Choroba zawodowa - definicja i orzekanie. Wykaz chorób zawodowych

Źródło:
TVN24 Biznes
Prezes ZUS o waloryzacji emerytur i rent
Prezes ZUS o waloryzacji emerytur i rentTVN24
wideo 2/2
Prezes ZUS o waloryzacji emerytur i rentTVN24

Nie każda choroba pracownika może zostać uznana za chorobę zawodową. Jakie są przesłanki uznania danej przypadłości za chorobę zawodową? W jaki sposób jest stwierdzana i co daje pracownikowi orzeczenie o chorobie zawodowej?

● Aby stwierdzić chorobę zawodową, musi ona znajdować się w wykazie takich chorób oraz powstać w związku z wykonywaną pracą. ● Pełny wykaz chorób zawodowych znajduje się w rządowym rozporządzeniu. ● Wiele chorób zawodowych jest charakterystycznych dla konkretnych zawodów. ● Osobom z orzeczeniem choroby zawodowej przysługują określone świadczenia, m.in. renta z tytułu niezdolności do pracy.

Choroba zaowodowa - regulacje prawne

Definicja choroby zawodowej zawarta jest w art. 235 Kodeksu Pracy, jednak większość dotyczących chorób zawodowych przepisów znajduje się w innych aktach prawnych. 

Zasady stwierdzania i dokumentowania chorób zawodowych określone zostały w rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób, zaś zasady przyznawania ze świadczeń z tytułu takiej choroby zawarte zostały w ustawie o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz ustawie o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach.

Szczegółowy wykaz chorób zawodowych zawarty został natomiast w rozporządzeniu Rady Ministrów z w sprawie chorób zawodowych. 

Choroba zawodowa - definicja

Zgodnie z definicją choroba zawodowa to taka choroba, która wymieniona została w wykazie chorób zawodowych, a w rezultacie oceny warunków pracy można bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem stwierdzić, że została spowodowana działaniem szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w danym środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy. 

Aby uznać daną chorobę za zawodową musi ona więc spełniać dwa warunki: - znajdować się w wykazie chorób zawodowych. - być spowodowana szkodliwymi czynnikami w środowisku pracy albo sposobem wykonywania tej pracy

Choroby zawodowe - zgłoszenie

Chorobę zawodową można stwierdzić zarówno w czasie trwania pracy będącej jej przyczyną, jak też po zakończeniu tej pracy. Długość okresu, w którym wystąpienie objawów choroby umożliwia stwierdzenie choroby zawodowej, zależna jest od rodzaju tej choroby i określona została w rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie chorób zawodowych.

Jeżeli pojawi się podejrzenie choroby zawodowej u pracownika, należy niezwłocznie zgłosić je do Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz okręgowego inspektora pracy. Jeżeli podejrzenia choroby dokonał sam pracownik, zobowiązany jest on poinformować o tym swojego pracodawcę i to pracodawca zobowiązany jest wówczas niezwłocznie dokonać zgłoszenia do właściwych organów. 

Jeżeli podejrzenie choroby zawodowej stwierdził lekarz pracownika, np. podczas badań profilaktycznych lub na skutek rozmowy z pracownikiem, to ten lekarz może dokonać zgłoszenia. Objawy stanowiące podejrzenie choroby zawodowej może również zgłosić bezpośrednio sam zainteresowany, jeżeli jego zatrudnienie już ustało. 

Po otrzymaniu zgłoszenia państwowy inspektor sanitarny kieruje daną osobę na badania do jednostki orzeczniczej. Decyzję o uznaniu danej przypadłości za chorobę zawodową wydaje zawsze lekarz orzecznik biorący przy tej okazji pod uwagę zarówno wyniki badań, jak też pozostałą dokumentację medyczną i przebieg zatrudnienia danej osoby.

Pracownik, który nie zgadza się z decyzją lekarza orzecznika, może w ciągu 14 dni od otrzymania jej wystąpić z wnioskiem o ponowne przeprowadzenie badania przez jednostkę orzeczniczą II stopnia. Odwołanie takie może złożyć również jego pracodawca.

Wykaz chorób zawodowych

Choroby zawodowe to różnorodna grupa chorób spowodowanych długotrwałym lub systematycznym wykonywaniem pracy w szkodliwych dla zdrowia warunkach jak np. zapylenie, promieniowanie, związki chemiczne, hałas, lub też przebywaniem w niedogodnej pozycji bądź nadmiernym obciążeniem fizycznym lub psychicznym. 

