Odkręcili kurek z pieniędzmi, teraz są niechlubnym liderem UE

Źródło:
TVN24 Biznes
Ekonomista Oxford Economics Mateusz Urban o błędach węgierskiej gospodarki
Ekonomista Oxford Economics Mateusz Urban o błędach węgierskiej gospodarkiTVN24 BiS
wideo 2/6
Ekonomista Oxford Economics Mateusz Urban o błędach węgierskiej gospodarkiTVN24 BiS

Węgry mają najwyższą inflację w całej Unii Europejskiej. Wzrost cen nad Balatonem utrzymuje się wyraźnie powyżej 20 procent rocznie. Taką sytuację poprzedziły szerokie transfery socjalne oraz mrożenie cen, które rządzący wprowadzali w okresie wyborczym.

Wybory parlamentarne na Węgrzech odbyły się 3 kwietnia 2022 roku. Triumfował w nich Fidesz premiera Viktora Orbana. Andrzej Sadecki z Ośrodka Studiów Wschodnich zwracał uwagę w swojej analizie, że wybory odbywały się w trudnych warunkach gospodarczych. Problemy wywołała pandemia COVID-19, a następnie pogłębiły je skutki inwazji Rosji na Ukrainę.

Czytaj także: Przepis na inflacyjną katastrofę: dosypywanie pustego pieniądza do gospodarki i rozdawnictwo

Działania wyborcze Fideszu

Odpowiedzią Fideszu na tę sytuację był przede wszystkim interwencjonizm państwowy, czyli "regulacje hamujące wzrost cen oraz kierowanie do rodzin i najbiedniejszych grup społecznych transferów socjalnych, co – przynajmniej do czasu elekcji – ma ochronić obywateli przed bolesnymi skutkami dekoniunktury" - wskazywał Sadecki w analizie przygotowanej w marcu 2022 roku, tuż przed pójściem Węgrów do lokali wyborczych.

Od 1 stycznia 2022 roku na Węgrzech podniesiono o 16,5 proc. płacę minimalną. Ponadto zniesiono obowiązek płacenia podatku dochodowego przez osoby poniżej 25. roku życia. "Niektórym grupom zawodowym z sektora publicznego, m.in. pielęgniarkom, pracownikom sektora kultury i żołnierzom, zwiększono pensje" - dodał Andrzej Sadecki. W trakcie kampanii pojawiła się zapowiedź zamrożenia stóp procentowych, co miało ulżyć zwłaszcza kredytobiorcom hipotecznym.

Fidesz mocno zabiegał też o głosy wśród osób starszych, stąd największe podwyżki dostali emeryci.

"Posunięcie to w kalkulacjach wyborczych było obliczone na podtrzymanie popularności Fideszu wśród osób starszych i zneutralizowanie ich niezadowolenia w związku z podwyższeniem od 2022 roku wieku emerytalnego dla mężczyzn i kobiet z 63 do 65 lat. Emerytury od 1 stycznia zostały zwiększone o 5 proc., a w lutym wypłacono 'trzynastkę'" - wyjaśniał przedstawiciel Ośrodka Studiów Wschodnich.

Zamrożenie cen na Węgrzech

Z danych węgierskiego urzędu statystycznego (KSH) wynika, że w okresie bezpośrednio poprzedzającym wybory parlamentarne, inflacja była na najniższym poziomie w maju 2020 roku, kiedy wynosiła 2,2 proc. rok do roku, następnie obserwowaliśmy wahania, jednak wskaźnik nie przekraczał granicy 6 proc. Aż do października 2021 roku, kiedy ceny w ujęciu rocznym wzrosły o 6,5 proc. W miesiącu, w którym odbywały się wybory parlamentarne, inflacja zbliżała się już do dwucyfrowego poziomu - wynosiła 9,5 proc. rok do roku.

Odpowiedzią rządu na wysoką inflację było administracyjne zamrożenie cen wybranych produktów podstawowych (cukier, mąka pszenna, olej słonecznikowy, udziec wieprzowy, mięso z kurczaka, mleko krowie) w oparciu o wskaźnik cen z 15 października 2021 roku. Każdy sklep - jak przypominał Sadecki - miał przy tym obowiązek umieszczenia w widocznym miejscu komunikatu władz na ten temat z hasłem "Stop wysokim cenom".

