VAT na żywność powrócił. Sprawdziliśmy w sklepach, czy jest drożej

Źródło:
tvn24.pl
Inflacja bazowa w Polsce. Jan Niedziałek o najnowszych danych
Inflacja bazowa w Polsce. Jan Niedziałek o najnowszych danychTVN24
wideo 2/7
Inflacja bazowa w Polsce. Jan Niedziałek o najnowszych danychTVN24

Od 1 kwietnia nie obowiązuje zerowa stawka podatku VAT na żywność. Rząd zdecydował o powrocie opodatkowania na poziomie 5 procent. Postanowiliśmy sprawdzić, czy widać tę zmianę w sklepach. W ostatnim tygodniu marca kilka sieci zapowiadało, że utrzymają wcześniejszy poziom cen. Czy na półkach zobaczyliśmy te same ceny? Od połowy marca sprawdzaliśmy poziomy cen kilku podstawowych produktów spożywczych. Czas na pierwsze podsumowanie.

Od 1 lutego 2022 roku w Polsce obowiązywała obniżona do 0 proc. stawka VAT na żywność, która wcześniej objęta była pięcioprocentową stawką podatku. Zerowa stawka obejmowała podstawowe produkty spożywcze: owoce, warzywa, mięso, nabiał i produkty ze zbóż.

Obecny rząd zdecydował się nie przedłużać tego rozwiązania, które zostało wprowadzone przez rząd Zjednoczonej Prawicy, jako ulga dla konsumentów w obliczu wysokiej inflacji. Powodem jest spadek tempa wzrostu cen. W połowie marca, po ogłoszeniu zmiany, wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz przypomniał, że "przyczyną wprowadzenia zerowego VAT-u na żywność była bardzo wysoka inflacja, przekraczająca 9 procent". Dodał, że "teraz inflację mamy poniżej 4 procent". 

VAT na żywnośćPAP

Zmianę stawki podatu VAT na żywność krytykował PiS, w tym były premier Mateusz Morawiecki. Ekonomiści wytknęli mu hipokryzję i przypomnieli, że projekt dotyczący zerowego podatku VAT na żywność jasno zakładał, że to czasowa obniżka. Do tego w budżecie na 2024, który prezentował ówczesny premier Mateusz Morawiecki, nie zakładano utrzymania obniżonej stawki.

Więcej o tym znajdziesz w: PiS komentuje decyzję w sprawie VAT. Ekonomiści: kłamstwo i hipokryzja

Sklepy walczą o klienta

Na tydzień przed powrotem stawki podatku VAT na poziomie 5 proc. kilka sieci zapowiedziało, że pomimo tego utrzyma ceny na takim poziomie, jakby podatek VAT wciąż wynosił zero. Przynajmniej na razie - w kwietniu. Były to Lidl, Aldi, Kaufland i Biedronka (w kolejności ogłaszania decyzji).

Biedronka zaznaczyła jednak, że wyjątkiem mają być "pieczywo, w szczególności pochodzące od małych lokalnych dostawców, oraz warzywa i owoce, których ceny zmieniają się na bieżąco ze względu na zależność od sezonu wegetacyjnego".

Czytaj także: Wyższy VAT na żywność, te same ceny. Te sieci obiecują brak podwyżek"

Czy sklepy faktycznie nie podnosiły cen? Jeszcze przed ogłoszeniem przez nie decyzji spisywaliśmy ceny kilku wybranych produktów, by sprawdzić, czy i jak się zmienią. Nie uwzględnialiśmy przy tym cen promocyjnych, czy tzw. "wielosztuk". Interesowały nas jedynie standardowe ceny, by stwierdzić, czy zobaczymy wzrost VAT o 5 proc.

Ceny w sklepach przed i po przywróceniu 5 proc. VAT

Było to m.in.: masło, mleko, sok pomarańczowy, chleb, papryka czerwona, czekolada Milka, filet z piersi kurczaka czy olej Kujawski. Nasze badanie przeprowadziliśmy 12 marca, w dniu ogłoszenia powrotu standardowej stawki podatku, 27 marca oraz 2 kwietnia - pierwszego dnia otwarcia sklepów ze stawką podatku VAT na żywność w wysokości 5 proc.

