Ochrona obywatela "legła w gruzach". Ekspert o nowym unijnym prawie

Źródło:
PAP
Nowy instytut będzie pracował nad sztuczną inteligencją. Gawkowski: jestem fanem tego projektu
Nowy instytut będzie pracował nad sztuczną inteligencją. Gawkowski: jestem fanem tego projektuTVN24
wideo 2/7
Nowy instytut będzie pracował nad sztuczną inteligencją. Gawkowski: jestem fanem tego projektuTVN24

Ochrona obywatela, która jest jednym z celów aktu o AI, legła w gruzach po decyzji Komisji Europejskiej - ocenił dr Michał Nowakowski, komentując decyzję Komisji Europejskiej. Wskazał przy tym, że wiele rozwiązań, które mają bezpośredni wpływ na obywateli, nie będzie objętych prawem.

Od 2 lutego w Unii Europejskiej obowiązują przepisy dotyczące katalogu praktyk zakazanych Akt o sztucznej inteligencji (AI Act, rozporządzenie), czyli systemów sztucznej inteligencji, które generują tak duże ryzyko dla człowieka i dla praw podstawowych, że są w Unii Europejskiej nieakceptowalne - wskazał dr Michał Nowakowski, partner w kancelarii ZP Zackiewicz & Partners.

- Żeby dobrze zinterpretować, czy mamy do czynienia z praktyką zakazaną, musimy wiedzieć po pierwsze, czy mamy do czynienia z systemem sztucznej inteligencji, a po drugie, czy on wpada w tę kategorię - wyjaśnił.

Jak podkreślił, dla biznesu jest to bardzo ważne, ponieważ od 2 sierpnia tego roku będą obowiązywały "dość dotkliwe" kary za naruszenie katalogu, które mogą wynieść nawet do 35 milionów euro albo 7 procent globalnego obrotu firmy.

CZYTAJ TAKŻE: Wykorzystali sztuczną inteligencję, by wygrać na loterii

Akt "nie do końca przemyślany"

Aby zaradzić wątpliwościom, Komisja Europejska opublikowała na początku lutego wytyczne dotyczące praktyk zakazanych, które liczą 140 stron oraz wyjaśnienia dotyczące definicji systemów sztucznej inteligencji, które liczą kilkanaście stron - wskazał ekspert. Jak dodał, było to konieczne, ponieważ w samym akcie jest wiele pojęć niedookreślonych, niejasnych, które budzą wątpliwości ze strony biznesu oraz prawników.

Wynika to z faktu, że akt z założenia jest neutralny technologicznie, czyli nie narzuca kwestii technicznych, nie definiuje ich oraz ma być future proof, czyli aktualny nawet jeśli technologie w przyszłości znacznie się zmienią - zauważył dr Nowakowski.

- Oczywiście nie sposób nie zauważyć też, że w niektórych miejscach akt nie był też po prostu do końca przemyślany, co spowodowało, że dzisiaj przed biznesem stoi prawdziwe wyzwanie - dodał.

Wytyczne, które "zasiewają wątpliwości"

Zdaniem dr. Nowakowskiego dokumenty Komisji Europejskiej zasiewają jednak jeszcze więcej wątpliwości niż sam akt. Według rozporządzenia, aby uznać dane rozwiązanie za system AI, musi być spełnione 7 przesłanek, m.in. autonomiczności, czyli pewnego stopnia niezależności od człowieka, a także adaptacyjności, która została wyjaśniona w akcie jako zdolność do samotrenowania.

- Nie było jednak jasne, czy przesłanka ta jest obligatoryjna, czy jednak fakultatywna - podkreślił. Nowakowski wskazał, że wątpliwości dotyczyły też przesłanki stosowania metod statystycznych, takie jak regresja liniowa lub logistyczna. - W uproszczeniu są to sposoby wyciągania wniosków z danych - wyjaśnił ekspert.

Komisja Europejska zadecydowała, że nawet jeśli w danym rozwiązaniu wykorzystane są autonomiczność lub regresja, rozwiązanie nie musi być uznane za system AI. Jak podkreślił ekspert, decyzja Komisja ma o tyle znaczenie, że według szacunków, około 80 procent rozwiązań AI stosuje te metody, ale nie będzie podlegać dodatkowym obostrzeniom wynikającym z aktu.