Najczęściej choroby te występują po dłuższym czasie wykonywania danej pracy, a ich leczenie również jest długotrwałe. Wśród najczęściej spotykanych chorób zawodowych wskazać można m.in.: - pylice, - nowotwory, - alergie, - gorączkę metaliczną, - rozedmę płuc, - zespół cieśni nadgarstka, - choroby zakaźne lub pasożytnicze.

WYKAZ CHORÓB ZAWODOWYCH

Choroba zawodowa zecerów

Wiele chorób zawodowych jest charakterystycznych dla wykonywania konkretnych zawodów. Przykładem tego bywają np. przewlekłe schorzenia narządu głosu (guzki, przerosty) będące efektem pracy nauczycieli czy śpiewaków

Innym przykładem choroby charakterystycznej dla konkretnego zawodu jest pylica płuc wśród górników, spawaczy czy pracowników zakładów przetwórstwa azbestu, gorączka metaliczna wśród spawaczy i odlewników, a dawniej – znana dziś już głównie jako hasło w krzyżówkach – ołowica wśród zecerów i drukarzy.

Co daje orzeczenie choroby zawodowej?

Orzeczenie o chorobie zawodowej uprawnia daną osobę do ubiegania się o określone świadczenia. Są to: - zasiłek chorobowy,  - świadczenie rehabilitacyjne,  - jednorazowe odszkodowanie,  - zasiłek wyrównawczy,  - renta z tytułu niezdolności do pracy.

ZOBACZ >> Więcej o zasiłku chorobowym i zasadach jego przysługiwania również po ustaniu zatrudnienia.

Z kolei pracodawca w przypadku stwierdzenia choroby zawodowej u pracownika zobowiązany jest do ustalenia przyczyn powstania tej choroby i niezwłocznego usunięcia szkodliwych czynników, które ją spowodowały. Musi on również zapewnić realizację zaleceń lekarskich. Ponadto pracodawca jest zobowiązany do prowadzenia rejestru wszystkich przypadków chorób zawodowych w zakładzie pracy.

Wysokość renty z tytułu choroby zawodowej

Jednym ze świadczeń, które przysługuje osobom, które doznały wypadku przy pracy lub u których stwierdzono chorobę zawodową, jest renta z tytułu niezdolności do pracy. Więcej o wypadkach przy pracy możesz przeczytać TUTAJ.

Rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową przyznaje się osobom, które jednocześnie spełniają trzy warunki: - są objęte ubezpieczeniem wypadkowym, - mają stwierdzoną niezdolność do pracy, - niezdolność ta powstała w związku ze stwierdzoną chorobą zawodową.

O przyznaniu renty decyduje lekarz orzecznik lub komisja lekarska Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Aby się o nią ubiegać należy złożyć do ZUS wniosek ERN dostępny oraz niezbędne załączniki, m.in. zaświadczenie o stanie zdrowia na formularzu OL-9 i decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej. 

Wysokość renty zależna jest od osiąganych dotychczas dochodów, stażu pracy oraz stopnia niezdolności do pracy. Szczegółowe zasady wyliczania wysokości renty można znaleźć na stronie ZUS.

Renta z tytułu choroby zawodowej a emerytura

Jeżeli danej osobie jednocześnie przysługuje zarówno renta z ubezpieczenia wypadkowego jak i emerytura będzie ona musiała wybrać jedną z dwóch możliwości jednoczesnego pobierania obu świadczeń:

- pobieranie całości renty oraz połowy emerytury, - pobieranie całości emerytury oraz połowy renty.

Warunkiem pobierania tak połączonych świadczeń jest nieosiąganie w tym czasie jakiegokolwiek przychodu.

Akty prawne: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy; Ustawa z 30 października 2002 o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych; Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych; Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 1 sierpnia 2002 r. w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób; Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Kumulacja prac związanych z przygotowaniami do księgowego i podatkowego zamknięcia roku, a także konieczność dostosowania się do nowych przepisów sprawia, że końcówka roku dla wielu podatników będzie intensywnym okresem - przekazała doradczyni dodatkowa z kancelarii MDDP Anna Zielony. Sprawdź, jakie zmiany podatkowe wejdą w życie w 2025 roku.

