Choroba zawodowa - definicja i orzekanie. Wykaz chorób zawodowych

Źródło:
TVN24 Biznes
Prezes ZUS o waloryzacji emerytur i rent
Prezes ZUS o waloryzacji emerytur i rentTVN24
wideo 2/2
Prezes ZUS o waloryzacji emerytur i rentTVN24

Nie każda choroba pracownika może zostać uznana za chorobę zawodową. Jakie są przesłanki uznania danej przypadłości za chorobę zawodową? W jaki sposób jest stwierdzana i co daje pracownikowi orzeczenie o chorobie zawodowej?

● Aby stwierdzić chorobę zawodową, musi ona znajdować się w wykazie takich chorób oraz powstać w związku z wykonywaną pracą. ● Pełny wykaz chorób zawodowych znajduje się w rządowym rozporządzeniu. ● Wiele chorób zawodowych jest charakterystycznych dla konkretnych zawodów. ● Osobom z orzeczeniem choroby zawodowej przysługują określone świadczenia, m.in. renta z tytułu niezdolności do pracy.

Choroba zaowodowa - regulacje prawne

Definicja choroby zawodowej zawarta jest w art. 235 Kodeksu Pracy, jednak większość dotyczących chorób zawodowych przepisów znajduje się w innych aktach prawnych. 

Zasady stwierdzania i dokumentowania chorób zawodowych określone zostały w rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób, zaś zasady przyznawania ze świadczeń z tytułu takiej choroby zawarte zostały w ustawie o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz ustawie o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach.

Szczegółowy wykaz chorób zawodowych zawarty został natomiast w rozporządzeniu Rady Ministrów z w sprawie chorób zawodowych. 

Choroba zawodowa - definicja

Zgodnie z definicją choroba zawodowa to taka choroba, która wymieniona została w wykazie chorób zawodowych, a w rezultacie oceny warunków pracy można bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem stwierdzić, że została spowodowana działaniem szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w danym środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy. 

Aby uznać daną chorobę za zawodową musi ona więc spełniać dwa warunki: - znajdować się w wykazie chorób zawodowych. - być spowodowana szkodliwymi czynnikami w środowisku pracy albo sposobem wykonywania tej pracy

Choroby zawodowe - zgłoszenie

Chorobę zawodową można stwierdzić zarówno w czasie trwania pracy będącej jej przyczyną, jak też po zakończeniu tej pracy. Długość okresu, w którym wystąpienie objawów choroby umożliwia stwierdzenie choroby zawodowej, zależna jest od rodzaju tej choroby i określona została w rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie chorób zawodowych.

Jeżeli pojawi się podejrzenie choroby zawodowej u pracownika, należy niezwłocznie zgłosić je do Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz okręgowego inspektora pracy. Jeżeli podejrzenia choroby dokonał sam pracownik, zobowiązany jest on poinformować o tym swojego pracodawcę i to pracodawca zobowiązany jest wówczas niezwłocznie dokonać zgłoszenia do właściwych organów. 

Jeżeli podejrzenie choroby zawodowej stwierdził lekarz pracownika, np. podczas badań profilaktycznych lub na skutek rozmowy z pracownikiem, to ten lekarz może dokonać zgłoszenia. Objawy stanowiące podejrzenie choroby zawodowej może również zgłosić bezpośrednio sam zainteresowany, jeżeli jego zatrudnienie już ustało. 

Po otrzymaniu zgłoszenia państwowy inspektor sanitarny kieruje daną osobę na badania do jednostki orzeczniczej. Decyzję o uznaniu danej przypadłości za chorobę zawodową wydaje zawsze lekarz orzecznik biorący przy tej okazji pod uwagę zarówno wyniki badań, jak też pozostałą dokumentację medyczną i przebieg zatrudnienia danej osoby.

