Podatek VAT. Co warto wiedzieć

Źródło:
TVN24 Biznes
Zmiany w stawkach VAT
Zmiany w stawkach VAT
TVN24
Zmiany w stawkach VATTVN24

Podatek VAT jest najczęściej płaconą przez nas daniną. Uwzględniony jest na paragonie ze sklepu, czy stacji benzynowej, jest też częścią rachunku za prąd. Co to jest za podatek i od czego zależy jego wysokość? Kto i kiedy musi go płacić? Co warto wiedzieć o podatku VAT. 

Podatek VAT

Podatek VAT (Value Added Tax) to podatek od towarów i usług stanowiący ważne źródło dochodów państwa.

Jest to podatek pośredni, czyli płacony nie bezpośrednio do urzędu skarbowego, ale naliczany na każdym kolejnym etapie obrotu towarami i usługami – a więc od zakupu surowców/półproduktów, przez wszystkie etapy produkcji/realizacji, aż po sprzedaż końcowego produktu. Podatek VAT jest dodawany do bieżącej wartości produktu netto przez każdy podmiot, który wniósł wartość dodaną, a więc swoją pracą zwiększył wartość tego produktu.

Ostatecznie jednak całość podatku VAT przenoszona jest na konsumenta, ponieważ każdy przedsiębiorca ma prawo odliczyć zapłacony podatek VAT. W związku z tym wyróżnia się tak zwany VAT należny, płacony przy sprzedaży, oraz VAT naliczony, płacony przy zakupie. Przedsiębiorca może w swojej deklaracji podatkowej VAT-7 obniżyć odprowadzany do urzędu skarbowego VAT należny o wartość naliczonego VAT.

Dopiero konsument podatek VAT płaci bezzwrotnie – VAT jest zawarty w cenie każdego kupowanego przez nas artykułu lub usługi.

VAT w EuropiePAP/Adam Ziemienowicz

Stawki podatku VAT

Aktualnie obowiązują w Polsce cztery stawki podatku VAT – 23 proc. oraz obniżone: 8, 5 i 0 proc.

Formalnie są to tymczasowo podwyższone stawki VAT. W 2010 roku zostały one podniesione ze stawek 22, 7, 5 i 0 proc. i początkowo miały obowiązywać w tej wysokości tylko przez 3 lata. Od tamtej pory obowiązywanie podwyższonych stawek jest jednak regularnie przedłużane i nie wiadomo, kiedy mogłyby wrócić niższe stawki. Szacuje się, że powrót do nich oznaczałby spadek wpływów do budżetu państwa o niespełna 10 mld zł.

Podstawowa stawka podatku VAT jest w wysokości 23 proc. Naliczana jest ona od wszystkich towarów i usług, które nie kwalifikują się do innych stawek.

Stawka obniżona w wysokości 8 proc. stosowana jest względem prac budowlano-montażowych, remontowych. Dla przykładu chcąc wymienić w domu drzwi, za same skrzydło drzwiowe zapłacimy więc stawkę 23 proc., ale już za ich montaż 8 proc.

Z kolei stawka obniżona w wysokości 5 proc. dotyczy podstawowych produktów żywnościowych, takich jak produkty rolne, mięso, soki, a także książek czy czasopism specjalistycznych.

Istnieje ponadto stawka VAT 0 proc., stosowana dla wewnątrzunijnego importu oraz eksportu towarów. Stawka ta wynika z ustanowionych w Unii Europejskiej postanowień dotyczących tworzenia wspólnego rynku.

Matryca VAT

Skąd wiedzieć, jaka stawka obowiązuje konkretny produkt lub usługę? Pełna informacja na ten temat zawarta jest w tzw. matrycy VAT. Matryca VAT to w praktyce tabele będące załącznikami do ustawy o podatku od towarów i usług i wymieniające konkretne produkty wraz z obowiązującą je stawką podatku.

Należy pamiętać, że matryce te i zawarte w nich stawki ulegają regularnym zmianom. Przykładowo latem 2020 roku wzrósł VAT od sprzedaży owoców morza (z 5 do 23 proc.), spadł natomiast VAT od musztardy (z 23 do 8 proc.).

Autorka/Autor:mm

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Emigranci wracają do Polski, bo widać wzrost jakości życia - wskazuje ekonomista doktor Paweł Dobrzański z Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Dodaje, że kolejnymi argumentami są większe poczucie bezpieczeństwa i kształcenie dzieci w polskiej szkole.

