VAT na żywność powrócił. Sprawdziliśmy w sklepach, czy jest drożej

Źródło:
tvn24.pl
Inflacja bazowa w Polsce. Jan Niedziałek o najnowszych danych
Inflacja bazowa w Polsce. Jan Niedziałek o najnowszych danychTVN24
wideo 2/7
Inflacja bazowa w Polsce. Jan Niedziałek o najnowszych danychTVN24

Od 1 kwietnia nie obowiązuje zerowa stawka podatku VAT na żywność. Rząd zdecydował o powrocie opodatkowania na poziomie 5 procent. Postanowiliśmy sprawdzić, czy widać tę zmianę w sklepach. W ostatnim tygodniu marca kilka sieci zapowiadało, że utrzymają wcześniejszy poziom cen. Czy na półkach zobaczyliśmy te same ceny? Od połowy marca sprawdzaliśmy poziomy cen kilku podstawowych produktów spożywczych. Czas na pierwsze podsumowanie.

Od 1 lutego 2022 roku w Polsce obowiązywała obniżona do 0 proc. stawka VAT na żywność, która wcześniej objęta była pięcioprocentową stawką podatku. Zerowa stawka obejmowała podstawowe produkty spożywcze: owoce, warzywa, mięso, nabiał i produkty ze zbóż.

Obecny rząd zdecydował się nie przedłużać tego rozwiązania, które zostało wprowadzone przez rząd Zjednoczonej Prawicy, jako ulga dla konsumentów w obliczu wysokiej inflacji. Powodem jest spadek tempa wzrostu cen. W połowie marca, po ogłoszeniu zmiany, wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz przypomniał, że "przyczyną wprowadzenia zerowego VAT-u na żywność była bardzo wysoka inflacja, przekraczająca 9 procent". Dodał, że "teraz inflację mamy poniżej 4 procent". 

VAT na żywnośćPAP

Zmianę stawki podatu VAT na żywność krytykował PiS, w tym były premier Mateusz Morawiecki. Ekonomiści wytknęli mu hipokryzję i przypomnieli, że projekt dotyczący zerowego podatku VAT na żywność jasno zakładał, że to czasowa obniżka. Do tego w budżecie na 2024, który prezentował ówczesny premier Mateusz Morawiecki, nie zakładano utrzymania obniżonej stawki.

Więcej o tym znajdziesz w: PiS komentuje decyzję w sprawie VAT. Ekonomiści: kłamstwo i hipokryzja

Sklepy walczą o klienta

Na tydzień przed powrotem stawki podatku VAT na poziomie 5 proc. kilka sieci zapowiedziało, że pomimo tego utrzyma ceny na takim poziomie, jakby podatek VAT wciąż wynosił zero. Przynajmniej na razie - w kwietniu. Były to Lidl, Aldi, Kaufland i Biedronka (w kolejności ogłaszania decyzji).

Biedronka zaznaczyła jednak, że wyjątkiem mają być "pieczywo, w szczególności pochodzące od małych lokalnych dostawców, oraz warzywa i owoce, których ceny zmieniają się na bieżąco ze względu na zależność od sezonu wegetacyjnego".

Czytaj także: Wyższy VAT na żywność, te same ceny. Te sieci obiecują brak podwyżek"

Czy sklepy faktycznie nie podnosiły cen? Jeszcze przed ogłoszeniem przez nie decyzji spisywaliśmy ceny kilku wybranych produktów, by sprawdzić, czy i jak się zmienią. Nie uwzględnialiśmy przy tym cen promocyjnych, czy tzw. "wielosztuk". Interesowały nas jedynie standardowe ceny, by stwierdzić, czy zobaczymy wzrost VAT o 5 proc.

Ceny w sklepach przed i po przywróceniu 5 proc. VAT

Było to m.in.: masło, mleko, sok pomarańczowy, chleb, papryka czerwona, czekolada Milka, filet z piersi kurczaka czy olej Kujawski. Nasze badanie przeprowadziliśmy 12 marca, w dniu ogłoszenia powrotu standardowej stawki podatku, 27 marca oraz 2 kwietnia - pierwszego dnia otwarcia sklepów ze stawką podatku VAT na żywność w wysokości 5 proc.