Pracownik, który nie zgadza się z decyzją lekarza orzecznika, może w ciągu 14 dni od otrzymania jej wystąpić z wnioskiem o ponowne przeprowadzenie badania przez jednostkę orzeczniczą II stopnia. Odwołanie takie może złożyć również jego pracodawca.

Wykaz chorób zawodowych

Choroby zawodowe to różnorodna grupa chorób spowodowanych długotrwałym lub systematycznym wykonywaniem pracy w szkodliwych dla zdrowia warunkach jak np. zapylenie, promieniowanie, związki chemiczne, hałas, lub też przebywaniem w niedogodnej pozycji bądź nadmiernym obciążeniem fizycznym lub psychicznym. 

Najczęściej choroby te występują po dłuższym czasie wykonywania danej pracy, a ich leczenie również jest długotrwałe. Wśród najczęściej spotykanych chorób zawodowych wskazać można m.in.: - pylice, - nowotwory, - alergie, - gorączkę metaliczną, - rozedmę płuc, - zespół cieśni nadgarstka, - choroby zakaźne lub pasożytnicze.

WYKAZ CHORÓB ZAWODOWYCH

Choroba zawodowa zecerów

Wiele chorób zawodowych jest charakterystycznych dla wykonywania konkretnych zawodów. Przykładem tego bywają np. przewlekłe schorzenia narządu głosu (guzki, przerosty) będące efektem pracy nauczycieli czy śpiewaków

Innym przykładem choroby charakterystycznej dla konkretnego zawodu jest pylica płuc wśród górników, spawaczy czy pracowników zakładów przetwórstwa azbestu, gorączka metaliczna wśród spawaczy i odlewników, a dawniej – znana dziś już głównie jako hasło w krzyżówkach – ołowica wśród zecerów i drukarzy.

Co daje orzeczenie choroby zawodowej?

Orzeczenie o chorobie zawodowej uprawnia daną osobę do ubiegania się o określone świadczenia. Są to: - zasiłek chorobowy,  - świadczenie rehabilitacyjne,  - jednorazowe odszkodowanie,  - zasiłek wyrównawczy,  - renta z tytułu niezdolności do pracy.

ZOBACZ >> Więcej o zasiłku chorobowym i zasadach jego przysługiwania również po ustaniu zatrudnienia.

Z kolei pracodawca w przypadku stwierdzenia choroby zawodowej u pracownika zobowiązany jest do ustalenia przyczyn powstania tej choroby i niezwłocznego usunięcia szkodliwych czynników, które ją spowodowały. Musi on również zapewnić realizację zaleceń lekarskich. Ponadto pracodawca jest zobowiązany do prowadzenia rejestru wszystkich przypadków chorób zawodowych w zakładzie pracy.

Wysokość renty z tytułu choroby zawodowej

Jednym ze świadczeń, które przysługuje osobom, które doznały wypadku przy pracy lub u których stwierdzono chorobę zawodową, jest renta z tytułu niezdolności do pracy. Więcej o wypadkach przy pracy możesz przeczytać TUTAJ.

Rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową przyznaje się osobom, które jednocześnie spełniają trzy warunki: - są objęte ubezpieczeniem wypadkowym, - mają stwierdzoną niezdolność do pracy, - niezdolność ta powstała w związku ze stwierdzoną chorobą zawodową.

O przyznaniu renty decyduje lekarz orzecznik lub komisja lekarska Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Aby się o nią ubiegać należy złożyć do ZUS wniosek ERN dostępny oraz niezbędne załączniki, m.in. zaświadczenie o stanie zdrowia na formularzu OL-9 i decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej. 

Wysokość renty zależna jest od osiąganych dotychczas dochodów, stażu pracy oraz stopnia niezdolności do pracy. Szczegółowe zasady wyliczania wysokości renty można znaleźć na stronie ZUS.

Renta z tytułu choroby zawodowej a emerytura

Jeżeli danej osobie jednocześnie przysługuje zarówno renta z ubezpieczenia wypadkowego jak i emerytura będzie ona musiała wybrać jedną z dwóch możliwości jednoczesnego pobierania obu świadczeń:

- pobieranie całości renty oraz połowy emerytury, - pobieranie całości emerytury oraz połowy renty.

