Stres nasz powszedni. Co dziesiąte zwolnienie lekarskie z powodu kłopotów psychicznych

Jeśli doświadczasz problemów emocjonalnych i chciałbyś uzyskać poradę lub wsparcie, tutaj znajdziesz listę organizacji oferujących profesjonalną pomoc. W sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia zadzwoń na numer 997 lub 112.

Kondycja psychiczna aktywnych zawodowo Polaków nie napawa optymizmem. Według raportu MultiSport Index 2023 stres w pracy odczuwa już 90 proc. zatrudnionych, z czego 28 proc. przyznaje, że stres towarzyszy im w pracy "codziennie lub prawie codziennie", a co piąty (18 proc.) zmaga się z nim nawet kilka razy w tygodniu. Co alarmujące, aż połowa stresujących się ankietowanych (49 proc.) deklaruje, że przenosi stres z pracy do domu, a co dziesiąty pracownik przyznaje także, że zdarzyło mu się wziąć zwolnienie lekarskie z powodu gorszego samopoczucia lub problemów związanych z psychiką.

Najczęściej pracownicy czują się przeładowani obowiązkami – dotyka to aż połowy z nich (47 proc.). Co trzeci (35 proc.) przyznaje, że w pracy towarzyszy mu uczucie niepokoju/rozdrażnienia, problemy z koncentracją i pamięcią (29 proc.), czy motywacją i zaangażowaniem w pracę (27 proc.). Co piąty (20 proc.) zauważa problemy związane ze swoją efektywnością, w tym wykonywaniem zadań na czas. Podobny procent wykazuje w miejscu pracy postawę bierną, zamiast proaktywnej (19%).

Czytaj także: Coraz więcej młodych niezdolnych do pracy. "Sam stres jest już problemem psychicznym"

– Pomimo rosnących oczekiwań pracowników związanych z wdrażaniem przez firmy programów antystresowych, tylko 39 proc. zatrudnionych przyznaje, że ma do nich dostęp. Oznacza to, że 3 na 5 pracowników w Polsce nie otrzymuje żadnego wsparcia w tym zakresie, co z pewnością nie pomaga w walce z coraz gorszą kondycją psychiczną Polaków. Obecnie co dziesiąty ​pracownik przyznaje, że zdarzyło mu się wziąć wolne z powodu gorszego samopoczucia lub problemów związanych z pracą​. W tym kontekście nie zaskakują także nowe oczekiwania zatrudnionych, takie jak np. dodatkowe wolne z powodu nadmiernego stresu w formie benefitu - taką potrzebę zgłasza obecnie 71 proc. z nich – mówi dr Adam Waszkowski, Dyrektor Analiz w Benefit Systems, ekspert MultiSport Index.

Dr Dorota Molek-Winiarska, psycholog i doktor nauk ekonomicznych w zakresie nauk o zarządzaniu, zwraca uwagę, że w stresującej sytuacji organizm ludzki jest przygotowany do dużego obciążenia fizycznego - serce bije szybciej, mięśnie są napięte, wydziela się kortyzol, a fale mózgowe zmieniają się. Jest to reakcja "fight or flight", czyli "walcz lub uciekaj".

– W sytuacji stresu organizm ludzki jest przygotowany do pracy fizycznej, która często nie następuje, ponieważ siedzimy w biurze lub na zebraniu, a potem wracamy do domu spędzając czas na kanapie. Tymczasem chodzi właśnie o to, by tę reakcję stresową niejako "dokończyć" i zużyć tę gotowość organizmu do intensywnej akcji fizycznej. Dlatego pracodawcy powinni dbać o przestrzeń i czas na aktywność fizyczną swoich pracowników – zwraca uwagę ekspertka.

Jak wynika z badania MultiSport Index 2023 – obecnie dwóch na trzech (67 proc.) pracowników uważa, że aktywniejszy styl życia ma wpływ na redukcję liczby zwolnień lekarskich. Jednocześnie tylko co piąty pracownik (18 proc.) może pochwalić się dofinansowaniem przez pracodawcę aktywności fizycznej po pracy (np. w postaci karty MultiSport). Tymczasem jak wynika z raportu już 72 proc. pracowników twierdzi, że po pandemii karty sportowe oferowane przez pracodawców nabrały większego znaczenia w kontekście zdrowia psychofizycznego pracowników.

– Obecnie trzech na pięciu (58 proc.) Polaków uważa, że są osobami aktywniejszymi fizycznie niż ludzie z ich otoczenia. W przypadku użytkowników kart MultiSport jest to aż 81 proc. (wzrost o 23 p.p.). Dodatkowo 85 proc. posiadaczy tych kart podejmuje aktywność w obiekcie sportowym co najmniej raz w tygodniu, podczas gdy ogólna średnia wynosi jedynie 48 proc. Analizując wyniki badania widzimy, że benefit w postaci karty sportowej gwarantuje, że więcej osób może wypełniać rekomendacje WHO odnośnie optymalnego poziomu aktywności fizycznej w codziennym życiu, co w konsekwencji przekłada się na lepszą kondycję psychofizyczną tych osób – mówi dr Iwona Piątkowska, doktor nauk o kulturze fizycznej w zakresie nauk biomedycznych.

Sprawdź też: Chatbot miał pomagać chorym na zaburzenia odżywiania. Dawał niebezpieczne rady

Inwestycja w programy antystresowe, w tym promocja aktywności fizycznej w miejscu pracy, jest zdaniem dr Molek-Winiarskiej kluczowa w utrzymaniu dobrej kondycji psychicznej pracowników. Według ekspertki przynosi też firmom realne korzyści finansowe.

– W badaniach T. Coxa 1 USD wydany na realizację programu antystresowego na poziomie jednostki przynosi do 5,5 USD zysku dla organizacji w następstwie wzrostu wydajności pracy i mniejszego nasilenia objawów stresu. W badaniach holenderskich wskazano, że spadek absencji o 3 procent w następstwie programów redukujących stres przyniósł 40 mln EUR oszczędności, a w brytyjskich – 1,13 mln GBP w okresie dwóch lat od wdrożenia – podsumowuje dr Molek-Winiarska.

Jak donosi WHO, pół miliarda osób zachoruje do 2030 roku na choroby serca, otyłość, cukrzycę lub inne choroby niezakaźne związane z brakiem aktywności fizycznej, jeśli zaniechane zostaną działania zachęcające do większej aktywności. Szacunkowe koszty tego zaniechania wynoszą 27 miliardów dolarów rocznie.

MultiSport Index to kompleksowe badanie aktywności fizycznej (wysiłek podejmowany minimum raz w miesiącu) oraz sportowej (regularny wysiłek fizyczny podejmowany minimum raz w tygodniu) Polaków. Badanie prowadzone jest na zlecenie Benefit Systems przez agencję badawczą Minds&Roses. Badanie MultiSport Index 2023 zrealizowane zostało na reprezentatywnej losowej próbie 1 400 Polaków w wieku 18+ z wykorzystaniem techniki wywiadu telefonicznego wspomaganego komputerowo (CATI) w dniach od 30 stycznia do 3 lutego 2023 roku.