Zaznaczmy przy tym, że z 5 sklepów, gdzie sprawdzaliśmy ceny, tylko dwa zapowiedziały, że nowej stawki podatku w cenach nie zobaczymy.

Okazuje się, że zmiany cen były niewielkie lub wręcz żadne. Na przykład masło extra 200 g od Mlekovity - w Lidlu za każdym razem klient widział na sklepowej półce cenę 7,49 zł. W Biedronce 12 marca obowiązywała cena 6,99 zł, a potem dwukrotnie 7,49 zł. W Netto cały czas obowiązywała cena 7,69 zł. Identyczna sytuacja dotyczyła oleju słonecznikowego marki własnej (7,99 zł w Lidlu i Biedronce, 8,45 zł w Netto), mleka 2 proc. - 2,99 zł w każdej sieci. Czekolady Milka (4,89 zł Lidl i Biedronce, 5,35 zł w Netto). 

Czasem ceny też spadały. Np. olej Kujawski (1 l), 12 marca wszędzie kosztował tyle samo - 9,90 zł, a już 27 marca i 2 kwietnia, zarówno w Biedronce, jak i w Lidlu jego cena wynosiła 9,49 zł. Nieco inaczej sprawa miała się z Netto, gdzie z początkowego poziomu 9,90 zł podrożał on później o 9 groszy i na tym poziomie jego cena się zatrzymała.

Dynamiczne zmiany notowały ceny pieczywa. W Netto i internetowym sklepie Auchan za bochenek chleba trzeba było zapłacić 2,49 zł. Do zmian doszło jednak w internetowym sklepie Carrefoura - wzrost z 4,29 zł do 4,65 zł, a także w Lidlu i Biedronce. Zarówno "niebieski", jak i "czerwony" dyskont zmieniały cenę trzykrotnie. W Lidlu wyglądało to następująco: 12.03 - 1,79 zł, 27.03 - 1,29 zł, 02.04 - 2,37 zł. W Biedronce zaś odpowiednio 1,79 zł, 2,37 zł oraz 2,49 zł.

W sklepach ceny stabilne.Shutterstock

Kiedy zobaczymy podwyżkę VAT na żywność w sklepach?

Czy brak podwyżek VAT w sklepach oznacza, że w ogóle ich nie zobaczymy? A może po prostu zostanie ona rozłożona w czasie? Ekonomista Marek Zuber z Akademii WSB Merito w rozmowie z redakcją biznesową tvn24.pl zwraca uwagę, że tutaj jest tak naprawdę kilka czynników, które wpływają na to, co się dzieje.

- Pierwsza rzecz polega na tym, że faktycznie może dojść do przesunięcia (kosztów - red.) nałożenia pełnego VAT-u. No i tutaj rzeczywiście są sieci, np. Aldi, które ogłosiły, że na razie utrzymują ceny. Ale pojawia się pytanie, czy to jest działanie docelowe? Czyli, czy biorą to przepraszam za wyrażenie na klatę, obniżając marże albo przesuwając potem te marże na swoich poddostawców, czyli będą wymuszały obniżenie u nich cen, czy też po prostu to wszystko będzie przesunięte w czasie i ta stawka 5-procentowa będzie nałożona, ale zajmie to trzy miesiące, a nie miesiąc? Na dziś jest to pytanie otwarte - zauważa Marek Zuber.

Drugą kwestią, na którą zwrócił uwagę nasz rozmówca, jest fakt, że obecnie bardzo wiele produktów żywnościowych tanieje. "Nie, że ich ceny mniej rosną, tylko tanieją" – podkreśla ekonomista i jako przykłady takich produktów, których w ostatnim okresie ceny spadały, wskazuje mąkę, cukier czy olej rzepakowy.

- Myślę, że takich rzeczy będzie jeszcze więcej w tych kolejnych tygodniach i miesiącach. Tutaj nie do końca zgadzam się z częścią rynku, która uważa, że czekają nas jakieś bardzo mocne wzrosty cen żywności w drugiej połowie roku - komentuje Zuber i zauważa, że z tego powodu podwyżki na sklepowych półkach możemy nie zobaczyć. Owszem, podwyższony VAT jest, ale spadek cen spowoduje, że wyższa stawka po prostu wyrówna różnicę.