Warunkiem pobierania tak połączonych świadczeń jest nieosiąganie w tym czasie jakiegokolwiek przychodu.

Akty prawne: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy; Ustawa z 30 października 2002 o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych; Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych; Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 1 sierpnia 2002 r. w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób; Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Warner Bros. Discovery ogłosiło kolejny etap podziału na dwie niezależne firmy - z podziału powstaną Warner Bros. i Discovery Global. W każdej z nich wyznaczono liderów i określono strategie działania. W Polsce na czele Discovery Global niezmiennie stoi Kasia Kieli.

Warner Bros. Discovery zapowiada kolejne zmiany

Warner Bros. Discovery zapowiada kolejne zmiany

Źródło:
tvn24.pl

Donald Trump wyjaśnił w rozmowie z brytyjskim premierem Keirem Starmerem w Szkocji, że Wielka Brytania ma "lepszą umowę handlową" niż Unia Europejska, bo łączy go z tym krajem "szczególna więź". Prezydent USA dodał, że ma to związek z tym, iż jego matka była Szkotką.

Mają lepszą umowę, Donald Trump wyjaśnia. "Szczególna więź"

Mają lepszą umowę, Donald Trump wyjaśnia. "Szczególna więź"

Źródło:
PAP

Ministerstwo Klimatu i Środowiska przyjęło Krajowy Plan na rzecz Energii i Klimatu (KPEiK), który w ambitnym scenariuszu przewiduje spadek cen prądu dla odbiorców o 20 procent do 2035 roku.

Ceny prądu niższe o jedną piątą. Resort przyjął nowy plan

Ceny prądu niższe o jedną piątą. Resort przyjął nowy plan

Źródło:
PAP

- Skutki porozumienia handlowego Unii Europejskiej z USA będą odczuwalne w Polsce przez średnie firmy - ocenił profesor Jacek Tomkiewicz z Akademii Leona Koźmińskiego. Dodał, że chodzi tu głównie o polskich podwykonawców dla niemieckiego przemysłu motoryzacyjnego.

Ekspert ostrzega: skutki mogą odczuć średnie biznesy

Ekspert ostrzega: skutki mogą odczuć średnie biznesy

Źródło:
PAP

Samsung Electronics poinformował o zamówieniu na półprzewodniki o wartości ponad 16 miliardów dolarów. Południowokoreańska firma nie podała nazwy zleceniodawcy. Kilka godzin później Elon Musk przekazał jednak, że to Tesla złożyła zamówienie i zasugerował, że skala umowy może być dużo większa.

Musk ogłasza nową umowę. "Trudno przecenić strategiczne znaczenie"

Musk ogłasza nową umowę. "Trudno przecenić strategiczne znaczenie"

Źródło:
PAP

Kolejarze w kilkunastu miejscach w kraju blokowali drogi, protestując przeciwko - ich zdaniem - wygaszaniu przewozów towarowych koleją. Związkowcy chcą zwrócić uwagę rządu na skutki polityki transportowej faworyzującej transport drogowy. - Z naszej strony jest to akt desperacji - powiedział szef Związku Zawodowego Maszynistów Kolejowych Leszek Miętek.

Protest kolejarzy. "Z naszej strony jest to akt desperacji"

Protest kolejarzy. "Z naszej strony jest to akt desperacji"

Źródło:
PAP

O prawie 750 procent wzrósł w Tajwanie eksport dronów w pierwszej połowie 2025 roku - podał portal Taipei News. Dodał, że największym odbiorcą okazała się Polska.

