Sezonowa praca w rolnictwie po nowemu. "Legalizacja brutalnego wyzysku"

[object Object]
Morawiecki o zmianach dla rolnikówTVN24 BiS
wideo 2/4

Rolnicy będą mogli zatrudniać pracowników sezonowych do pomocy przy zbiorach na podstawie nowego typu umowy. Będą musieli jednak opłacić składki na ubezpieczenie swoich pomocników. Nowe przepisy zaczną obowiązywać już za kilka dni i mają na celu ucywilizować prace sezonowe w rolnictwie. Eksperci zmiany przyjęli z mieszanymi uczuciami.

Prezydent Andrzej Duda w środę podpisał nowelizację ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Nowe przepisy dotyczą pracowników zatrudnianych sezonowo do pomocy przy zbiorach. Ustawa, która wejdzie w życie w przyszłym tygodniu wprowadza nowy rodzaj umowy cywilnoprawnej - umowę o pomocy przy zbiorach - na podstawie której rolnicy będą mogli zatrudniać pomocników.

Nowe prawo, które zacznie obowiązywać w połowie przyszłego tygodnia w założeniach miało wyeliminować liczne patologie w pracy sezonowej. Chodzi o masowe "zatrudnianie na czarno" lub w najlepszym przypadku na umowie o dzieło, co powodowało, że pracownicy nie byli ubezpieczeni a więc nie mogli liczyć na odszkodowanie w razie wypadku czy skorzystać ze świadczeń medycznych. Teraz ma to się zmienić - pracownicy sezonowi zatrudnieni na podstawie nowej umowy będą objęci ubezpieczeniem wypadkowym, chorobowym i macierzyńskim.

Patologie pozostaną?

Te nieprawidłowości prawdopodobnie zostaną więc wyeliminowane. Problem w tym, że nowe prawo legalizuje pozostałe i tworzy nowe patologie. Nie dość, że umowa z pomocnikiem rolnika, która ma służyć pomocy przy zbiorach może być podpisana na 180 dni, czyli nawet na pół roku, to zatrudnione na jej podstawie osoby stracą wiele przysługujących im praw.

Po pierwsze, osoba wykonująca pracę pomocnika przy zbiorach nie będzie miała unormowanego czasu pracy, czyli prawa do wypoczynku. Oznacza to, że jeśli pracodawca zechce, to będzie mógł zapisać w umowie, że zmiana trwa np. 16 godzin.

Po drugie, nie obejmie ich też minimalna stawka za godzinę pracy, która obowiązuje np. na umowie-zleceniu. Oznacza to, że pomocnikowi rolnika będzie można całkowicie legalnie płacić mniej niż wynosi minimalna stawka godzinowa (obecnie 13,7 złotych brutto za godzinę).

Piotr Szumlewicz, ekspert i doradca OPZZ oraz przewodniczący Rady OPZZ województwa mazowieckiego uważa, że dobrze się stało, że pracownicy sezonowi będą objęci ubezpieczeniem wypadkowym, chorobowym i macierzyńskim, bo niewątpliwie jest to krok ku ucywilizowaniu pracy sezonowej.

- Z drugiej strony jednak, brak norm dotyczących czasu pracy czy minimalnych standardów płacowych oznacza legalizację brutalnego wyzysku, który stanie się smutną codziennością. Pracodawca będzie bowiem mógł legalnie płacić pracowników 1 zł za godzinę. Niskie stawki nie będą nadużyciem, lecz staną się prawem wynikającym z ustawy. Pod tym względem to podporządkowanie prawa interesom najbardziej nieuczciwych pracodawców – twierdzi Piotr Szumlewicz i dodaje, że ustawa jest zmarnowaną szansą.