Rewolucja w podatkach. Oto najważniejsze zmiany

Rewolucja w podatkach. Oto najważniejsze zmiany

Źródło:
PAP, gov.pl

Władze w Pekinie dały zielone światło na budowę największej na świecie zapory wodnej, która ma powstać na rzece Yarlung Tsangpo na Wyżynie Tybetańskiej - przekazał w czwartek Reuters. Obawy co do wpływu nowego obiektu na środowisko wyraziły Indie oraz Bangladesz.

To ma być największy taki obiekt na świecie. Obawy w dwóch krajach

To ma być największy taki obiekt na świecie. Obawy w dwóch krajach

Źródło:
PAP

Na początku przyszłego roku zostanie ogłoszony nabór na operatorów gminnych Czystego Powietrza - przekazała prezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Dorota Zawadzka-Stępniak. Jak podkreśliła, osoby te mają być "aniołami stróżami" najuboższych, chroniącymi ich przed naciągaczami i nieuczciwymi praktykami wykonawców.

Szukają "aniołów stróżów". Wkrótce nabór

Szukają "aniołów stróżów". Wkrótce nabór

Źródło:
PAP

Francuski kurort narciarski Avoriaz zajął pierwsze miejsce w rankingu najpiękniejszych ośrodków narciarskich w Europie. Obiekt wyróżnia się wyjątkową scenerią i nowatorską architekturą, co sprawia, że przyciąga nie tylko narciarzy, ale także miłośników kolarstwa czy pieszych wędrówek.

Wybrano najpiękniejszy ośrodek narciarski w Europie

Wybrano najpiękniejszy ośrodek narciarski w Europie

Źródło:
PAP

Po piątkowym losowaniu loterii Mega Millions w USA szczęśliwy gracz może otrzymać spóźniony prezent świąteczny w wysokości 1,15 miliarda dolarów - przekazał portal stacji CNN. To siódmy raz w historii gry, kiedy kumulacja przekroczyła próg miliarda dolarów.

Ponad miliard dolarów do wygrania

Ponad miliard dolarów do wygrania

Źródło:
CNN

Linie Japan Airlines przywróciły pracę systemu informatycznego, w tym sprzedaż biletów, po czwartkowej awarii spowodowanej atakiem hakerów - przekazała agencja Kyodo. W wyniku cyberataku doszło do opóźnienia ponad 20 lotów krajowych i międzynarodowych.

Atak hakerski na japońskie linie lotnicze

Atak hakerski na japońskie linie lotnicze

Źródło:
PAP

Od środy 25 grudnia sygnaliści mogą dokonywać zgłoszeń zewnętrznych do organów publicznych, w tym do Rzecznika Praw Obywatelskich. Status sygnalisty jest przyznawany w momencie dokonania zgłoszenia, a tożsamość takiej osoby musi być zachowana w tajemnicy.

Nowe uprawnienie pracowników

Nowe uprawnienie pracowników

Źródło:
PAP

W środę doszło do awarii podmorskiego kabla energetycznego EstLink2 pomiędzy Finlandią a Estonią. Premier Finlandii Petteri Orpo poinformował, że jego kraj bada sprawę.

Awaria kabla energetycznego na dnie Bałtyku. "Wszczęto dochodzenie"

Awaria kabla energetycznego na dnie Bałtyku. "Wszczęto dochodzenie"

Źródło:
PAP, Reuters

Jeśli rodzice chcą otrzymać świadczenie Aktywnie w żłobku z wyrównaniem od października, wniosek powinni złożyć najpóźniej 2 stycznia 2025 roku - wynika z wyjaśnień zamieszczonych na stronie internetowej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Pieniądze mogą przepaść. ZUS ostrzega

Pieniądze mogą przepaść. ZUS ostrzega

Źródło:
tvn24.pl

Usterka techniczna sparaliżowała w środę kolej w Norwegii. Operator infrastruktury kolejowej w Norwegii, Bane Nor, poinformował, że awaria systemu GSM-R została usunięta i pociągi wracają na tory. Jednak opóźnienia i odwołania połączeń na wielu trasach mogą potrwać jeszcze przez wiele godzin.

Po paraliżu pociągi wracają na tory

Po paraliżu pociągi wracają na tory

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, tvn24.pl

Dlaczego Ryszard Petru mógł się przed kamerami pobawić w sklep? Bo miał wolną od pracy Wigilię - napisała w mediach społecznościowych ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk.