Wojna handlowa zatrzymuje wzrost cen

Jako trzeci powód braku podwyżek cen w sklepach Marek Zuber wskazuje na trwającą "wojenkę handlową".

- Oczywiście głównie pomiędzy Biedronką a Lidlem, ale na przykład Aldi powolutku też gdzieś się tam w nią wpasowuje. Ta wojenka handlowa oznacza zbijanie marż w pewnej mierze, chociaż w rzeczywistości to jest troszeczkę zaburzone właśnie tym spadkiem cen różnego rodzaju produktów, więc tutaj może się okazać, że cena spada nie dlatego, że ktoś obniży marże, ale dlatego, że po prostu taniej kupuje produkt. To też jest element, który może wydłużyć w czasie przerzucenie tego 5-procentowego VAT-u na nas – wyjaśnia ekonomista.

To oczywiście dotyczy sieci handlowych. Niestety w mniejszych punktach handlowych zobaczymy te podwyżki.

- Potrafię sobie wyobrazić, że szczególnie takie mniejsze zakłady, na przykład piekarnie, prawdopodobnie po prostu te ceny o 5 procent podniosły. Mam zresztą takie sygnały, bo w tym przypadku, jeżeli mamy jakiegoś jednego niewielkiego producenta, to nie ma on wielkiego pola manewru. Sam znam takich, którzy wcześniej nie podwyższali cen o tyle, o ile powinni z uwagi na wzrost kosztów, więc teraz nie mają miejsca, by te 5 procent zaabsorbować – wyjaśnia Zuber, dodając, że muszą one wziąć pod uwagę także wzrost płacy minimalnej czy nośników energii.

Polak podwyżki nie odczuje?

Zdaniem Marka Zubera ewentualna podwyżka stawki VAT dla przeciętnego Kowalskiego nie będzie tak dotkliwa. - Od początku roku mamy do czynienia z podwyżką minimalnego wynagrodzenia, co przekłada się także na wzrost pozostałych. Doszło do podwyżek płac w budżetówce, a do tego świadczenie 500 plus stało się świadczeniem 800 plus - wylicza.

- Nasze możliwości zakupowe o wiele bardziej wzrosły, więc to nie jest takie mocne uderzenie w budżety domowe – komentuje Zuber. - Oczywiście znowu są wyjątki - przyznaje. Ale jednocześnie Zuber przypomina o wzroście płac.

- Nigdy przez te 30 lat nie było tak, żeby w jednym miesiącu realne wynagrodzenia wzrosły o ponad 10 procent. A taką mamy sytuację w lutym – podsumowuje ekonomista.

Autorka/Autor:jw/ams

Źródło: tvn24.pl

Źródło zdjęcia głównego: PAP/Bartlomiej Magierowski

Pozostałe wiadomości

Stworzona przez zmarłego w ubiegłym roku Janusza Filipiaka spółka ma zniknąć z polskiej giełdy. Spadkobiercy wraz z Funduszem CVC Capital Partners - który jest właścicielem sieci sklepów Żabka - poinformowali o swoim zamiarze ogłoszenia wezwania na 100 proc. akcji spółki.

Spadkobiorcy dużej polskiej firmy chcą ją sprzedać.  Jest już kupiec

Spadkobiorcy dużej polskiej firmy chcą ją sprzedać. Jest już kupiec

Źródło:
PAP

Opublikowano sprawozdanie roczne Portu Lotniczego Warszawa-Modlin. Zawarto w nim założenia nowych planów inwestycyjnych i finansowych, które zakładają rozbudowę infrastruktury do przepustowości 7-8 milionów pasażerów rocznie w roku 2029 roku. Z lotniska Warszawa Modlin od stycznia do końca maja tego roku skorzystało 1,18 mln pasażerów.

Ambitne plany rozbudowy Modlina

Ambitne plany rozbudowy Modlina

Źródło:
PAP

Auchan najtańszy w czerwcu, wyprzedził Biedronkę i Makro Cash & Carry - podała agencja badawcza ASM SFA. W raporcie dodano, że spadek cen odnotowano w 7 z 13 badanych sieci sklepów. Różnica między najtańszym a najdroższym koszykiem w czerwcu 2024 r. wyniosła 154,16 zł i była o 5,65 zł wyższa niż w maju. 