- Dla wszystkich było oczywiste, że trzeba w większym stopniu uregulować pracę sezonową. Niestety ustawa podpisana przez prezydenta sankcjonuje istniejące patologie i może wiązać się z zaniżeniem standardów pracy i płacy. Ograniczenie pracy na czarno po to, aby usankcjonować głodowe stawki godzinowe to zły pomysł. Pod tym względem ustawa jest dla pracowników niekorzystna. Wydaje się, że ustawodawca chciał usankcjonować niskie place dla rosnącej liczby pracowników ukraińskich pracujących sezonowo. W praktyce, brak minimalnego wynagrodzenia będzie ciosem w cały rynek pracy – dodaje.

Zyska agrobiznes

Również Łukasz Kozłowski, główny ekonomista Pracodawców RP twierdzi, że osoby wykonujące prace sezonowe w rolnictwie mogą przyjąć nowe prawo z mieszanymi uczuciami. Jego zdaniem wprowadzane zmiany ucieszą za to właścicieli gospodarstw rolnych, które dostaną tańszą siłę roboczą.

- Wprowadzane nowe rozwiązania nie są krokiem we właściwym kierunku. Dlaczego jedna gałąź gospodarki ma funkcjonować w oparciu o zupełnie inne reguły gry niż cała reszta? Jeśli rząd doszedł do wniosku, że przeszarżował z podwyżkami płacy minimalnej, niech zmieni zasady jej ustalania dla wszystkich pracowników zamiast tworzyć możliwość wyłączenia części zatrudnionych tylną furtką z podlegania tym regulacjom – twierdzi Łukasz Kozłowski i dodaje, że wprowadzanie różnego rodzaju wyłomów w systemie tworzy pokusę nadużyć. - Nie można wykluczyć, że ta nowo wprowadzona wyjątkowo tania forma zatrudnienia będzie w przyszłości nadużywana do zlecania prac wykraczających poza wyłącznie pomoc w zbiorach – dodaje.

Wbrew konstytucji?

Piotr Szumlewicz zwraca również uwagę na to, że osoby zatrudnione w ramach nowej umowy zostaną całkowicie pozbawione ochrony zdrowia i życia, bo nie obejmą ich przepisy BHP.

- Ustawa daje pracownikowi ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe, ale nie wprowadza przepisów, które chroniłyby pracowników przed wypadkami. Praca bez limitów czasowych i szkoleń BHP grozi dużą liczbą wypadków i uszczerbkiem na zdrowiu pracowników – mówi Szumlewicz i przypomina, że w 2017 roku w naszym kraju radykalnie (o 12 proc.) wzrosła liczba wypadków śmiertelnych w miejscy pracy. – Dobrze, że nowy model pracy sezonowej zakłada ubezpieczenie wypadkowe, ale nie ma instrumentów, dzięki którym wzrosło bezpieczeństwo pracy – dodaje.

Ten zapis nowych przepisów budzi też inne wątpliwości. Jeszcze na etapie prac nad projektem ustawy zgłaszała je dr Barbara Krzyśków z Centralnego Instytutu Ochrony Pracy (CIOP), czyli państwowej instytucji odpowiedzialnej m.in. za badania w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, która oceniła, że nowe przepisy mogą być sprzeczne z 66. artykułem polskiej konstytucji. Mówi on, że "każdy ma prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy".

Tymczasem osoby zatrudnione jako pomocnicy rolnika takiego prawa mieć nie będą.

Autor: Marek Szymaniak / Źródło: tvn24bis.pl

Pozostałe wiadomości

Unia Europejska przedłuży zawieszenie środków odwetowych wobec USA do początku sierpnia - zapowiedziała w niedzielę przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen. Planowo miały one wejść w życie w nocy z poniedziałku na wtorek. Jednocześnie zdystansowała się od pomysłu użycia nowego unijnego instrumentu przeciwdziałania przymusowi gospodarczemu (ACI).