Ponadto rząd w Budapeszcie w połowie listopada 2021 roku wprowadził limit ceny benzyny i oleju napędowego na poziomie 480 forintów (około 6 zł) za litr. Pozostałe paliwa były sprzedawane w cenach rynkowych. Niższe ceny paliw były dostępne dla kierowców pojazdów prywatnych, pojazdów rolniczych, taksówek na węgierskich tablicach.

Z tego ostatniego rozwiązania rząd w Budapeszcie wycofywał się w pośpiechu na początku grudnia ubiegłego roku. Stało się to na wniosek węgierskiego koncernu MOL po tym, jak paniczne zakupy i kłopoty z importem doprowadziły w ostatnich dniach do niedoborów paliw w całym kraju. Rządowa konferencja została zorganizowana o godzinie 22.30, a decyzja o zniesieniu limitu została ogłoszona od razu w węgierskim dzienniku urzędowym i weszła w życie o godzinie 23. Pierwotnie limit miał wygasnąć wraz z końcem grudnia. Agencja Bloomberg podawała, że w reakcji na zniesienie limitu ceny paliw skoczyły nawet o 46 proc. 

Węgry liderem Unii Europejskiej

Działania rządu w Budapeszcie nie przynosiły oczekiwanego efektu. Wobec wprowadzanych rozwiązań nie pomagały gwałtowne podwyżki stóp procentowych, o których decydował bank centralny. Zamiast okiełznania inflacji, ta rosła z każdym miesiącem, aż we wrześniu 2022 roku dobiła do 20,1 proc., licząc rok do roku.

Węgry od listopada 2022 roku są niechlubnym liderem UE. Zgodnie z danymi Eurostatu ceny w tym kraju rosną bowiem najszybciej w całej Wspólnocie..

Zamieszanie na stacjach paliw doprowadziło do przyspieszenia średniego wzrostu cen do 25,7 proc. rok do roku w styczniu 2023.

Inflacja na Węgrzechksh.hu

Na przykład Węgier, gdzie szeroka polityka dosypywania pieniędzy gospodarstwom domowym skończyła się źle, zwracał uwagę ekonomista Oxford Economics Mateusz Urban. - Rząd w newralgicznym momencie, gdy inflacja zaczęła rosnąć pod koniec 2021 roku w przeddzień wyborów, zaczął kierować bardzo szerokim strumieniem pieniądze do gospodarstw domowych - mówił Urban w TVN24 BiS.

Ekonomista wskazywał, że chodziło o waloryzację płac w sferze budżetowej, szeroką obniżkę podatków oraz o zamrożenie cen. - Dodatkowo zamrożono raty kredytów na poziomie z końca 2021. To nie pozwoliło polityce chociażby monetarnej utrzymać inflacji w ryzach. Dlatego też Węgry mierzą się z największym poziomem inflacji w Unii Europejskiej - mówił ekspert.

Urban odpowiedział również na pytanie, jak uniknąć błędów popełnionych przez Węgrów. - Nie powinniśmy stymulować niepotrzebnie wydatków, zwłaszcza bez targetowania, wybierania odbiorców, którzy naprawdę tego potrzebują. Już w ogóle nie powinniśmy tego robić z pobudek politycznych - podsumował ekonomista Oxford Economics w TVN24 BiS.

W ostatnim czasie inflacja nad Balatonem zaczęła hamować, jednak nadal jest znacznie powyżej granicy 20 proc. W kwietniu 2023 roku było to 24 proc. rok do roku.

Węgierska inflacja najwyższa w UE - przyczyny

Międzynarodowy Fundusz Walutowy w raporcie z końca lutego 2023 roku napisał, że węgierska "polityka makroekonomiczna w ostatnich latach należała do najbardziej ekspansywnych w UE i pozostała taka, nawet gdy stopa bezrobocia była bardzo niska".

MFW wyjaśnił dalej, że "polityka fiskalna została złagodzona w 2020 r. w odpowiedzi na pandemię, a następnie ponownie pod koniec 2021 r. i na początku 2022 r., kiedy miała miejsce kolejna runda transferów socjalnych i to pomimo silniejszego niż oczekiwano ożywienia gospodarczego po kryzysie związanym z COVID-19".