Zaznaczmy przy tym, że z 5 sklepów, gdzie sprawdzaliśmy ceny, tylko dwa zapowiedziały, że nowej stawki podatku w cenach nie zobaczymy.

Okazuje się, że zmiany cen były niewielkie lub wręcz żadne. Na przykład masło extra 200 g od Mlekovity - w Lidlu za każdym razem klient widział na sklepowej półce cenę 7,49 zł. W Biedronce 12 marca obowiązywała cena 6,99 zł, a potem dwukrotnie 7,49 zł. W Netto cały czas obowiązywała cena 7,69 zł. Identyczna sytuacja dotyczyła oleju słonecznikowego marki własnej (7,99 zł w Lidlu i Biedronce, 8,45 zł w Netto), mleka 2 proc. - 2,99 zł w każdej sieci. Czekolady Milka (4,89 zł Lidl i Biedronce, 5,35 zł w Netto). 

Czasem ceny też spadały. Np. olej Kujawski (1 l), 12 marca wszędzie kosztował tyle samo - 9,90 zł, a już 27 marca i 2 kwietnia, zarówno w Biedronce, jak i w Lidlu jego cena wynosiła 9,49 zł. Nieco inaczej sprawa miała się z Netto, gdzie z początkowego poziomu 9,90 zł podrożał on później o 9 groszy i na tym poziomie jego cena się zatrzymała.

Dynamiczne zmiany notowały ceny pieczywa. W Netto i internetowym sklepie Auchan za bochenek chleba trzeba było zapłacić 2,49 zł. Do zmian doszło jednak w internetowym sklepie Carrefoura - wzrost z 4,29 zł do 4,65 zł, a także w Lidlu i Biedronce. Zarówno "niebieski", jak i "czerwony" dyskont zmieniały cenę trzykrotnie. W Lidlu wyglądało to następująco: 12.03 - 1,79 zł, 27.03 - 1,29 zł, 02.04 - 2,37 zł. W Biedronce zaś odpowiednio 1,79 zł, 2,37 zł oraz 2,49 zł.

W sklepach ceny stabilne.Shutterstock

Kiedy zobaczymy podwyżkę VAT na żywność w sklepach?

Czy brak podwyżek VAT w sklepach oznacza, że w ogóle ich nie zobaczymy? A może po prostu zostanie ona rozłożona w czasie? Ekonomista Marek Zuber z Akademii WSB Merito w rozmowie z redakcją biznesową tvn24.pl zwraca uwagę, że tutaj jest tak naprawdę kilka czynników, które wpływają na to, co się dzieje.

- Pierwsza rzecz polega na tym, że faktycznie może dojść do przesunięcia (kosztów - red.) nałożenia pełnego VAT-u. No i tutaj rzeczywiście są sieci, np. Aldi, które ogłosiły, że na razie utrzymują ceny. Ale pojawia się pytanie, czy to jest działanie docelowe? Czyli, czy biorą to przepraszam za wyrażenie na klatę, obniżając marże albo przesuwając potem te marże na swoich poddostawców, czyli będą wymuszały obniżenie u nich cen, czy też po prostu to wszystko będzie przesunięte w czasie i ta stawka 5-procentowa będzie nałożona, ale zajmie to trzy miesiące, a nie miesiąc? Na dziś jest to pytanie otwarte - zauważa Marek Zuber.

Drugą kwestią, na którą zwrócił uwagę nasz rozmówca, jest fakt, że obecnie bardzo wiele produktów żywnościowych tanieje. "Nie, że ich ceny mniej rosną, tylko tanieją" – podkreśla ekonomista i jako przykłady takich produktów, których w ostatnim okresie ceny spadały, wskazuje mąkę, cukier czy olej rzepakowy.