- Z punktu widzenia biznesu jest to bardzo dobra informacja, przedsiębiorcy się cieszą. Jednak moim zdaniem jeden z celów aktu o sztucznej inteligencji, czyli ochrona obywatela, legł w gruzach, ponieważ wiele rozwiązań, które mają na nas bezpośredni wpływ, będzie pozostawała poza aktem, np. systemy do oceny zdolności kredytowej - ocenił ekspert.

>> Powstanie nowy instytut. Rząd przyjął rozporządzenie

"Diabeł tkwi w szczegółach"

Zgodnie z aktem o sztucznej inteligencji zakazane są m.in. systemy AI wykorzystywane do tego, żeby zmanipulować kogoś do podjęcia niekorzystnej dla niego decyzji.

- W tym przypadku pojawiło się wiele uzasadnionych wątpliwości, np. czy systemy rekomendujące określone produkty na platformach e-commerce podlegają zakazowi - wskazał dr Nowakowski.

Podczas zakupów w sieci mogą na nas wpływać systemy AIAdobe Stock

Jak dodaje ekspert "teoretycznie" mogłoby tak być: część z nich wykorzystuje nasze słabości i "manipuluje" nami tak, żebyśmy np. kupili dany produkt, mimo że jest nam niepotrzebny. Jeśli weźmiemy na niego kredyt, który później będziemy mieli problem spłacić, może to być działanie na naszą szkodę.

Według Nowakowskiego wyjaśnienia Komisji Europejskiej nie rozwiały tych wątpliwości.

- Dużo w takich przypadkach zależy od prawnika, który będzie interpretował przepisy oraz od organów, takich jak polska Komisja Rozwoju i Bezpieczeństwa Sztucznej Inteligencji, które będą odpowiedzialne za egzekwowanie regulacji. Diabeł tkwi w szczegółach i po spełnieniu pewnych warunków systemy rekomendacyjne mogą zostać uznane za zakazane, np. jeśli manipulacja była celowa, a zniekształcenie poznawcze i szkoda "istotna" - powiedział Nowakowski.

Sprawy będzie trzeba analizować przypadek po przypadku

AI Act zakazuje też wykorzystywania w centrach handlowych systemów AI, które subtelnie wpływają na decyzje zakupowe klientów przez techniki podprogowe, np. dźwięki i obrazy w reklamach - wskazał. Jak dodał, jeśli takie zabiegi będą stosowane bez użycia systemu AI, np. w postaci ładnych zapachów czy przyjemnej muzyki, jest to dozwolone.

- Tego typu sprawy będzie trzeba analizować "case by case" ("przypadek po przypadku" - przyp. red.), ponieważ nie da się jednoznacznie stwierdzić, że wszystkie praktyki manipulacyjne są zakazane, bądź, że nie są - z punktu widzenia AI Actu - podkreślił.

Wśród systemów zakazanych AI, znalazły się też te, które wykorzystują określone słabości, np. wiek, niepełnosprawność, czego efektem jest podjęcie niekorzystnej decyzji. Do tego także systemy wykorzystywane do rozpoznawania emocji w miejscu pracy i w placówkach edukacyjnych - wskazał ekspert.

- Takie systemy są stosowane np. w chińskich salach wykładowych, gdzie służą do weryfikacji emocji studentów, żeby sprawdzić, czy ktoś ściągał, ale i w Europie w niektórych miejscach pracy - podkreślił Nowakowski.

Wyjaśnił, że zakazane są również systemy, które na przykład weryfikują konsultantów pod kątem ich emocji, tego czy w odpowiedni sposób się zachowują; zakazane są też systemy służące do tak zwanej zdalnej identyfikacji biometrycznej w przestrzeni publicznej, czyli kamery, które rozpoznają konkretne osoby - opisał.

- Są wyjątki od tej zasady, na przykład niektóre kategorie przestępstw, czy poszukiwanie zaginionych dzieci. Żeby użyć takich systemów, trzeba jednak spełnić dodatkowe przesłanki, obowiązuje też kontrola sądowo-administracyjna. Muszą być również spełnione obowiązki w zakresie tak zwanej przejrzystości, czyli informowania o nagrywaniu, co wynika z RODO - wytłumaczył prawnik.

CZYTAJ RÓWNIEŻ: Działają "jak zorganizowana przestępczość", "zarabiają miliardy". Ekspert ostrzega

Profilowanie ludzi zakazane nie będzie

Wskazał, że scoring społeczny, czyli dokonywanie oceny i profilowania człowieka pod kątem jego zachowań społecznych, "jako taki" nie będzie zakazany, ale z pewnymi wyjątkami.