Fundusz dodał, że "w 2020 r. znacznie poluzowano politykę monetarną i choć węgierski bank centralny zaczął podnosić stopy procentowe w połowie 2021 r., to inflacja była jedną z najwyższych w regionie".

MFW podkreślił także, że coraz niższy kurs krajowej waluty przyczynił się do wyższej inflacji. "W 2022 r. forint osłabił się w stosunku do dolara amerykańskiego bardziej niż waluty większości rynków wschodzących na świecie" - napisano w raporcie.

Z kolei cytowany przez agencję AP główny ekonomista ING Hungary Peter Virovacz w drugiej połowie kwietnia wskazywał, że gdy większość europejskich gospodarek borykała się z podobnymi trudnościami związanymi z inwazją Rosji na Ukrainę - m.in. coraz wyższymi kosztami utrzymania - to nieefektywność węgierskiego rolnictwa i przemysłu spożywczego oraz historyczna dewaluacja waluty - forinta - sprawiły, że inflacja jest na Węgrzech wyższa niż gdziekolwiek indziej w UE.

Autorka/Autor:mb, kris/dap

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Wynik wyborów w Stanach Zjednoczonych będzie miał wpływ nie tylko na gospodarkę USA, ale również będzie wiązał się z konsekwencjami dla rynków całego świata - zwracają uwagę analitycy Credit Agricole.

Wynik "będzie wiązał się z globalnymi konsekwencjami". Cztery scenariusze

Wynik "będzie wiązał się z globalnymi konsekwencjami". Cztery scenariusze

Źródło:
tvn24.pl

Magazyny energii oraz montaż mikroinstalacji wiatrowych będą objęte ulgą termomodernizacyjną - wynika z projektu rozporządzenia przygotowanego przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Jednocześnie nowe przepisy wykluczą możliwość skorzystania z ulgi termomodernizacyjnej w przypadku zakupu i montażu kotłów olejowych i gazowych.

Piece na gaz wypadają z listy. Zmiany w popularnej uldze

Piece na gaz wypadają z listy. Zmiany w popularnej uldze

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pracuje nam przepisami umożliwiającymi ponowne przeliczenie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych emerytur i rent rodzinnych przyznanych w czerwcu w latach 2009-2019. Według zapowiedzi wniosek o przeliczenie świadczenia będzie można złożyć od 1 czerwca 2025 roku.

Ponowne przeliczenie stu tysięcy emerytur. Trzeba będzie złożyć wniosek

Ponowne przeliczenie stu tysięcy emerytur. Trzeba będzie złożyć wniosek

Źródło:
PAP

- Zmiana daty startu systemu kaucyjnego ze stycznia na październik 2025 roku to kompromisowe, realne rozwiązanie - ocenili uczestnicy poniedziałkowej dyskusji na Forum Rynku Spożywczego i Handlu. Przedstawiciel jednego z operatorów systemu zwrócił jednak uwagę, że przesunięcie terminu oznacza koszty finansowe.

Tusk podaje nowy termin. "Dostaliśmy jedenaście miesięcy"

Tusk podaje nowy termin. "Dostaliśmy jedenaście miesięcy"

Źródło:
PAP

W poniedziałek doszło do awarii w przedsiębiorstwie chemicznym Anwil we Włocławku. Jak przekazała spółka, część pracowników została ewakuowana. "Nie ma zagrożenia dla mieszkańców miasta" - poinformowano w komunikacie zamieszczonym w mediach społecznościowych włocławskiego urzędu miasta.

Awaria w zakładach chemicznych. Ewakuowano część pracowników

Awaria w zakładach chemicznych. Ewakuowano część pracowników

Źródło:
tvn24.pl

Komisja Europejska wezwała w poniedziałek amerykański koncern Apple, aby dostosował do unijnych przepisów działanie systemu operacyjnego tabletów iPadOS. W przeciwnym wypadku KE grozi firmie nałożeniem grzywny.

