmian w tym planie.

Jeżeli natomiast dla takiej działki nie ma przewidzianego planu zagospodarowania, należy albo złożyć wniosek o jego opracowanie wraz ze wskazaniem pozarolniczego celu działki, albo złożyć wniosek o wydanie decyzji o warunkach zabudowy.

Drugim krokiem w celu odrolnienia działki, po zmianie przeznaczenia danego gruntu w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, jest wyłączenie gruntów z produkcji rolniczej. Dopiero to wyłączenie skutkuje odrolnieniem gruntu i umożliwia starania np. o uzyskanie pozwolenia na budowę domu.

Wyłączenie gruntu z produkcji rolnej to rozpoczęcie innego niż rolnicze lub leśne użytkowania gruntu. Jest to jednocześnie ostatni etap tzw. odrolnienia działki. Zgodnie z ustawą, jeżeli grunty rolne posiadają określoną w przepisach klasę gruntu, konieczne jest uzyskanie decyzji zezwalającej na wyłączenie gruntów z produkcji rolniczej.

Grunty wymagające decyzji o wyłączeniu z produkcji rolnej to:

● użytki rolne zaliczone do I, II, III, IIIa i IIIb klasy wytworzone z gleb pochodzenia mineralnego i organicznego, ● użytki rolne zaliczone do IV, IVa, IVb, V i VI klasy wytworzone z gleb pochodzenia organicznego, ● inne grunty rolne wymienione w ustawie o ochronie gruntów rolnych i leśnych, w tym m.in. grunty pod stawami rybnymi, grunty znajdujące się pod budynkami mieszkalnymi wchodzących w skład gospodarstw rolnych, grunty rodzinnych ogródków działkowych i ogrodów botanicznych, grunty torfowisk, czy grunty zrekultywowane dla potrzeb rolnictwa. 

Wniosek o wyłączenie gruntów z produkcji rolnej może złożyć właściciel gruntu, ale także posiadacz samoistny, zarządca, dzierżawca lub użytkownik wieczysty. Złożyć go należy w starostwie właściwym ze względu na miejsce położenia gruntu lub w urzędzie miasta na prawach powiatu właściwym dla miejsca położenia działki. Wniosek może zostać złożony osobiście w urzędzie, listownie, a także drogą elektroniczną na stronie biznes.gov.pl - jeżeli posiada się Profil Zaufany lub podpis kwalifikowany.

Wniosek o wyłączenie gruntów z produkcji rolnej powinien zawierać:

● imię i nazwisko wnioskodawcy lub nazwę firmy, ● adres zamieszkania lub siedzibę, ● rodzaj inwestycji, ● wskazanie lokalizacji działki – numer ewidencyjny, obręb, arkusz.

Do wniosku należy dołączyć także stosowne dokumenty. Warto ich listę zweryfikować w starostwie powiatowym lub urzędzie miasta, do którego składany jest wniosek. Najważniejszymi załącznikami są:

● aktualny wypis z rejestru gruntów, ● wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a w razie jego braku – ostateczna decyzja o warunkach zabudowy, ● dokument potwierdzający posiadane prawo do gruntu, ● dokument, który określa wartość rynkową gruntu, ● projekt zagospodarowania działki lub terenu, ● pełnomocnictwo - jeżeli korzysta się z pełnomocnika.

W przypadku wniosków niepełnych lub braku stosownych załączników urząd wzywa do ich uzupełnienia w terminie co najmniej siedmiu dni od otrzymania wezwania.

ZOBACZ TEŻ: Jak wygląda dzierżawa ziemi? O czym pamiętać przed podpisaniem umowy?

Złożenie wniosku o wyłączenie gruntu z produkcji rolnej jest bezpłatne, podobnie jak wydanie decyzji w tej sprawie. Koszty pojawią się jednak na etapie gromadzenia dokumentów stanowiących załączniki do wniosku oraz po uzyskaniu decyzji. Osoba, która uzyskała decyzję zezwalającą na wyłączenie gruntów z produkcji rolnej, zobowiązana jest zapłacić należność oraz opłaty roczne. 

Należność to jednorazowa opłata, która powstaje w związku z wyłączeniem na trwałe gruntów z produkcji rolnej. Wyliczana jest ona proporcjonalnie do powierzchni wyłączonej z produkcji rolnej i ich klasy. Wysokości stawki, w zależności od klasy i pochodzenia gleby, zostały szczegółowo określone w ustawie o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Co do zasady, im wyższa wartość rolna gruntu, tym wyższa należność. Przykładowo w przypadku gleb pierwszej klasy należność wynosi 437 175 zł za każdy jej hektar.

Należności są wysokie, nie płaci się ich jednak w całości. Jeżeli cena gruntów okaże się wyższa niż wysokość ustalonej należności, wówczas w ogóle nie płaci się należności. Jeśli natomiast cena gruntów jest niższa niż ustalona należność, należność trzeba zapłacić jedynie w wysokości różnicy pomiędzy jej wartością a ceną gruntu.

Innym kosztem są opłaty roczne za trwałe wyłączenie gruntu z produkcji rolnej. Wynoszą one 10 proc. należności bez ewentualnego pomniejszania o wartość rynkową gruntu. Opłaty te należy płacić przez 10 kolejnych lat, w terminie do 30 czerwca każdego roku.

ZOBACZ TEŻ: Rejestracja i identyfikacja zwierząt - które podlegają takiemu obowiązkowi? Czy można zarejestrować zwierzę online?