Jest reakcja UE na zapowiedzi Trumpa. "Jeszcze nie jesteśmy na tym etapie"

Jest reakcja UE na zapowiedzi Trumpa. "Jeszcze nie jesteśmy na tym etapie"

Źródło:
PAP, Reuters

Sztuczna inteligencja jest regularnie wykorzystywana przez blisko 70 procent badanych Polaków - wynika z raportu firmy KPMG. Jednocześnie ponad 50 procent nie ujawnia, że korzysta z takiego narzędzia. Mimo że, chętnie korzystamy, to jesteśmy nieufni wobec niej. Zaufanie do sztucznej inteligencji zadeklarowało 41 proc. respondentów z Polski – to mniej niż średnia światowa.

Używamy jej w pracy na potęgę, ale się do tego nie przyznajemy

Używamy jej w pracy na potęgę, ale się do tego nie przyznajemy

Źródło:
PAP

Wojanek to popularny wśród dzieci napój sygnowany przez znanego twórcę internetowego. Eksperci w zakresie żywienia mówią, że można go porównać do lodów Ekipy - to średniej jakości produkt, którego główną siłą jest rozbuchany marketing. - Wiadomo, że youtuberzy to maszynka do promocji wszystkiego, mogliby jednak bardziej odpowiedzialnie wybierać, co chcą firmować - stwierdza dietetyczka Marta Kostka.

Schodzi na pniu jak lody Ekipy. "To dlatego nie chwalą się składem"

Schodzi na pniu jak lody Ekipy. "To dlatego nie chwalą się składem"

Źródło:
tvn24.pl

Elon Musk wzmacnia Groka. Kosmiczna firma miliardera SpaceX przeznaczy dwa miliardy dolarów na rozwój firmy zajmującej się rozwojem sztucznej inteligencji xAI - donosi "Wall Street Journal". Zacieśnia to powiązania między przedsięwzięciami technologicznego miliardera. W ostatnim czasie wokół projektu Muska było sporo kontrowersji, a on sam musiał się tłumaczyć.

Musk stawia na Groka. Gigantyczna inwestycja

Musk stawia na Groka. Gigantyczna inwestycja

Źródło:
Reuters, tvn24.pl

"Moja rada dla UE jest taka, by (Unia Europejska -red.) nie wahała się i podjęła kroki odwetowe" - napisał na swym blogu Paul Krugman, laureat ekonomicznego Nobla, po zapowiedzi prezydenta USA Donalda Trumpa o nałożeniu 30-procentowego cła na dobra importowane z Unii Europejskiej i Meksyku od 1 sierpnia. Dodał, że USA już teraz mają prawie całkiem wolny dostęp do europejskiego rynku.

Noblista radzi, co zrobić po decyzji Trumpa: kroki odwetowe

Noblista radzi, co zrobić po decyzji Trumpa: kroki odwetowe

Źródło:
PAP

Cena mieszkań oferowanych przez deweloperów ma być widoczna od razu. To efekt nowych przepisów, które weszły w życie w piątek. Jednak zmiana ta nie objęła jeszcze wszystkich inwestycji. Na część ofert z widoczną ceną trzeba będzie jeszcze poczekać.

Na jawne ceny wszystkich mieszkań od deweloperów jeszcze poczekamy

Na jawne ceny wszystkich mieszkań od deweloperów jeszcze poczekamy

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Donald Trump zapowiada nałożenie wysokich ceł na Unię Europejską i Meksyk. Jak ogłosił, 30-procentowe cła na towary importowane z tych krajów mają wejść od 1 sierpnia. Na te zapowiedzi zareagowali przywódcy.

Donald Trump grozi podwyżką ceł. Przywódcy odpowiadają

Donald Trump grozi podwyżką ceł. Przywódcy odpowiadają

Aktualizacja:
Źródło:
PAP

Skontrolowane przez NIK samorządy wydawały na znakowanie, sterylizację lub kastrację bezdomnych zwierząt zaledwie pięć procent z dostępnych środków. Na co idzie reszta pieniędzy? - Najwięcej wygrywają ci, którzy wyłapują zwierzęta i mają swoje schroniska. To jest wielki biznes - mówi w rozmowie z TVN24+ Tadeusz Wypych, szef Biura Ochrony Zwierząt, będącego częścią Fundacji dla Zwierząt KOTERIA, i wskazuje, że chodzi o kilkaset milionów złotych.