Ryszard Petru i "zabawa w sklep". Ministra komentuje

Ryszard Petru i "zabawa w sklep". Ministra komentuje

Źródło:
tvn24.pl, PAP

W okresie świąteczno-noworocznym Polacy wyjeżdżają głównie na południe Europy, a także do Afryki i Azji - wynika z danych przekazanych przez firmy z branży turystycznej. W ocenie firm część rodaków od lat chętnie spędza Boże Narodzenie poza Polską.

Polacy szukają słońca. "Najbardziej widoczna zmiana"

Polacy szukają słońca. "Najbardziej widoczna zmiana"

Źródło:
PAP

Walka z fałszywymi recenzjami restauracji i hoteli w internecie - taki jest cel przygotowanego we Włoszech projektu ustawy. Zasady wystawiania opinii znajdą się w specjalnym regulaminie. Zadowolenie z tej inicjatywy wyraziła organizacja obrony praw konsumentów.

Plaga fałszywych recenzji. Jest reakcja rządu

Plaga fałszywych recenzji. Jest reakcja rządu

Źródło:
PAP

Premier Ukrainy Denys Szmyhal poinformował we wtorek o otrzymaniu od USA pierwszego miliarda dolarów z 20 miliardów dolarów pożyczki, zabezpieczonej wpływami z zamrożonych rosyjskich aktywów.

Pierwszy miliard z zamrożonych rosyjskich aktywów

Pierwszy miliard z zamrożonych rosyjskich aktywów

Źródło:
PAP

We wtorkowym losowaniu Lotto żaden z graczy nie trafił szóstki. W efekcie kumulacja wzrosła do czternastu milionów złotych. Oto wyniki losowania Lotto i Lotto Plus z 24 grudnia.

Ogromna kumulacja w Lotto

Ogromna kumulacja w Lotto

Źródło:
PAP

Wszystkie samoloty linii American Airlines zostały dopuszczone do lotów po godzinnym wstrzymaniu rejsów – podała we wtorek agencja AP. Uziemienie spowodowane było problemami technicznymi. Amerykański przewoźnik nie podał jednak, jaka dokładnie usterka była przyczyną.

"Usterka techniczna" uziemiła samoloty. Duża linia wznowiła loty

"Usterka techniczna" uziemiła samoloty. Duża linia wznowiła loty

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, PAP

Minister sprawiedliwości Adam Bodnar podpisał rozporządzenia podnoszące stawki za niektóre usługi adwokatów i radców prawnych z urzędu oraz z wyboru - poinformowało we wtorek Ministerstwo Sprawiedliwości. Resort podkreślił, że podniesienie opłat adwokackich nie podnosi kosztów za usługi prawnicze.

Minister sprawiedliwości dwukrotnie podnosi stawki dla adwokatów i radców prawnych

Minister sprawiedliwości dwukrotnie podnosi stawki dla adwokatów i radców prawnych

Źródło:
PAP

W poniedziałek, 23 grudnia o godzinie 22.07, na profilu Narodowego Banku Polskiego na portalu X pojawił się wpis z przeprosinami. Bank centralny przeprasza członka Rady Polityki Pieniężnej profesora Przemysława Litwiniuka. Chodzi o serię wpisów po wywiadzie prof. Litwiniuka w TVN24 w "Rozmowie Piaseckiego". Wówczas profesor skrytykował cud paliwowy na stacjach Orlenu, a NBP oskarżył go o "brutalne wzięcie udziału w kampanii wyborczej" oraz "całkowicie zmyśloną" wypowiedź.

NBP przeprasza nocą. Za oskarżenia o kłamstwa sprzed roku

NBP przeprasza nocą. Za oskarżenia o kłamstwa sprzed roku

Źródło:
tvn24.pl

Będzie przedłużenie wsparcia w postaci rynku mocy dla źródeł energii elektrycznej niespełniających norm emisji CO2. We wtorek rząd przyjął projekt, który "przewiduje wprowadzenie aukcji uzupełniających na rynku mocy – od II połowy 2025 roku do 2028 roku".

Wsparcie dla przestarzałych źródeł energii. Rząd przyjął projekt

Wsparcie dla przestarzałych źródeł energii. Rząd przyjął projekt

Źródło:
PAP

W ubiegłym roku było ich zaledwie blisko 440. Ta niewielka grupa zawodowa może nabyć nowe uprawnienia. Grupa senatorów koalicji chce obniżyć wiek emerytalny tancerzom baletowym. Stosowny projekt ustawy złożono do laski marszałkowskiej.