Ranking sieci handlowych w Polsce. Tutaj ceny rosły najmocniej

Ranking sieci handlowych w Polsce. Tutaj ceny rosły najmocniej

Źródło:
PAP

Bakterie Enterobacteriaca wykryto w 37 procent zbadanych próbek lodów pobranych w województwie zachodniopomorskim - przekazał w poniedziałek sanepid. Najwyższy wskaźnik zanieczyszczenia lodów występuje w pasie nadmorskim.

Bakterie w lodach. Szczególnie źle jest w pasie nadmorskim

Bakterie w lodach. Szczególnie źle jest w pasie nadmorskim

Źródło:
PAP

- Jest to propozycja, którą osoby zarabiające to minimalne wynagrodzenie za pracę są w stanie w sposób realny odczuć w swoich portfelach - powiedział w TVN24 BiS Sebastian Gajewski, wiceminister Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Planowana podwyżka płacy minimalnej od 1 stycznia 2025 roku ma wynieść 7,6 procent. Najniższe wynagrodzenie wzrosłoby do 4 626 złotych.

Podwyżka płacy minimalnej. Propozycja, którą  Polacy "realnie odczują w portfelach"

Podwyżka płacy minimalnej. Propozycja, którą Polacy "realnie odczują w portfelach"

Źródło:
TVN24 BiS

Płatki owsiane bezglutenowe z glutenem - takie ostrzeżenie wydał Główny Inspektorat Sanitarny. Osoby uczulone na gluten lub z alergią na pszenicę nie powinny spożywać produktu wycofywanego z obrotu.

Bezglutenowe płatki z glutenem. Jest ostrzeżenie

Bezglutenowe płatki z glutenem. Jest ostrzeżenie

Źródło:
tvn24.pl

Skurczyła się liczba pracowników, którzy pomagają polskim przedsiębiorcom za granicą, bo PAIH nie stać na utrzymanie biur – czytamy w środowym "Pulsie Biznesu". Przybywa jednak zatrudnionych w centrali i krajowych placówkach.

"Inwestują Europejczycy, Japończycy, Hindusi i Chińczycy, wszyscy oprócz Polaków"

"Inwestują Europejczycy, Japończycy, Hindusi i Chińczycy, wszyscy oprócz Polaków"

Źródło:
PAP

W przypadku braku funkcjonowania mechanizmów wsparcia w 2025 roku, cena energii elektrycznej dla gospodarstw domowych wzrosłaby o około 25 procent względem drugiej połowy bieżącego roku - poinformowało redakcję biznesową tvn24.pl Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Rząd rozważa jednak dalsze tarcze osłonowe. "Toczy się dyskusja nad potencjalną kontynuacją wsparcia" - wyjaśniło MKiŚ.

Jakie ceny prądu w 2025 roku? Resort klimatu zabiera głos

Jakie ceny prądu w 2025 roku? Resort klimatu zabiera głos

Źródło:
tvn24.pl

Rząd przyjął projekt ustawy, której celem jest podwyższenie sum gwarancyjnych w ubezpieczeniach - poinformowała we wtorek Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.

Zmiany w ubezpieczeniach. Decyzja rządu

Zmiany w ubezpieczeniach. Decyzja rządu

Źródło:
PAP

We wtorek 16 lipca kolejny raz nie padła główna wygrana. To oznacza dalszy wzrost kumulacji, a w najbliższym losowaniu będzie można wygrać siedem milionów złotych. Oto wyniki losowań Lotto oraz Lotto Plus.

Wyniki Lotto z 16 lipca 2024. Jakie liczby padły podczas ostatniego losowania?

Wyniki Lotto z 16 lipca 2024. Jakie liczby padły podczas ostatniego losowania?

Źródło:
tvn24.pl

Rządowy Fundusz Mieszkaniowy przeznaczy na dopłaty kwotę umożliwiającą udzielenie w latach 2024-2025 łącznie około 100 tysięcy "kredytów na start" o średniej wartości 410 tysięcy złotych - wskazano w ocenie skutków regulacji do opublikowanego we wtorek projektu ustawy w tej sprawie.