Na tym "zarabia się ogromną kasę"

Na tym "zarabia się ogromną kasę"

Źródło:
TVN24+

Przychody dewizowe z turystyki w Tanzanii po raz pierwszy przewyższyły zyski ze sprzedaży złota - wynika z najnowszego raportu Banku Tanzanii. Kraj stawia na turystykę i zamierza niemal podwoić liczbę gości.

Już nie złoto. Na tym Tanzania zarabia najwięcej

Już nie złoto. Na tym Tanzania zarabia najwięcej

Źródło:
PAP

Widmo podwyżek zawisło nad cenami amerykańskich śniadań. Wszystko za sprawą zapowiedzi ceł Donalda Trumpa na produkty z Brazylii. Mają one wpłynąć między innymi na ceny soku pomarańczowego i kawy. Na nowojorskiej giełdzie już pojawiły się pierwsze zwyżki za sok pomarańczowy.

Drożeje kawa i sok pomarańczowy. Słony rachunek za amerykańskie śniadania

Drożeje kawa i sok pomarańczowy. Słony rachunek za amerykańskie śniadania

Źródło:
tvn24.pl

Sprzedawcy szwajcarskich zegarków w Lucernie od trzech miesięcy borykają się z trudnościami, odkąd prezydent USA Donald Trump wywarł presję na branżę dóbr luksusowych, zapowiadając wprowadzenie wysokich ceł. Sprzedaż spada.

Branża zegarków luksusowych w obliczu kryzysu. Efekt ceł Trumpa

Branża zegarków luksusowych w obliczu kryzysu. Efekt ceł Trumpa

Źródło:
Reuters

W środku wakacyjnego sezonu Unia Europejska bierze na celownik opłaty za bagaż podręczny. Parlament chce ukrócić dodatkowe koszty, a linie lotnicze biją na alarm - bilety mogą podrożeć. To jednak nie koniec ich kłopotów: europejscy regulatorzy baczniej przyglądają się takim praktykom jak pobieranie opłat za nadbagaż tuż przed odlotem.

Mała walizka, duży spór. "Jak nie wiadomo, o co chodzi, zazwyczaj chodzi o pieniądze"

Mała walizka, duży spór. "Jak nie wiadomo, o co chodzi, zazwyczaj chodzi o pieniądze"

Źródło:
TVN24+

Francja wszczęła śledztwo karne w sprawie należącej do Elona Muska platformy X w związku z podejrzeniem omanipulowanie przez tę firmę algorytmami w celu "zagranicznej ingerencji" – poinformował portal Politico. Według parlamentarzysty Erica Bothorela, platforma jest coraz dalej od "gwarantowania środowiska bezpiecznego".

Platforma Muska na cenzurowanym we Francji. "Nienawistne, rasistowskie, homofobiczne treści"

Platforma Muska na cenzurowanym we Francji. "Nienawistne, rasistowskie, homofobiczne treści"

Źródło:
PAP

W minionym roku w całej Unii Europejskiej odnotowano rekordowy wzrost liczby ludności do 450,4 miliona osób, pomimo większej liczby zgonów niż urodzeń - poinformował Eurostat. To wynik nasilonych ruchów migracyjnym po pandemii Covid-19. Największy wzrost liczby ludności zanotowała Malta, z kolei Polska i Estonia mają największe spadki.

Rekordowy wzrost ludności w Unii Europejskiej. Polska w tyle tabeli

Rekordowy wzrost ludności w Unii Europejskiej. Polska w tyle tabeli

Źródło:
PAP

Władze Kazachstanu są przywiązane do swojej polityki "dedolaryzacji" i mają pomysł na ochronę własnej waluty - tenge. Od 1 września informacje dotyczące kursów walut muszą zniknąć z przestrzeni publicznej - poinformował prezes Narodowego Banku Kazachstanu.