- Jeżeli prywatna firma lub państwo zbierze informacje o zachowaniach ludzi uczestniczących w protestach i ma w tym prawnie uzasadniony interes, na przykład w kontekście bezpieczeństwa i wykorzysta je w tym konkretnym celu, będzie to legalne. Natomiast jeśli podmiot na tej podstawie stworzy profile tych osób i zastosuje wobec nich ocenę punktową, której konsekwencją będzie przydzielanie lub odbieranie czegoś w zupełnie innych kontekstach, np. benefitów społecznych - takie działania będą zakazane - podkreślił.

Jak zauważył dr Nowakowski, zakazaną praktyką jest też wyciągnie wniosków z danych biometrycznych, na przykład na temat seksualności, poglądów politycznych czy religijnych, choć znowu - jak powtórzył - "tutaj trzeba dokładnie przeanalizować każdy przypadek".

Podkreślił, że z AI Actu wyłączone są wojskowe zastosowania systemów sztucznej inteligencji oraz - z pewnymi zastrzeżeniami - z zakresu badań i rozwoju.

- Akt jest bardzo ograniczony w swoim zasięgu w kontekście praktyk zakazanych, więc nie będzie istotnie wpływał na przedsiębiorców. Nie jest "kagańcem na biznes" - ocenił.

Dodał, że jeśli firma korzystająca z AI ma wątpliwości, czy wszystko jest zgodnie z prawem, powinna dokonać weryfikacji, czy ma do czynienia z systemem sztucznej inteligencji oraz z praktyką zakazaną. Z kolei tam, gdzie ryzyko jest nieakceptowalne, powinno dojść do "interwencji", na przykład organu nadzoru w formie kar.

Autorka/Autor:jw/akw

Źródło: PAP

Źródło zdjęcia głównego: Grand Warszawski/Shutterstock

Pozostałe wiadomości

W związku z cłami w Ameryce rośnie liczba zamówień u małych i średnich producentów - pisze "Wall Street Journal". Dziennik podkreśla jednak, że firmy mają duży problem ze znalezieniem pracowników, co stawia pod znakiem zapytania realizację zapowiedzi Donalda Trumpa dotyczących powrotu fabryk i miejsc pracy do USA. Liczba wakatów w zakładach produkcyjnych sięga obecnie ponad pół miliona.

Setki tysięcy wakatów. "Czy ktoś podejmie pracę?"

Setki tysięcy wakatów. "Czy ktoś podejmie pracę?"

Źródło:
PAP

Hiszpania nakazała platformie Airbnb usunięcie ponad 65 tysięcy ofert wynajmu wakacyjnego, które naruszały obowiązujące przepisy - podaje Reuters. To część szeroko zakrojonych działań wymierzonych w sektor najmu krótkoterminowego, który jest obwiniany o pogłębianie kryzysu mieszkaniowego w kraju.

"Dość wymówek". Rząd reaguje, oferty mają zniknąć z sieci

"Dość wymówek". Rząd reaguje, oferty mają zniknąć z sieci

Źródło:
tvn24.pl

- Każdy powinien mieć możliwość zapłacenia za żywność, opiekę zdrowotną i leki zarówno za pomocą płatności cyfrowych, jak i gotówką - powiedział prezes Riksbanku Erik Thedéen. Szef szwedzkiego banku centralnego zwrócił uwagę na coraz bardziej niestabilną sytuację na świecie, w tym na groźby cyberataków i awarii.

Szef banku zabiera głos. "Każdy powinien mieć taką możliwość"

Szef banku zabiera głos. "Każdy powinien mieć taką możliwość"

Źródło:
tvn24.pl

Miliarder Elon Musk zaczął schodzić na dalszy plan - zauważa w poniedziałek portal Politico. Mimo że bliski współpracownik prezydenta USA Donalda Trumpa nie zniknął całkowicie z życia politycznego, to republikanie przestali o nim wspominać.

"Znacząca zmiana" dla Elona Muska

"Znacząca zmiana" dla Elona Muska

Źródło:
PAP

W poniedziałek weszły w życie cła antydumpingowe w wysokości do 74,9 procent na import polioksymetylenu (POM), tworzywa sztucznego wykorzystywanego między innymi w podzespołach samochodowych i urządzeniach AGD - przekazało chińskie ministerstwo handlu. Są one następstwem dochodzenia w sprawie domniemanych praktyk dumpingowych.