- Myślę, że takich rzeczy będzie jeszcze więcej w tych kolejnych tygodniach i miesiącach. Tutaj nie do końca zgadzam się z częścią rynku, która uważa, że czekają nas jakieś bardzo mocne wzrosty cen żywności w drugiej połowie roku - komentuje Zuber i zauważa, że z tego powodu podwyżki na sklepowych półkach możemy nie zobaczyć. Owszem, podwyższony VAT jest, ale spadek cen spowoduje, że wyższa stawka po prostu wyrówna różnicę.

Wojna handlowa zatrzymuje wzrost cen

Jako trzeci powód braku podwyżek cen w sklepach Marek Zuber wskazuje na trwającą "wojenkę handlową".

- Oczywiście głównie pomiędzy Biedronką a Lidlem, ale na przykład Aldi powolutku też gdzieś się tam w nią wpasowuje. Ta wojenka handlowa oznacza zbijanie marż w pewnej mierze, chociaż w rzeczywistości to jest troszeczkę zaburzone właśnie tym spadkiem cen różnego rodzaju produktów, więc tutaj może się okazać, że cena spada nie dlatego, że ktoś obniży marże, ale dlatego, że po prostu taniej kupuje produkt. To też jest element, który może wydłużyć w czasie przerzucenie tego 5-procentowego VAT-u na nas – wyjaśnia ekonomista.

To oczywiście dotyczy sieci handlowych. Niestety w mniejszych punktach handlowych zobaczymy te podwyżki.

- Potrafię sobie wyobrazić, że szczególnie takie mniejsze zakłady, na przykład piekarnie, prawdopodobnie po prostu te ceny o 5 procent podniosły. Mam zresztą takie sygnały, bo w tym przypadku, jeżeli mamy jakiegoś jednego niewielkiego producenta, to nie ma on wielkiego pola manewru. Sam znam takich, którzy wcześniej nie podwyższali cen o tyle, o ile powinni z uwagi na wzrost kosztów, więc teraz nie mają miejsca, by te 5 procent zaabsorbować – wyjaśnia Zuber, dodając, że muszą one wziąć pod uwagę także wzrost płacy minimalnej czy nośników energii.

Polak podwyżki nie odczuje?

Zdaniem Marka Zubera ewentualna podwyżka stawki VAT dla przeciętnego Kowalskiego nie będzie tak dotkliwa. - Od początku roku mamy do czynienia z podwyżką minimalnego wynagrodzenia, co przekłada się także na wzrost pozostałych. Doszło do podwyżek płac w budżetówce, a do tego świadczenie 500 plus stało się świadczeniem 800 plus - wylicza.

- Nasze możliwości zakupowe o wiele bardziej wzrosły, więc to nie jest takie mocne uderzenie w budżety domowe – komentuje Zuber. - Oczywiście znowu są wyjątki - przyznaje. Ale jednocześnie Zuber przypomina o wzroście płac.

- Nigdy przez te 30 lat nie było tak, żeby w jednym miesiącu realne wynagrodzenia wzrosły o ponad 10 procent. A taką mamy sytuację w lutym – podsumowuje ekonomista.

Autorka/Autor:jw/ams

Źródło: tvn24.pl

Źródło zdjęcia głównego: PAP/Bartlomiej Magierowski

Pozostałe wiadomości

Państwa członkowskie w Radzie Unii Europejskiej zdecydowały w piątek o uruchomieniu procedury nadmiernego deficytu wobec Polski i sześciu innych państw członkowskich. Objęte postępowaniem kraje będą miały cztery do siedmiu lat na realizację działań naprawczych.

Procedura nadmiernego deficytu wobec Polski. Jest decyzja

Procedura nadmiernego deficytu wobec Polski. Jest decyzja

Źródło:
PAP

Komisja Polityki Społecznej i Rodziny negatywnie zaopiniowała rządowe poprawki do projektu ustawy w sprawie renty wdowiej. Rząd proponuje, by drugie świadczenie było wypłacane w wysokości najpierw 15 procent, a potem 25 procent, z kolei projekt obywatelski zakłada docelowe dojście do pułapu 50 procent.