Gigant na celowniku Brukseli. Groźba wysokiej kary

Gigant na celowniku Brukseli. Groźba wysokiej kary

Źródło:
PAP

Licytacja pakietu akcji spółki Manufaktura Piwa Wódki i Wina, której prezesem jest Janusz Palikot, rozpocznie się 2 grudnia, a cenę wywoławczą określono na niemal 1,2 miliona złotych - przekazał komornik sądowy z Lublina.

Licytacja akcji spółki Janusza Palikota

Licytacja akcji spółki Janusza Palikota

Źródło:
PAP

Stacja TVN24 w październiku była najchętniej oglądanym kanałem informacyjnym w kraju z 5,83 procent udziału w widowni w grupie ogólnej (widzowie powyżej 4. roku życia) - wynika z danych Nielsen TV Audience Measurement. "Fakty" TVN były najchętniej wybieranym serwisem informacyjnym, a portal tvn24.pl najczęściej czytanym serwisem internetowym stacji telewizyjnej.

Świetne wyniki TVN24, tvn24.pl i "Faktów" TVN. Dziękujemy!

Świetne wyniki TVN24, tvn24.pl i "Faktów" TVN. Dziękujemy!

Źródło:
tvn24.pl

Sławomir Staszak został powołany na prezesa Energi - poinformowała spółka w poniedziałkowym komunikacie. Staszak dotychczas zajmował stanowisko wiceprezesa.

Nowy prezes spółki energetycznej

Nowy prezes spółki energetycznej

Źródło:
PAP

Prezes UOKiK postawił zarzuty naruszenia zbiorowych interesów konsumentów firmie Zrzutka.pl oraz wszczął postępowania wyjaśniające wobec operatorów dwóch innych serwisów crowdfundingowych: Pomagam.pl i Siepomaga.pl - poinformował w poniedziałek urząd.

Serwis do tworzenia zbiórek z zarzutami

Serwis do tworzenia zbiórek z zarzutami

Źródło:
PAP

W rozpoczynającym się tygodniu notowania złotego pozostaną pod wpływem globalnych nastrojów i trendów, a te kształtować będzie wynik wyborów prezydenckich w USA, dane makroekonomiczne i wynik posiedzenia amerykańskiej Rezerwy Federalnej - wskazują w porannych komentarzach ekonomiści.

Co z kursem złotego? Kluczowy moment

Co z kursem złotego? Kluczowy moment

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Ładowarka iPower B3+ nie spełnia wymagań dla sprzętu elektrycznego - poinformował Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK). Wezwał także "przedsiębiorcę do wycofania wyrobu z obrotu, zaprzestania udostępniania wyrobu".

Ładowarka "nie spełnia wymagań". Ostrzeżenie dla konsumentów

Ładowarka "nie spełnia wymagań". Ostrzeżenie dla konsumentów

Źródło:
tvn24.pl

Wskaźnik PMI dla przemysłu w październiku wyniósł 49,2 punktu - podał S&P Global. Wskazał, że oznacza to "ogólne pogorszenie warunków gospodarczych w polskim sektorze wytwórczym".

Przemysł pod kreską. "Obawy o niemiecką gospodarkę"

Przemysł pod kreską. "Obawy o niemiecką gospodarkę"

Źródło:
PAP

Od 1 listopada, przez trzy doby, przedsiębiorcy złożyli 48,2 tysiąca wniosków o wakacje składkowe - poinformował w poniedziałek Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie z nowymi przepisami, przedsiębiorcy mogą raz w roku za wybrany miesiąc nie płacić za siebie składek. W tym roku z wakacji od składek będzie można skorzystać jedynie w grudniu.

Miesiąc bez składek. Lawina wniosków

Miesiąc bez składek. Lawina wniosków

Źródło:
PAP

Wigilia, w tym tegoroczna, może stać się kolejnym dniem objętym zakazem handlu. Tak zakłada projekt złożony przez Lewicę. Przeciwna "nagłym zmianom legislacyjnym" jest Polska Organizacja Handlu i Dystrybucji (POHiD), która przygotowała własną propozycję w tej sprawie.