Emerytura po 20 latach pracy. Może powstać nowa uprzywilejowana grupa zawodowa

Emerytura po 20 latach pracy. Może powstać nowa uprzywilejowana grupa zawodowa

Źródło:
PAP

KIA powiadomiła Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), że w samochodach KIA Sportage wyprodukowanych na Słowacji między wrześniem 2022 a czerwcem 2023 roku może dojść do uszkodzenia pompy podciśnieniowej. Kampanią naprawczą objęto z tego powodu blisko 3 tysiące pojazdów na polskim rynku.

Wezwanie dla kilku tysięcy aut. Mają poważną wadę

Wezwanie dla kilku tysięcy aut. Mają poważną wadę

Źródło:
PAP

Apple zbliża się do historycznej wyceny giełdowej na poziomie 4 bilionów dolarów. Wzrost wartości spółki napędzają inwestorzy ucieszeni postępem w zakresie długo oczekiwanych ulepszeń sztucznej inteligencji przez firmę. Liczą, że ożywi to powolną sprzedaż iPhone'a.

Apple bliskie osiągnięcia rekordowej wyceny

Apple bliskie osiągnięcia rekordowej wyceny

Źródło:
Reuters

Od stolicy do byłej stolicy ekspresówką. W poniedziałek pierwszy raz można było przejechać dwupasmówką bez świateł między Krakowem a Warszawą. Drogowcy oddali do użytku ostatni brakujący odcinek S7 w Małopolsce. To koniec, ale też początek... kolejnych inwestycji. W nadchodzącym roku kierowcy dostaną kilkaset kilometrów nowych tras. W planach jest też budowa rekordowo długiego tunelu pod Odrą. Drogowcy mają też plan B na budowę wschodniej obwodnicy Warszawy. O konkretach reporter magazynu "Polska i Świat" Łukasz Wieczorek.

Chcą oddać kierowcom blisko 400 kilometrów nowych tras

Chcą oddać kierowcom blisko 400 kilometrów nowych tras

Źródło:
TVN24

Brazyliskie władze wstrzymały budowę fabryki chińskiego giganta aut elektrycznych BYD. Jako powód wskazano złe warunki, w których żyli pracownicy ją wznoszący. Porównano je do "niewolnictwa".

"Warunki przypominające niewolnictwo". Brazylia wstrzymuje inwestycję chińskiego giganta

"Warunki przypominające niewolnictwo". Brazylia wstrzymuje inwestycję chińskiego giganta

Źródło:
BBC

Porównywarka cen Ceneo złożyła w Sądzie Okręgowym w Warszawie pozew o odszkodowanie przeciwko Google w wysokości ponad 2,3 miliarda złotych. Zdaniem spółki amerykański gigant prowadził działania antykonkurencyjne, polegające na preferowaniu własnej usługi porównywania cen w wynikach wyszukiwania. "Zdecydowanie nie zgadzamy się z tym pozwem i rozważamy nasze możliwości" - stwierdziła firma Google w odpowiedzi na pytania redakcji biznesowej tvn24.pl.

Pozew przeciwko Google w polskim sądzie. Kwota jest ogromna

Pozew przeciwko Google w polskim sądzie. Kwota jest ogromna

Źródło:
PAP

Prokurator zablokował 328 rachunków bankowych prowadzonych przez różne banki na rzecz spółki Cinkciarz.pl – poinformowała w poniedziałek rzeczniczka Prokuratury Regionalnej w Poznaniu prokurator Anna Marszałek.

Prokuratura zablokowała konta spółki Cinkciarz.pl

Prokuratura zablokowała konta spółki Cinkciarz.pl

Źródło:
PAP

Te siedem przypadków to jest wola mieszkańców wyrażona przez tamtejsze rady gmin. Chcą być miastami, jest to udokumentowane zgodą społeczną - mówił podczas poniedziałkowej konferencji prasowej minister spraw wewnętrznych i administracji Tomasz Siemoniak, pytany o korzyści związane z uzyskaniem praw miejskich.

Nowe miasta w Polsce. "To element pewnego prestiżu"

Nowe miasta w Polsce. "To element pewnego prestiżu"

Źródło:
tvn24.pl, PAP