Renta wdowia. Sejmowa komisja przeciw rządowym poprawkom

Renta wdowia. Sejmowa komisja przeciw rządowym poprawkom

Źródło:
PAP

Przyjęcie "Kredytu na start" budzi wątpliwości z uwagi na bardzo wysokie zapotrzebowanie na środki budżetu państwa, których wydatkowanie może okazać się nieefektywne, a osiągane cele nieadekwatne do kosztów - oceniło Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Resort zaproponował, by środki te przeznaczyć na poprawę stanu wód Odry lub transformację energetyczną i ochronę powietrza.

"Kredyt na start" w ogniu krytyki. "Nieefektywny instrument"

"Kredyt na start" w ogniu krytyki. "Nieefektywny instrument"

Źródło:
PAP

Deutsche Bahn planuje likwidację 30 tysięcy miejsc pracy, czyli około dziewięć procent personelu - podał Reuters, powołując się na informacje niemieckiego przewoźnika. Dodał, że z powodu ogromnych inwestycji w naprawę sieci kolejowej, strajków i złej pogody spółka odnotowała miliardową stratę netto w pierwszym półroczu.

Deutsche Bahn ma zlikwidować 30 tysięcy miejsc pracy

Deutsche Bahn ma zlikwidować 30 tysięcy miejsc pracy

Źródło:
Reuters

Na przełomie lipca i sierpnia tendencja spadkowa cen paliw zostanie utrzymana - prognozują analitycy Reflexu. Podali, że średnie obniżki wyniosą od 3 do 5 groszy zarówno na litrze benzyny, jak i diesla. Ceny autogazu powinny natomiast pozostać bez zmian.

Co dalej z cenami paliw? Nowe prognozy analityków

Co dalej z cenami paliw? Nowe prognozy analityków

Źródło:
PAP

Wycofano partię piwa Żywiec z błędną etykietą na niektórych butelkach - ostrzegł Główny Inspektorat Sanitarny (GIS). Dodał, że błędna etykieta wskazywała, że piwo jest bezalkoholowe, choć w rzeczywistości zawierało alkohol.

Pomyłka browaru. Partia popularnego piwa wycofana z obrotu

Pomyłka browaru. Partia popularnego piwa wycofana z obrotu

Źródło:
PAP

Rada Wydawców Stowarzyszenia Gazet Lokalnych z nadzieją przyjęła poprawki Senatu do ustawy o prawie autorskim wzmacniające pozycję wydawców w negocjacjach z big techami - czytamy w oświadczeniu rady na portalu X. W piątek Sejm zadecydował, że projekt ustawy z poprawkami trafi na biurko prezydenta.

"Tylko w ten sposób uratujemy lokalne media i lokalną demokrację"

"Tylko w ten sposób uratujemy lokalne media i lokalną demokrację"

Źródło:
tvn24.pl

Lotnisku Bazylea-Miluza-Fryburg w piątek po południu zostało ponownie otwarte. Wcześniej ewakuowano terminal i tymczasowo zawieszono loty ze względu na alarm bombowy.

Lotnisko wznowiło działalność po alarmie bombowym

Lotnisko wznowiło działalność po alarmie bombowym

Źródło:
tvn24.pl

Chciałbym, aby rozwiązanie, dotyczące składki zdrowotnej, zostało wypracowane w ciągu kilku najbliższych tygodni. Naprawdę nie ma na co czekać - powiedział w programie "Jeden na Jeden" na antenie TVN24 minister finansów Andrzej Domański. Dodał, że chciałby, aby nowa składka zdrowotna weszła w życie od 1 stycznia 2025 roku.

Minister finansów o składce zdrowotnej: naprawdę nie ma na co czekać

Minister finansów o składce zdrowotnej: naprawdę nie ma na co czekać

Źródło:
TVN24

Santander, Pocztowy, Toyota - klienci tych banków muszą przygotować się na utrudnienia w związku z zaplanowanymi pracami serwisowymi w weekend. W niektórych przypadkach mogą pojawić się trudności z płatnościami kartami.