Z ulic mają zniknąć informacje o kursach walut. Mentalna "dedolaryzacja"

Z ulic mają zniknąć informacje o kursach walut. Mentalna "dedolaryzacja"

Źródło:
PAP

Ryanair chce zwiększyć liczbę lotów z kilku polskich lotnisk. - Spodziewamy się, że we wrześniu lub październiku tego roku ogłosimy plany rozwoju co najmniej trzech naszych dużych polskich baz - Krakowa, Gdańska i Wrocławia - poinformował dyrektor generalny linii Michael O’Leary.

Nowe inwestycje Ryanaira w Polsce. "Jesteśmy w trakcie negocjacji"

Nowe inwestycje Ryanaira w Polsce. "Jesteśmy w trakcie negocjacji"

Źródło:
PAP

Rada Dialogu Społecznego (RDS) nie osiągnęła porozumienia w sprawie waloryzacji rent i emerytur w 2026 roku. Rządowa propozycja została krytycznie oceniona przez związki zawodowe. Ostateczną decyzję w tej sprawie podejmie Rada Ministrów.

Waloryzacja emerytur. Krytyka rządowej propozycji

Waloryzacja emerytur. Krytyka rządowej propozycji

Źródło:
PAP

Nie uzgodniono wspólnego stanowiska w Radzie Dialogu Społecznego (RDS) w sprawie podwyżki płacy minimalnej w 2026 roku. Rząd do 15 września ma czas na podjęcie ostatecznej decyzji.

Brak porozumienia w sprawie płacy minimalnej

Brak porozumienia w sprawie płacy minimalnej

Źródło:
PAP

W piątkowym losowaniu Eurojackpot nie odnotowano głównej wygranej, a kumulacja rośnie do 300 milionów złotych. W Polsce najwyższa była wygrana czwartego stopnia w wysokości ponad 900 tysięcy złotych. Oto liczby, które wylosowano 11 lipca 2025 roku.

Wysoka wygrana w Eurojackpot w Polsce

Wysoka wygrana w Eurojackpot w Polsce

Źródło:
tvn24.pl

Fale upałów coraz bardziej utrudniają turystykę w Rzymie - wskazuje branża turystyczna. Wysokie temperatury zniechęcają do odwiedzin i negatywnie wpływają na zdrowie zarówno zwiedzających, jak i pracowników - podają lokalne media.

Turystyczny problem Rzymu. "To przyczyna poważnych zmian"

Turystyczny problem Rzymu. "To przyczyna poważnych zmian"

Źródło:
PAP

Ferrero, włoski producent Nutelli, przejmuje za 3,1 miliarda dolarów amerykańską firmę WK Kellogg, która jest znana z produkcji kultowych marek płatków śniadaniowych - podał portal stacji CNN.

Gigant kupuje kultową markę

Gigant kupuje kultową markę

Źródło:
CNN

Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) nie dopuściła do obrotu ponad milion sztuk biżuterii ze względu na nieprawidłowości formalne i zbyt wysokie stężenie kadmu i ołowiu. Niebezpieczne ilości metali ciężkich dotyczyły blisko 4,5 tysiąca sztuk.

Toksyczna biżuteria. Norma przekroczona 400 razy

Toksyczna biżuteria. Norma przekroczona 400 razy

Źródło:
PAP

W przyszłym tygodniu ceny autogazu i benzyny mogą wyraźnie się obniżyć - przewidują analitycy e-petrol.pl. Z kolei eksperci Refleksu zapowiadają w najbliższych dniach kilkugroszowe podwyżki cen oleju napędowego.

Szykują się zmiany w cenach paliw. "Wracają obawy o wojnę handlową"

Szykują się zmiany w cenach paliw. "Wracają obawy o wojnę handlową"

Źródło:
PAP