Wracają do Polski. Ekspert podaje powody

Wracają do Polski. Ekspert podaje powody

Źródło:
PAP

W ostatnim losowaniu Powerball nikt nie trafił wszystkich sześciu liczb, zatem kumulacja wzrosła do 1,1 miliarda dolarów - przekazał portal CNN. Nadchodzące losowanie będzie miało piątą co do wielkości pulę nagród w historii tej loterii.

Potężna kumulacja. Ponad miliard w puli

Potężna kumulacja. Ponad miliard w puli

Źródło:
CNN

Iran, Rosja i Chiny we wspólnym liście do Organizacji Narodów Zjednoczonych określiły europejskie sankcje "snapback" za bezprawne oraz destrukcyjne politycznie - przekazał minister spraw zagranicznych Iranu Abbas Aragczi.

Iran, Chiny i Rosja podpisały się pod listem do ONZ

Iran, Chiny i Rosja podpisały się pod listem do ONZ

Źródło:
PAP

Indie proponują, że obniżą cła do zera, ale powinny były to zrobić lata temu - stwierdził Donald Trump. Prezydent USA ponownie wyraził niezadowolenie z powodu kupowania przez Delhi ropy naftowej i broni od Rosji.

Trump: kilka prostych faktów

Trump: kilka prostych faktów

Źródło:
PAP

Od stycznia do lipca 2025 roku Hiszpanię odwiedziło 55,5 miliona zagranicznych turystów. To rekord - przekazał hiszpański Narodowy Instytut Statystyczny (INE). Historycznie wysokie były też wydatki odwiedzających.

Biją turystyczne rekordy. Liczba odwiedzających Polaków podwoiła się

Biją turystyczne rekordy. Liczba odwiedzających Polaków podwoiła się

Źródło:
PAP

W większości krajów europejskich maleje liczba inwestycji, a rosną ceny za metr kwadratowy. W Polsce w 2024 roku ceny mieszkań podskoczyły najbardziej - o ponad 19 procent - wynika raportu Deloitte. Jeśli chodzi o miasta, to Kraków był na szczycie zestawienia - tu podwyżki były największe.

Ceny jak w Rzymie. Polskie miasto z najwyższym wzrostem

Ceny jak w Rzymie. Polskie miasto z najwyższym wzrostem

Źródło:
PAP

Od 1 września aplikacja mObywatel zyskała nową funkcję przydatną dla kierowców - mStłuczkę. Usługa została wprowadzona wraz z nowelizacją ustawy o mObywatelu oraz ustawy o informatyzacji i ma ułatwić dokumentowanie zdarzeń drogowych.

Rewolucja dla kierowców. Nowa usługa w rządowej aplikacji

Rewolucja dla kierowców. Nowa usługa w rządowej aplikacji

Źródło:
PAP

Po raz pierwszy od 1989 roku więcej Polaków wyjechało z Niemiec, niż do nich przyjechało - poinformował "The Times". Brytyjski dziennik wskazuje, że jednym z powodów tej zmiany jest dynamiczny rozwój gospodarczy Polski, który skłania obywateli do powrotu.

Polacy nie chcą już tam mieszkać? Pierwsza taka sytuacja od 36 lat

Polacy nie chcą już tam mieszkać? Pierwsza taka sytuacja od 36 lat

Źródło:
PAP

W poniedziałek rozpoczął się nowy rok szkolny 2025/2026. Potrwa on do 26 czerwca. Dwutygodniowe ferie zimowe odbędą się w trzech terminach, a nie, jak dotychczas, w czterech. Egzamin ósmoklasisty odbędzie się w dniach 11-13 maja, a egzaminy maturalne potrwają od 4 do 30 maja 2026 roku. Przedstawiamy najważniejsze daty.

Nowy rok szkolny rozpoczęty. Najważniejsze daty

Nowy rok szkolny rozpoczęty. Najważniejsze daty

Źródło:
PAP

Upadłość konsumencką ogłosiło w pierwszej połowie 2025 roku 9,8 tysiąca konsumentów w Polsce - wynika z danych Krajowego Rejestru Długów. Łączna kwota zadłużenia tych osób wynosi co najmniej 260,5 miliona złotych.

Tysiące upadłości konsumenckich. Wierzyciele czekają na ponad 260 milionów

Tysiące upadłości konsumenckich. Wierzyciele czekają na ponad 260 milionów

Źródło:
PAP

Produkt Krajowy Brutto Polski w drugim kwartale 2025 roku wzrósł o 3,4 procent rok do roku w porównaniu do wzrostu o 3,2 procent w pierwszym kwartale - wynika z komunikatu GUS. Odczyt jest zgodny z wcześniejszym, szybkim szacunkiem GUS.