Odwet drugiej gospodarki świata

Odwet drugiej gospodarki świata

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Przedsiębiorcy, którzy korzystali z maksymalnej ceny energii w drugiej połowie 2024 roku, mają czas do 30 czerwca, by złożyć odpowiednie oświadczenie u swojego sprzedawcy energii - przypomniał resort klimatu. Brak dokumentu grozi korektą rozliczeń oraz naliczeniem odsetek.

Brak tego dokumentu grozi korektą rachunku za prąd i odsetkami

Brak tego dokumentu grozi korektą rachunku za prąd i odsetkami

Źródło:
PAP

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wszczął postępowanie antymonopolowe przeciwko spółce Decora, podejrzewając, że producent paneli podłogowych naruszał konkurencję poprzez ustalanie cen produktów oraz podział rynku sprzedaży - przekazała firma w komunikacie. Zdaniem spółki postępowanie "jest nieuzasadnione".

Znany producent pod lupą urzędu

Znany producent pod lupą urzędu

Źródło:
PAP

Obniżka podatków, podniesienie drugiego progu podatkowego, duże fundusze inwestycyjne czy zmiany w popularnych świadczeniach - to miedzy innymi proponują kandydaci na prezydenta, którzy zmierzą się w drugiej turze wyborów. Przypominamy, jakie gospodarcze obietnice złożyli Rafał Trzaskowski i Karol Nawrocki.

Gospodarcze obietnice Rafała Trzaskowskiego i Karola Nawrockiego

Gospodarcze obietnice Rafała Trzaskowskiego i Karola Nawrockiego

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Stacje TVN24 i TVN, należące do globalnego koncernu medialnego Warner Bros. Discovery, były w trakcie ogłaszania sondażowych wyników pierwszej tury wyborów prezydenckich najchętniej oglądanymi w Polsce. W grupie widzów powyżej czwartego roku życia odnotowały łącznie prawie 22 procent udziału w rynku - wynika z danych Nielsen TV Audience Measurement. Rewelacyjne wyniki osiągnął także portal tvn24.pl.

Rewelacyjne wyniki TVN24, TVN i tvn24.pl. Dziękujemy!

Rewelacyjne wyniki TVN24, TVN i tvn24.pl. Dziękujemy!

Źródło:
tvn24.pl

Komisja Europejska obniżyła prognozę wzrostu PKB Polski na 2025 rok z 3,6 do 3,3 procent. Szacuje również, że w 2026 roku wzrost gospodarczy w Polsce wyniesie 3 procent. Jednocześnie KE przewiduje wyhamowanie inflacji i utrzymanie się stopy bezrobocia na poziomie 2,8 procent.

Bruksela zmienia prognozy dla Polski

Bruksela zmienia prognozy dla Polski

Źródło:
PAP

Od marca 2024 do marca 2025 roku z rejestru podatkowego urzędy skarbowe wykreśliły prawie 132,5 tysiąca firm. Aż 9,3 tysiąca dlatego, że nie można było się z nimi w żaden sposób skontaktować. Co ciekawe, jak informuje w poniedziałek "Dziennik Gazeta Prawna", ewidentnych oszustów nakryto stosunkowo mało.

"Groźny automatyzm" fiskusa. Wykreślono tysiące firm

"Groźny automatyzm" fiskusa. Wykreślono tysiące firm

Źródło:
PAP

Gospodarka Niemiec znajduje się pod coraz większą presją ze strony importu z Chin, co - jak wskazują analitycy - może mieć negatywne skutki również dla Polski. Według analizy przeprowadzonej przez firmę Allianz Trade, niemieckie straty handlowe mogą osiągnąć wartość 10,5 miliarda dolarów, a w ciągu najbliższych trzech lat Produkt Krajowy Brutto Niemiec może obniżyć się o 0,26 punktu procentowego.

Ciemne chmury nad największą gospodarką Europy

Ciemne chmury nad największą gospodarką Europy

Źródło:
PAP

W pierwszym kwartale 2025 roku ceny transakcyjne mieszkań na rynku wtórnym wzrosły w ujęciu rocznym w większości dużych miast. Jednocześnie w porównaniu z czwartym kwartałem 2024 roku w sześciu z siedmiu analizowanych aglomeracji odnotowano natomiast spadki - wynika z danych Narodowego Banku Polskiego.

Tyle trzeba zapłacić za metr mieszkania w dużych miastach

Tyle trzeba zapłacić za metr mieszkania w dużych miastach

Źródło:
PAP

Donald Trump skrytykował Walmart, twierdząc, że sieć powinna sama pokryć koszty ceł, zamiast przerzucać je na klientów i tłumaczyć nimi podwyżki cen.