"Utrudnienia w dokonywaniu transakcji kartami"

"Utrudnienia w dokonywaniu transakcji kartami"

Źródło:
tvn24.pl

Ministerstwo Infrastruktury pracuje nad zapewnieniem Polakom darmowego dostępu do wody pitnej. W grę wchodzi też rozwiązanie "za przysłowiową złotówkę" - powiedział w czwartek w sejmie wiceminister infrastruktury Przemysław Koperski. Dodał, że za darmo lub za 1 zł ma być dostępne pierwsze 1000 litrów wody miesięcznie.

Woda za darmo? Resort szykuje rewolucyjne rozwiązanie

Woda za darmo? Resort szykuje rewolucyjne rozwiązanie

Źródło:
PAP

Składka zdrowotna to kolejna kwestia, co do której pojawiły się rozbieżności w koalicji. Trwają dyskusje nad zmianami, które miałyby wejść w życie od początku przyszłego roku. Czego można się spodziewać? Poniżej przedstawiamy propozycje koalicjantów.

Zmiany w składce zdrowotnej. Propozycje koalicjantów

Zmiany w składce zdrowotnej. Propozycje koalicjantów

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Ministerstwo Rolnictwa przygotowało projekt nowelizacji przepisów wprowadzający wyższe kary za marnowanie żywności, a także brak prowadzenia kampanii informacyjno-edukacyjnych. Zmiany mają dotyczyć sklepów o powierzchni przekraczającej 250 metrów kwadratowych.

Wyższe kary za marnowanie żywności. Rząd szykuje nowe przepisy

Wyższe kary za marnowanie żywności. Rząd szykuje nowe przepisy

Źródło:
PAP

Z renty wdowiej ma skorzystać około dwa miliony osób - wynika za szacunków, które znalazły się w stanowisku rządu obywatelskiego projektu o rencie wdowiej.

Ile osób skorzysta z renty wdowiej? Rząd podał szacunki

Ile osób skorzysta z renty wdowiej? Rząd podał szacunki

Źródło:
PAP

W czwartek w Sejmie trwa debata nad wykonaniem budżetu w 2023 roku. Prezes Najwyższej Izby Kontroli Marian Banaś krytycznie ocenił finansowanie zadań publicznych poza budżetem za pośrednictwem funduszy w BGK. - W 2023 roku przy pomocy funduszy sfinansowano zadania na kwotę ponad 130 miliardów złotych, co stanowiło 20 procent wydatków budżetu państwa i blisko 4 procent produktu krajowego brutto.

NIK krytycznie o finansowaniu zadań publicznych poza budżetem

Źródło:
PAP

Sąd Rejonowy w Warszawie otworzył postępowanie restrukturyzacyjne PKP Cargo - poinformował w czwartek przewoźnik kolejowy. W środę zarząd spółki zdecydował o przeprowadzeniu zwolnień grupowych przez zakłady i centralę PKP Cargo.

Sąd otworzył postępowanie restrukturyzacyjne PKP Cargo

Sąd otworzył postępowanie restrukturyzacyjne PKP Cargo

Źródło:
PAP, PKP Cargo

Zespół Reagowania na Incydenty Bezpieczeństwa Komputerowego CSIRT NASK ostrzega przed kampanią, w której oszuści atakują osoby posiadające konta w serwisie firmy Apple. Jak czytamy w komunikacie, przestępcy rozsyłają wiadomości e-mail z informacją o zablokowaniu konta użytkownika serwisu Apple. Powodem ma być rzekomo nieudana próba logowania.

Atak na użytkowników urządzeń firmy Apple

Atak na użytkowników urządzeń firmy Apple

Źródło:
tvn24.pl

Burmistrz Barcelony zapowiedział podniesienie podatku nakładanego na turystów, którzy przybywają do miasta na statku wycieczkowym i spędzają w stolicy Katalonii mniej niż 12 godzin. Chodzi o to, by miasto nie zamieniło się w "park tematyczny", w którym próżno szukać lokalnych mieszkańców, a całość populacji stanowią turyści.