Tak rośnie polska gospodarka

Tak rośnie polska gospodarka

Źródło:
tvn24.pl

W sierpniu sprzedaż mieszkań w największych polskich miastach spadła o ponad 14 procent - wynika z raportu platformy Tabelaofert. Autorzy raportu wskazują, że choć średnie ceny mieszkań pozostają stabilne, ich realna wartość maleje dzięki większej sile nabywczej kupujących, którzy zarabiają więcej niż kilka miesięcy temu.

"Huśtawka, która zatrzymała się w połowie". Spadki na rynku mieszkań

"Huśtawka, która zatrzymała się w połowie". Spadki na rynku mieszkań

Źródło:
PAP

Administracja prezydenta USA Donalda Trumpa przeprowadza szeroko zakrojoną redukcję zatrudnienia w Agencji do spraw Mediów Globalnych, instytucji macierzystej Głosu Ameryki. W weekend wypowiedzenia otrzymało kolejnych 532 zatrudnionych.

Ponad 500 osób na bruk. "Na polecenie prezydenta"

Ponad 500 osób na bruk. "Na polecenie prezydenta"

Źródło:
PAP

Mijający sezon letni może okazać się rekordowy pod względem liczby czeskich turystów decydujących się na wypoczynek w Polsce - ocenił Jan Papeż, wiceprzewodniczący Stowarzyszenia Czeskich Biur Podróży. Rok wcześniej, według danych Polskiej Organizacji Turystycznej Polskę odwiedziło około 410 tys. Czechów. 

Polska hitem wśród Czechów. Ekspert: to może być rekordowy sezon

Polska hitem wśród Czechów. Ekspert: to może być rekordowy sezon

Źródło:
PAP

W środę rozpocznie się czteromiesięczny strajk personelu naziemnego na lotniskach w Portugalii. Decyzję o jego rozpoczęciu pracownicy ogłosili w niedzielę. Protest obejmie wszystkie porty lotnicze w kraju.

Co kilka godzin będą wstrzymywać pracę. I tak przez cztery miesiące

Co kilka godzin będą wstrzymywać pracę. I tak przez cztery miesiące

Źródło:
PAP

Wskaźnik PMI dla polskiego przemysłu wyniósł w sierpniu 2025 roku 45,9 punktu - przekazał S&P Global. Jak dodali autorzy badania, mimo dalszego spadku zamówień, prognozy produkcji na najbliższe 12 miesięcy wśród badanych firm ponownie się poprawiły.

Dane z przemysłu. "Tempo spadku było marginalne"

Dane z przemysłu. "Tempo spadku było marginalne"

Źródło:
PAP

1 września rusza trzecia edycja Podlaskiego Bonu Turystycznego. W nowej odsłonie programu wysokość dofinansowania ma wartość 300 złotych, niezależnie od miejsca noclegu. W poprzednich edycjach, ze względu na ogromne zainteresowanie, pula bonów wyczerpała się błyskawicznie.

300 złotych na wypoczynek. Rusza nowa edycja bonu turystycznego

300 złotych na wypoczynek. Rusza nowa edycja bonu turystycznego

Źródło:
PAP

Meta bez zgody celebrytów, takich jak Taylor Swift, Scarlett Johansson, Anne Hathaway czy Selena Gomez, stworzyła dziesiątki uwodzicielskich chatbotów na swoich platformach społecznościowych, wykorzystując ich nazwiska i wizerunki - ustaliła Agencja Reutera.

"Uwodzicielskie" chatboty w Mecie. Wykorzystują wizerunki celebrytów

"Uwodzicielskie" chatboty w Mecie. Wykorzystują wizerunki celebrytów

Źródło:
Reuters

To ostatnie chwile na przygotowanie plecaków na nowy rok szkolny. Jak wyliczają eksperci koszty wyprawki szkolnej jest niewiele wyższy niż przed rokiem. Warto pamiętać, że rodzicom i opiekunom, bez względu na dochody i sytuację finansową, przysługuje jednorazowo 300 zł na zakup podręczników, zeszytów i sprzętów w ramach świadczenia Dobry Start. Jeśli chcemy dostać pieniądze jeszcze we wrześniu, trzeba się pospieszyć.

Ostatnie chwile na przygotowanie wyprawki. Tak zmieniły się szkolne wydatki

Ostatnie chwile na przygotowanie wyprawki. Tak zmieniły się szkolne wydatki

Źródło:
PAP