Powstanie nowy instytut. Rząd przyjął rozporządzenie

Na wniosek Ministra Cyfryzacji rząd przyjął rozporządzenie dotyczące utworzenia Instytutu Badawczego IDEAS - poinformował PAP resort cyfryzacji. Wyjaśnił, że nadzór nad Instytutem sprawować będzie minister właściwy do spraw informatyzacji oraz Minister Obrony Narodowej (MON). MC ma wyposażyć jednostkę w środki finansowe w wysokości 20 mln zł, co pozwolić ma na jej utworzenie, organizację i rozpoczęcie działalności.

W uzasadnieniu projektu rozporządzenia ministerstwo podało, że Instytut IDEAS ma odegrać kluczową rolę w projektowaniu innowacyjnych narzędzi dla sektora obronności, a także we wdrażaniu nowoczesnych usług w administracji. Dodało, że utworzenie Instytutu i powierzenie mu projektowanych kompetencji będzie miało realny wpływ na zapobieganie odpływowi potencjału naukowego i badawczego z rynku krajowego.

Zgodnie z wcześniejszymi informacjami działalność Instytutu koncentrować się ma na priorytetowych obszarach badawczych, takich jak: sztuczna inteligencja, widzenie maszynowe, grafika komputerowa, przetwarzanie języka naturalnego, a także na projektach o przełomowym potencjale. Chodzi np. o prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych w dziedzinie nauk ścisłych, przyrodniczych i inżynieryjno-technicznych ze szczególnym uwzględnieniem wykorzystania nowych technologii. Takie badania mają odnosić się też do wykorzystania AI na potrzeby zwiększenia bezpieczeństwa i obrony. Agendy badawcze instytutu mają być regularnie ewaluowane przez Radę Naukową.

Według założeń rozporządzenia zamieszczonych w wykazie prac legislacyjnych rządu decyzja o wspólnym nadzorze szefów MC oraz MON nad instytutem zapadła, ponieważ sztuczna inteligencja jest technologią przełomową, która ma wpływ zarówno na obronność, jak i na rozwój gospodarki cyfrowej oraz infrastruktury technologicznej. "Wspólny nadzór obu ministrów umożliwi uzyskanie doskonałej synergii w podejściu do zarządzania i rozwoju tej technologii, a także zapewni skuteczną realizację priorytetów państwowych" - wskazano. Zwrócono uwagę, że priorytetem dla MON jest wzmocnienie bezpieczeństwa narodowego z użyciem AI, natomiast dla MC - transformacja cyfrowa Polski.

Resort cyfryzacji poinformował, że rozporządzenie wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia w Dzienniku Ustaw; obecnie trwają analizy dotyczące lokalizacji Instytutu, a szczegółowe informacje na temat budżetu, zarządu i zakresu działań zostaną określone w dokumentach powołujących jednostkę.

Wskazał, że na czele Instytutu Badawczego IDEAS stanie profesor Piotr Sankowski, "uznawany za światowego eksperta w dziedzinie sztucznej inteligencji". Jego doświadczenie oraz wizja rozwoju jednostki "będą kluczowe dla realizacji ambitnych celów, które przed nim stoją" - podkreśliło MC.

Projekt rozporządzenia pojawił się na stronach Rządowego Centrum Legislacji pod koniec stycznia br. Dokument przygotowały we współpracy Ministerstwo Cyfryzacji (MC) i Ministerstwo Obrony Narodowej (MON). Powstanie Instytutu Badawczego IDEAS resorty cyfryzacji oraz nauki i szkolnictwa wyższego zapowiedziały w październiku ub.r. Według ówczesnych planów Instytut miał zacząć działalność od 1 stycznia 2025 r. Zapowiedziano wtedy, że jego tworzeniem zajmie się prof. Piotr Sankowski, który wcześniej założył i stał na czele ośrodka IDEAS NCBR (w latach 2021-2024). Odszedł z niego w październiku ub.r. po tym, jak nie został wybrany na prezesa ośrodka.

Piotr Sankowski jest informatykiem, doktorem habilitowanym nauk matematycznych, profesorem Instytutu Informatyki Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytetu Warszawskiego oraz - jako jedyny naukowiec z Polski - czterokrotnym laureatem grantów Europejskiej Rady ds. Badań.