Dopłaty do rat kredytów. Jest nowy projekt

Dopłaty do rat kredytów. Jest nowy projekt

Źródło:
PAP

We wtorkowym losowaniu Eurojackpot nie padła główna wygrana. W Polsce odnotowano wygraną czwartego stopnia w wysokości ponad 550 tysięcy złotych. Kumulacja rośnie do 110 milionów złotych. Oto liczby, które wylosowano 16 lipca 2024 roku.

Kumulacja w Eurojackpot rośnie

Kumulacja w Eurojackpot rośnie

Źródło:
tvn24.pl

W czerwcu codzienne zakupy podrożały średnio o 3,1 procent rok do roku - wynika z raportu "Indeks cen w sklepach detalicznych". Autorzy raportu ocenili, że w czasie wakacji sklepy mogą przerzucić na swoich klientów całość odmrożonego w kwietniu VAT-u.

Tak rosną ceny w sklepach

Tak rosną ceny w sklepach

Źródło:
PAP

W przyszłym tygodniu ma zapaść decyzja zatwierdzająca objęcie Polski i sześciu innych krajów Unii Europejskiej procedurą nadmiernego deficytu - poinformowały we wtorek źródła unijne. Rekomendacje dotyczące tego, jak wyjść z procedury, Komisja Europejska opublikuje w listopadzie.

W przyszłym tygodniu ważna decyzja w sprawie Polski

W przyszłym tygodniu ważna decyzja w sprawie Polski

Źródło:
PAP

Inflacja bazowa, czyli po wyłączeniu cen żywności i energii, w czerwcu 2024 roku wyniosła 3,6 procent procent rok do roku - poinformował Narodowy Bank Polski (NBP). W maju ten wskaźnik wynosił 3,8 procent.

Najnowsze dane o inflacji bazowej w Polsce. "Zaskoczyły"

Najnowsze dane o inflacji bazowej w Polsce. "Zaskoczyły"

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Od 17 lipca nie będzie możliwe wykonanie niektórych dyspozycji zdalnych w bankowości internetowej i mobilnej z krajów wiążących się z podwyższonym ryzykiem - przekazał ING Bank Śląski w komunikacie dla klientów.

Duży bank wprowadza ograniczenia w kilku krajach. "Nie zrealizujesz przelewu zewnętrznego"

Duży bank wprowadza ograniczenia w kilku krajach. "Nie zrealizujesz przelewu zewnętrznego"

Źródło:
tvn24.pl

Do roku 2035 zakończy się budowa tak zwanego Y, czyli linii kolejowej dużych prędkości o długości 480 kilometrów - przekazał wiceminister infrastruktury Piotr Malepszak. "Y" ma łączyć Warszawę, Łódź, Poznań i Wrocław.

Kiedy zbudują "Y" dla kolei dużych prędkości? Wiceminister podał termin    

Kiedy zbudują "Y" dla kolei dużych prędkości? Wiceminister podał termin    

Źródło:
PAP

Zawyżone kursy walutowe, niespodziewane opłaty w zagranicznych bankomatach czy nawet kilkukrotnie droższe bilety do popularnych atrakcji u pośredników - to tylko kilka z finansowych pułapek, na które natknąć może się turysta, udający się poza granice kraju. - Można stracić nawet kilkaset złotych - mówi w rozmowie z tvn24.pl dziennikarz ekonomiczny Maciej Samcik z portalu "Subiektywnie o finansach".

Finansowe pułapki na wakacjach. "Można stracić nawet kilkaset złotych"

Finansowe pułapki na wakacjach. "Można stracić nawet kilkaset złotych"

Źródło:
tvn24.pl

Sieć drogerii Kontigo zamierza zlikwidować wszystkie placówki stacjonarne działające na terenie Polski. "Trwa proces zamykania ostatnich 15 sklepów sieci, który rozpoczął się w drugim kwartale bieżącego roku" - przekazano w odpowiedzi na pytania redakcji biznesowej tvn24.pl. Firma chce się skupić na sprzedaży przez internet.

