Szczepan zapewniał urodzaj, a Nepomucen chronił przed powodziami. Ich wizerunki wieszano w świętym kącie

Święci patroni wiejskich chat na Podlasiu. Tak zatytułowana jest nowa wystawa czasowa, którą można oglądać w drewnianym dworze z Bobry Wielkiej, na terenie Podlaskiego Muzeum Kultury Ludowej w Wasilkowie.

Ekspozycja składa się w przeważającej mierze z tzw. oleodruków, czyli drukowanych fabrycznie reprodukcji, które powstawały na papierze z wykorzystaniem farb z dodatkiem oleju, co miało je upodabniać do malarstwa olejnego.

Oleodruki stały się na Podlasiu – zarówno na wsi, jak i w mieście - popularne w połowie XIX wieku. Z tym, że na wsi królowały te o tematyce sakralnej i takie właśnie znalazły się na wystawie.

- Dzięki nim w wiejskich domach zaistniały wizerunki świętych. Drukowano je w drukarniach w zachodniej Europie, a na Podlasie trafiały razem z wędrownymi handlarzami. Mieszkańcy kupowali je na jarmarkach czy też w sanktuariach podczas pielgrzymek – mówiła na konferencji prasowej zapowiadającej otwarcie wystawy, jej kuratorka Urszula Szymak-Waśkiewicz.

W zbiorach Podlaskiego Muzeum Kultury Ludowej znajduje ponad 500 oleodruków. Na wystawie prezentowanych jest kilkadziesiąt z nich. Obrazy pochodzą też z Muzeum i Archiwum Archidiecezji Białostockiej oraz z domów prywatnych.

Przedstawiają Chrystusa, Matkę Boską, a także takich świętych jak Antoni, Barbara, Agata, Jerzy, Mikołaj czy Eliasz. To zarówno święci katoliccy, jak i prawosławni. Urszula Szymak-Waśkiewicz mówiła, że chciano w ten sposób "uwidocznić niezwykłość regionu", gdzie obok siebie żyją katolicy i prawosławni.

Wystawa podzielona jest na trzy części. Pierwsza poświęcona jest tematyce kultu maryjnego. Druga dotyczy wizerunków Jezusa Chrystusa, Boga-Ojca i świętych. Natomiast trzecie przedstawia aranżację wnętrza domu wiejskiego z wyodrębnionym świętym kątem, pokazująca tradycyjne usytuowanie "świętych obrazów".

Jednym z najcenniejszych prezentowanych oleodruków jest XIX-wieczny "Żywot Matki Boskiej".

Czytaj też: "Matka Boska w stroju krakowskim" Stanisława Wyspiańskiego przemalowana. Teraz wzbudza kontrowersje

Są też bardzo znane wizerunki: Serce Maryi i Serce Jezusa, które – jak mówiła kuratorka wystawy – drukowane były w takim samym stylu i podobnie obramowane. Umieszczano je obok siebie, najczęściej nad łóżkiem.

- Natomiast nad kołyską dziecka wieszano często wizerunki na przykład Matki Boskiej Karmiącej czy Anioła Stróża – podkreślała Urszula Szymak-Waśkiewicz.

W części związanej z kultem Chrystusa można zaś obejrzeć wizerunki przetworzone ze sztuki wysokiej - m.in. "Ostatnią Wieczerzę" Leonarda da Vinci.

Oddzielna sala poświęcona jest natomiast świętym patronom. Zobaczymy m.in. św. Nepomucena, który miał chronić przed powodziami, czy też św. Szczepana, który zapewniał dobry urodzaj zbóż. Można też obejrzeć "Żywoty św. Barbary", która na jednym z oleodruków trzyma krzyż katolicki, a na drugim prawosławny.

Wystawę można oglądać do połowy lipca.