Nowa propozycja w sprawie handlu w Wigilię

Nowa propozycja w sprawie handlu w Wigilię

Źródło:
tvn24.pl

Mrożenie cen prądu musi być stopniowo wygaszane - stwierdziła ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska. Dodała, że "w tym procesie trzeba uwzględnić różne sytuacje życiowe obywateli i obywatelek".

Co z cenami energii? Jasna zapowiedź ministry

Co z cenami energii? Jasna zapowiedź ministry

Źródło:
PAP

W tym tygodniu czekamy na decyzję Rady Polityki Pieniężnej, zarys najnowszej projekcji i konferencję prezesa Narodowego Banku Polskiego (NBP). Poznamy wysokość wskaźnika PMI dla polskiego przemysłu, a przeglądu ratingu Polski dokonają Fitch i S&P. Wyniki podadzą między innymi PKO BP, Pekao, BNP Paribas, Zabka Group i GPW.

Stopy, ratingi i wyniki wielkich banków. To nas czeka w najbliższych dniach

Stopy, ratingi i wyniki wielkich banków. To nas czeka w najbliższych dniach

Źródło:
PAP

Otwieranie wirtualnych skrzynek, w których mogą kryć się nagrody, to rozrywka szalenie popularna wśród dzieci. A według specjalistów - pierwszy krok do uzależnienia od hazardu. Za cyfrowe przedmioty płaci się prawdziwymi pieniędzmi - czasami setki, a nawet tysiące złotych.

"Jedna z największych patologii" polskiego internetu

"Jedna z największych patologii" polskiego internetu

Źródło:
tvn24.pl

Niby mam dach nad głową w domu pomocy społecznej, ale jak rozglądam się wokół, to widzę, że jestem za zdrowa, aby tu być. Otrzymałam dużą pomoc od ludzi, od sąsiadów, od urzędu miasta, ale chciałabym wrócić do swoich 27 metrów kwadratowych - mówi w rozmowie z redakcją biznesową tvn24.pl blisko 90-letnia Anna Wilkus, która straciła w pożarze budynku wielorodzinnego mieszkanie. - Byłem przekonany, że skoro opłacamy co roku ubezpieczenie, to w razie dramatu możemy liczyć na pomoc ubezpieczyciela - dodaje Paweł Jaskulski, jej sąsiad.

"Przyjmij mnie, bo pali się nasz dom"

"Przyjmij mnie, bo pali się nasz dom"

Źródło:
tvn24.pl

IKEA ma przeznaczyć sześć milionów euro (ponad 26 milionów złotych) na odszkodowania dla więźniów byłej NRD - podaje CNN. Z dziennikarskiego śledztwa sprzed lat wynikało, że szwedzki koncern wykorzystywał przymusową pracę między innymi więźniów politycznych, z czego miało zdawać sobie sprawę ówczesne kierownictwo firmy.

Miliony na odszkodowania. "Wierzchołek góry lodowej"

Miliony na odszkodowania. "Wierzchołek góry lodowej"

Źródło:
CNN

Przez Polskę w ciągu najbliższych pięciu lat przetoczy się rewolucja cyfrowa z wykorzystaniem sztucznej inteligencji - uważa Katarzyna Śledziewska z Uniwersytetu Warszawskiego. Będzie to szybka i intensywna zmiana, a to, ile osób straci pracę, zależy od sposobu jej przeprowadzenia - wskazała ekspertka.

"Nowy etap rewolucji to kwestia pięciu lat". Część osób może stracić pracę

"Nowy etap rewolucji to kwestia pięciu lat". Część osób może stracić pracę

Źródło:
PAP

Allegro w ostatniej chwili wycofało się z zapowiadanego pilotażu sprzedaży alkoholu przez internet. Spółka tłumaczy, że ma to związek ze zmianą przepisów szykowaną przez rząd. Część sklepów ma obecnie w internetowej ofercie alkohol, pomimo, że resort zdrowia stoi na stanowisku, że taka sprzedaż jest zakazana. Tą kwestią zajmowały się sądy administracyjne.

Gigant w ostatniej chwili zmienił zdanie. "Będziemy uważnie obserwować sytuację"

Gigant w ostatniej chwili zmienił zdanie. "Będziemy uważnie obserwować sytuację"

Źródło:
tvn24.pl