Wzrost eksportu o niemal 750 procent. Głównym odbiorcą Polska

Wzrost eksportu o niemal 750 procent. Głównym odbiorcą Polska

Źródło:
PAP

Porozumienie handlowe Unii Europejskiej z USA budzi optymizm w niemieckiej branży motoryzacyjnej - stwierdził Mariusz Zielonka z Konfederacji Lewiatan. Zastrzegł jednak, że w kontekście ogólnych ustaleń trudno mówić o sukcesie.

"To daje nadzieję dla niemieckiej motoryzacji"

"To daje nadzieję dla niemieckiej motoryzacji"

Źródło:
PAP

Szef Ryanaira Michael O'Leary przyznał, że jego pracownicy są nagradzani za wykrycie każdego przypadku ponadwymiarowego bagażu u pasażerów. I że rozważa właśnie zwiększenie tych nagród. - Jesteśmy zdeterminowani, by eliminować plagę pasażerów ze zbyt dużym bagażem - mówi.

Ryanair zwiększy nagrody za wykrycie pasażerów ze zbyt dużym bagażem

Ryanair zwiększy nagrody za wykrycie pasażerów ze zbyt dużym bagażem

Źródło:
BBC, CNN, tvn24.pl

Ambasada RP w Lizbonie poinformowała w mediach społecznościowych o możliwych trudnościach dla osób korzystających z lotnisk w Portugalii. Do końca wakacji planowane są na nich strajki personelu naziemnego. Podano prawdopodobne terminy.

Lecisz tam na wakacje? Ważna informacja ambasady RP

Lecisz tam na wakacje? Ważna informacja ambasady RP

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Prokuratura Regionalna w Poznaniu poinformowała, że Marcin P., prezes zarządu spółki Cinkciarz.pl jest poszukiwany listem gończym. Obecnie mężczyzna znajduje się poza Polską, sąd zdecydował o jego tymczasowym aresztowaniu.

Prezes Cinkciarza poszukiwany listem gończym

Prezes Cinkciarza poszukiwany listem gończym

Źródło:
PAP

Grupa hakerska Cichy Kruk opublikowała oświadczenie, w którym przyznała się do odpowiedzialności za awarię systemu informatycznego rosyjskiego Aerofłotu. Z jej powodu odwołano ponad 40 lotów.

Hakerzy uderzyli w rosyjskie linie lotnicze

Hakerzy uderzyli w rosyjskie linie lotnicze

Źródło:
PAP

Rynki pozytywnie zareagowały na osiągniecie porozumienia handlowego pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Unią Europejską. Amerykański dolar umocnił się wobec euro oraz japońskiego jena, z kolei bitcoin jest wyceniany po około 119 tysięcy dolarów za jeden token.

Rynki reagują na porozumienie handlowe

Rynki reagują na porozumienie handlowe

Źródło:
PAP

Coraz więcej osób kupuje domy na Karaibach, otrzymując w zamian paszport jednego z krajów regionu - pisze portal BBC. Program szczególnie atrakcyjny ma być dla Amerykanów niezadowolonych z "niestabilnej sytuacji politycznej" Stanów Zjednoczonych.

Kup tu dom, dostaniesz paszport. Program budzi kontrowersje

Kup tu dom, dostaniesz paszport. Program budzi kontrowersje

Źródło:
BBC

Ceny ciepła uwolniono 1 lipca. Jak poinformował minister energii Miłosz Motyka, obecnie jego resort pracuje nad rozwiązaniem, które ograniczyłoby podwyżki na rachunkach. Wskazał przy tym, że ewentualne przedłużenie zamrożenia cen kosztowałoby budżet państwa do 1,5 miliarda złotych.

Uwolnione ceny ciepła. Minister: to byłaby jedna z odpowiedzi

Uwolnione ceny ciepła. Minister: to byłaby jedna z odpowiedzi

Źródło:
PAP

W piątkowym losowaniu Eurojackpot odnotowano w Polsce wygraną drugiego stopnia w wysokości prawie 3,5 mln złotych. Padła ona w Nowym Sączu - poinformował Totalizator Sportowy.