Gigant na celowniku Trumpa. "Będę was obserwował"

Gigant na celowniku Trumpa. "Będę was obserwował"

Źródło:
PAP

Główny Inspektor Farmaceutyczny zdecydował o natychmiastowym wycofaniu z obrotu jednej serii popularnego leku przeciwbólowego Apap Extra. Powodem - jak przekazano w komunikacie - jest zanieczyszczenie "ciałem obcym" podczas produkcji wskazanej partii.

Seria popularnego leku wycofana

Seria popularnego leku wycofana

Źródło:
tvn24.pl

Nicola Grauso - włoski przedsiębiorca medialny, który budował stacje radiowe i telewizyjne nie tylko we Włoszech, ale i w Polsce - zmarł na Sardynii w wieku 76 lat. O jego śmierci poinformowała w niedzielę agencja Ansa.

Nicola Grauso nie żyje

Nicola Grauso nie żyje

Źródło:
PAP

W sobotnich losowaniach Lotto i Lotto Plus żaden z graczy nie wytypował prawidłowo wszystkich sześciu liczb. W związku z tym kumulacja rośnie do ośmiu milionów złotych. Oto wyniki losowania z 17 maja 2025 roku.

Duża kumulacja w Lotto

Duża kumulacja w Lotto

Źródło:
tvn24.pl

Prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan ogłosił w sobotę w Stambule, że na Morzu Czarnym odkryto złoża gazu ziemnego o wielkości 75 miliardów metrów sześciennych.

Odkryto nowe złoża gazu

Odkryto nowe złoża gazu

Źródło:
PAP

Agencja Moody's obniżyła rating USA, powołując się na niepowodzenia kolejnych administracji w powstrzymaniu rosnącej fali zadłużenia - poinformowała agencja Associated Press.

Decyzja w sprawie ratingu USA. "Ogromne deficyty"

Decyzja w sprawie ratingu USA. "Ogromne deficyty"

Źródło:
PAP

Dla 80 procent ankietowanych promocje są kluczowym czynnikiem przy wyborze sklepu stacjonarnego, a w przypadku zakupów online odsetek ten wzrasta do 82 procent – wynika z badania przeprowadzonego przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Jednocześnie aż 74 procent respondentów przyznało, że miało trudności ze zrozumieniem zasad obowiązujących promocji.

Kluczowe kryterium wyboru sklepu. "Działa jak magnes"

Kluczowe kryterium wyboru sklepu. "Działa jak magnes"

Źródło:
PAP

We Francji Dyrekcja Generalna do spraw Konkurencji, Konsumentów i Zapobiegania Nadużyciom Finansowym (DGCCRF) zapowiedziała zaostrzenie kontroli przesyłek pochodzących od chińskich nadawców, takich jak platformy Shein i Temu – poinformował dziennik "Le Figaro".

Zaostrzą kontrole przysyłek. Znane platformy pod lupą

Zaostrzą kontrole przysyłek. Znane platformy pod lupą

Źródło:
PAP

Stany Zjednoczone i Unia Europejska przełamały dotychczasowy impas dotyczący ceł i rozpoczęły zaawansowane negocjacje, by zapobiec wprowadzeniu taryf celnych, które prezydent Donald Trump miał nałożyć na europejskich partnerów - poinformował "Financial Times", powołując się na unijne dokumenty oraz źródła zbliżone do sprawy.

Media: USA i Unia przełamały impas w sprawie ceł

Media: USA i Unia przełamały impas w sprawie ceł

Źródło:
PAP

Kibice letnich igrzysk olimpijskich, które odbędą się w 2028 roku w Los Angeles, mogą mieć okazję skorzystać z latających taksówek - podaje BBC. Wprowadzenie takiego rozwiązania promują organizatorzy imprezy sportowej. Konieczne są jednak odpowiednie zgody.

Na stadion latającą taksówką. Szykują się na dużą imprezę

Na stadion latającą taksówką. Szykują się na dużą imprezę

Źródło:
BBC

Władze Tanzanii poinformowały o przeznaczeniu równowartości ponad miliona dolarów na rozpoczęcie budowy międzynarodowego lotniska w okolicy słynnego Parku Narodowego Serengeti. To jeden z najbardziej rozpoznawalnych rezerwatów przyrody w Afryce.

W okolicy słynnego parku narodowego ma powstać nowe lotnisko

W okolicy słynnego parku narodowego ma powstać nowe lotnisko

Źródło:
PAP, tvn24.pl