Barcelona wprowadzi kolejne obostrzenia dla turystów

Barcelona wprowadzi kolejne obostrzenia dla turystów

Źródło:
PAP

Komisja Nadzoru Finansowego jednogłośnie stwierdziła brak jakichkolwiek podstaw do zgłoszenia sprzeciwu wobec nabycia akcji VeloBanku przez podmiot należący do Grupy Cerberus - przekazała KNF w oficjalnym komunikacie. VeloBank powstał w wyniku przymusowej restrukturyzacji Getin Noble Banku.

VeloBank zmienia właściciela. KNF nie zgłosiła sprzeciwu

VeloBank zmienia właściciela. KNF nie zgłosiła sprzeciwu

Źródło:
PAP

Ministerstwo Cyfryzacji skierowało do konsultacji projekt rozporządzenia, zgodnie z którym wskazane typy urządzeń elektronicznych mają mieć gniazda typu USB C do ładowania. To implementacja unijnej dyrektywy. Resort chce, by rozporządzenie weszło w życie 28 grudnia 2024 roku z wyjątkiem laptopów, dla których wprowadzenie systemu ładowania USB-C ma wejść w życie 28 kwietnia 2026.

Jedna ładowarka do kilku urządzeń. Padły terminy

Jedna ładowarka do kilku urządzeń. Padły terminy

Źródło:
PAP

Akcjonariusze PGE nie udzielili siedmiorgu byłym członkom zarządu absolutorium za 2023 rok. Absolutorium udzielono natomiast trojgu byłym członkom rady nadzorczej spółki.

Były zarząd PGE bez absolutorium

Były zarząd PGE bez absolutorium

Źródło:
PAP

Trwają analizy nad wprowadzeniem czterodniowego tygodnia pracy - przekazał Główny Inspektor Pracy Marcin Stanecki. Wyjaśnił, że Centralny Instytut Ochrony Pracy ma przez rok badać, jak wprowadzenie tego rozwiązania wpłynie na wypadkowość w miejscu pracy i stan zdrowia pracownika.

Czterodniowy tydzień pracy w Polsce? "Trwają poważne analizy"

Czterodniowy tydzień pracy w Polsce? "Trwają poważne analizy"

Źródło:
PAP

Wycofanie z obrotu i zakaz wprowadzenia do obrotu wszystkich serii produktu Qutiro - taką decyzję podjął Główny Inspektorat Farmaceutyczny (GIF). W decyzji wskazano, że lek może stwarzać "realne zagrożenie dla zdrowia lub życia pacjentów". 

Lek wycofany z obrotu. "Realne zagrożenie zdrowia lub życia"

Lek wycofany z obrotu. "Realne zagrożenie zdrowia lub życia"

Źródło:
tvn24.pl

- Dzisiaj nie ma przestrzeni na podniesienie wieku emerytalnego - mówi w czwartkowym wydaniu "Dziennika Gazety Prawnej" prezes ZUS Zbigniew Derdziuk. Wcześniej Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w odpowiedzi na pytania redakcji biznesowej tvn24.pl przekazało, że nie prowadzi obecnie prac mających podwyższyć wiek emerytalny czy też nad zrównaniem go dla kobiet i mężczyzn.

Co dalej z wiekiem emerytalnym? Prezes ZUS odpowiada

Co dalej z wiekiem emerytalnym? Prezes ZUS odpowiada

Źródło:
PAP

Premier Donald Tusk powiedział w środę, że będzie rozmawiał z wicepremierem Władysławem Kosiniakiem-Kamyszem o Funduszu Kościelnym, bo nie widzi "jakiegoś dynamicznego procesu" w tej sprawie, a "wiadomo, że ten sposób finansowania Kościoła nie jest najlepszy".

Co z likwidacją Funduszu Kościelnego? Zapowiedź premiera

Co z likwidacją Funduszu Kościelnego? Zapowiedź premiera

Źródło:
PAP