Prawie 3,5 miliona złotych w Eurojackpot w Polsce. Wiemy, gdzie padła wygrana

Prawie 3,5 miliona złotych w Eurojackpot w Polsce. Wiemy, gdzie padła wygrana

Źródło:
tvn24.pl

Umowa handlowa, którą Stany Zjednoczone i Unia Europejska zawarły w niedzielę, jest gorsza od porozumienia osiągniętego wcześniej przez USA z Wielką Brytanią - ocenił w poniedziałek premier Węgier Viktor Orban.

Orban nie gryzie się w język

Orban nie gryzie się w język

Źródło:
PAP

Serek wiejski wraca do łask - jego popularność w USA rośnie tak szybko, że w niektórych sklepach zaczyna go brakować. Produkt, który przez lata kojarzony był głównie z dietą i kuchnią sprzed dekad, zyskał drugie życie dzięki młodym konsumentom i przepisom publikowanym na TikToku. Sprzedaż w Stanach Zjednoczonych wzrosła o 20 procent w ciągu ostatniego roku, a producenci nie nadążają za popytem.

Produkt tak popularny, że nie nadążają z dostawami. "Pracujemy bez przerwy"

Produkt tak popularny, że nie nadążają z dostawami. "Pracujemy bez przerwy"

Źródło:
CNN

Donald Trump ogłosił w niedzielę, że Stany Zjednoczone i Unia Europejska osiągnęły porozumienie w sprawie umowy handlowej. Stało się to po rozmowach prezydenta USA z przewodniczącą Komisji Europejskiej Ursulą von der Leyen w Turnberry w Szkocji. W ramach porozumienia ustanowiono stawkę celną w wysokości 15 procent na przeważającą część eksportu unijnego do Stanów Zjednoczonych.

Jest porozumienie handlowe między UE a USA

Jest porozumienie handlowe między UE a USA

Aktualizacja:
Źródło:
PAP

Wyspa Poveglia - uznawana za jedno z najbardziej tajemniczych miejsc w lagunie weneckiej - zostanie przekształcona w park miejski dostępny wyłącznie dla mieszkańców Wenecji. Od 1 sierpnia lokalna społeczność przejmie ją w 99-letnią dzierżawę od państwa i rozpocznie rewitalizację terenu, który przez stulecia służył jako miejsce kwarantanny oraz szpital psychiatryczny. Wokół wyspy narosła legenda.

Zakaz wstępu dla turystów. Mieszkańcy przejmują nawiedzoną wyspę

Zakaz wstępu dla turystów. Mieszkańcy przejmują nawiedzoną wyspę

Źródło:
CNN

Dane osobowe większości z 1,4 miliona klientów Allianz Life w Ameryce Północnej zostały wykradzione przez hakerów - poinformowała spółka-matka ubezpieczyciela.

Wyciek danych klientów giganta. Trwa dochodzenie

Wyciek danych klientów giganta. Trwa dochodzenie

Źródło:
BBC

- Kiedy słucham o tym, co w Polsce może wejść, to mam wrażenie, że cofam się (w czasie o) dwie dekady - mówiła w programie "Wstajesz i weekend" Marta Balukiewicz, autorka reportażu o czeskich parach jednopłciowych, odnosząc się do polskich projektów ustawy o związkach partnerskich. - Wygląda u nas to bardzo źle - ocenił na antenie TVN24 mecenas Artur Kula.

Polska "dwie dekady" za Czechami. "Wygląda to u nas bardzo źle"

Polska "dwie dekady" za Czechami. "Wygląda to u nas bardzo źle"

Źródło:
TVN24

W sobotnim losowaniu Lotto żadnemu z graczy nie udało się wytypować prawidłowo wszystkich sześciu liczb. Oznacza to, że kumulacja rośnie do dziesięciu milionów złotych. Oto wyniki losowania Lotto i Lotto Plus z 26 lipca 2025 roku.

Duża kumulacja w Lotto

Duża kumulacja w Lotto

Źródło:
tvn24.pl