Sieć drogerii likwiduje sklepy w Polsce. "Trwa proces zamykania"

Sieć drogerii likwiduje sklepy w Polsce. "Trwa proces zamykania"

Źródło:
tvn24.pl

Ministrowie finansów unijnych krajów zaakceptowali zmiany w Krajowym Planie Odbudowy (KPO) zaproponowane przez polski rząd. KE zaakceptowała ok. 95 proc. zmian, o które wnioskowała Polska w rewizji. Jedną z nich jest zamiana podatku od pojazdów spalinowych na system dopłat do zakupu, wynajmu i leasingu samochodów elektrycznych przez osoby fizyczne. Teraz Polska może formalnie złożyć wnioski o kolejne płatności.

Zmiany w polskim KPO. Jest decyzja

Zmiany w polskim KPO. Jest decyzja

Źródło:
PAP

Najdroższe mieszkanie w Polsce, usytuowane na gdańskiej Wyspie Spichrzów, zostało sprzedane na początku 2024 roku za prawie 25 milionów złotych - poinformował "Forbes". Dotychczas najdroższy był apartament w wieżowcu Złota 44. Słynny inwestor Rafał Zaorski zapłacił za lokal prawie 22,9 miliona złotych.

Najdroższe mieszkanie w Polsce. Nowy rekord

Najdroższe mieszkanie w Polsce. Nowy rekord

Źródło:
Forbes, tvn24.pl

Burberry, brytyjska legendarna marka, znana między innymi z charakterystycznej kraty, ma kłopoty. Jej przychody ze sprzedaży detalicznej od kwietnia do czerwca spadły o 21 procent, zaś za cały zeszły rok o 40 procent. Zarząd zdecydował o zmianie na fotelu prezesa. Joshua Schulman ma przeprowadzić firmę przez kryzys. Dom mody nie uniknie też zwolnień. W Burberry mogą zostać zredukowane setki stanowisk pracy.

Nowy prezes na kłopoty znanej marki odzieżowej. Firma zapowiada ostre cięcia

Nowy prezes na kłopoty znanej marki odzieżowej. Firma zapowiada ostre cięcia

Źródło:
BBC

35 procent polskich firm chce poszukiwać specjalistów od automatyzacji lub sztucznej inteligencji (AI) - dowiadujemy się z raportu "Barometr Polskiego Rynku Pracy" stworzonego przez Personnel Service.

Takich osób szukają polskie firmy. Nowy trend

Takich osób szukają polskie firmy. Nowy trend

Źródło:
PAP

Od 1 lipca do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło prawie 1,5 miliona wniosków o wypłatę świadczenia Dobry start - przekazał we wtorek rzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Paweł Żebrowski. W ubiegłym roku dodatek przyznano dla około 4,6 miliona dzieci.

Dodatkowe pieniądze z ZUS. "Złożono prawie 1,5 miliona wniosków"

Dodatkowe pieniądze z ZUS. "Złożono prawie 1,5 miliona wniosków"

Źródło:
PAP

Ministerstwo Finansów planuje przeprowadzić szereg zmian w podatkach lokalnych. Niestety, jak wynika z apelów organizacji powiązanych z sektorem energii, mogą one mieć fatalny efekt w postaci wyższych cen energii elektrycznej. Zmianom sprzeciwia się nawet inny resort w rządzie Donalda Tuska.

Kolejne ostrzeżenie przed zmianą w podatkach. "Wzrosną ceny energii"

Kolejne ostrzeżenie przed zmianą w podatkach. "Wzrosną ceny energii"

Źródło:
PAP

Polacy nie chcą, by ministrowie pobierali wyższe wynagrodzenia - wynika z opublikowanego we wtorek sondażu IBRiS dla "Rzeczpospolitej". Gazeta zaznacza, że temat rządowych zarobków zyskał na popularności po tym, jak Radosław Sikorski ujawnił, ile dostaje na rękę jako minister spraw zagranicznych.

Sikorski pokazał przelew. Wyniki sondażu w sprawie podwyżek

Sikorski pokazał przelew. Wyniki sondażu w sprawie podwyżek

Źródło:
PAP

Rosyjski gigant produkujący programy antywirusowe Kaspersky Labs przekazał, że opuszcza USA. Wcześniej administracja prezydenta Joe Bidena zakazała sprzedaży i dystrybucji oprogramowania firmy - poinformował portal stacji BBC.

Rosyjski gigant Kaspersky opuszcza USA po wprowadzeniu zakazu

Rosyjski gigant Kaspersky opuszcza USA po wprowadzeniu zakazu

Źródło:
BBC