Coraz trudniej o kredyt konsumpcyjny, banki zaostrzają kryteria. Nowy raport NBP

Jak dodał bank centralny w opublikowanej w poniedziałek informacji kwartalnej "Sytuacja na rynku kredytowym – wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych", w IV kwartale 2022 r. ankietowane banki zaostrzyły kryteria udzielania kredytów dla małych i średnich przedsiębiorstw (MSP) oraz nie zmieniły wobec dużych przedsiębiorstw.

NBP wskazał, że zapotrzebowanie na finasowanie zapasów i kapitału obrotowego pozytywnie wpłynęło na popyt na kredyty krótkoterminowe dla dużych przedsiębiorstw.

Natomiast popyt na kredyty inwestycyjne znacznie się zmniejszył, zarówno w przypadku dużych przedsiębiorstw, jak i MSP - podkreślono.

Jak wskazano, w I kwartale br. banki planują dalsze zaostrzanie kryteriów kredytowania przedsiębiorstw, przy czym częściej w przypadku sektora MSP niż tych dużych.

Banki, podobnie jak w poprzedniej edycji ankiety, prognozują spadek, w tym w wielu przypadkach znaczny, popytu na kredyty długoterminowe dla przedsiębiorstw, jednocześnie w I kwartale br. oczekują niewielkiego wzrostu popytu na kredyty krótkoterminowe.

Jak dodano, banki nie zmieniły istotnie kryteriów udzielania kredytów mieszkaniowych w IV kwartale 2022 r. "Motywowały to m.in. spadkiem popytu na kredyt i prognozami dotyczącymi sytuacji na rynku mieszkaniowym. Ponadto nieznacznie zaostrzyły niektóre warunki udzielania kredytów" - podano.

Banki ponownie zaobserwowały spadek popytu na kredyt, co w ich opinii było następstwem m.in. pogorszenia się sytuacji gospodarstw domowych i zmian w wydatkach.

"W opinii banków ponowne zaostrzenie polityki kredytowej w IV kwartale 2022 r. w segmencie kredytów konsumpcyjnych wynikało z pogorszenia się prognoz sytuacji gospodarczej. Banki zaostrzyły również większość warunków kredytowania, w tym m.in. podniosły marżę kredytową i marżę na kredyty obarczone podwyższonym ryzykiem" - wskazano. Jak zaznaczono, obserwowany dalszy spadek popytu wynikał głównie z pogorszenia się sytuacji gospodarstw domowych.

"W I kwartale 2023 r. ankietowane podmioty przewidują dalsze zaostrzanie kryteriów udzielania kredytów konsumpcyjnych i dla MSP oraz brak zmian polityki kredytowej w przypadku pozostałych rodzajów kredytów" - poinformował bank centralny.

Dodano, że banki spodziewają się ponadto kontynuacji spadkowych tendencji w zakresie popytu na kredyty konsumpcyjne oraz długoterminowe dla przedsiębiorstw i wzrostu – w przypadku kredytów krótkoterminowych dla dużych przedsiębiorstw.

W przypadku pozostałych segmentów rynku kredytowego ankietowane banki spodziewają się stabilizacji popytu - wskazano.

Bank centralny wyjaśnił, że na spadek popytu na kredyt ze strony przedsiębiorstw wpłynęło przede wszystkim zmniejszenie się zapotrzebowania na finansowanie inwestycji i zaostrzenie warunków udzielania kredytów dla przedsiębiorstw, oraz wzrost finansowania z własnych środków. Dodano, że pozytywnie na popyt oddziaływał natomiast wzrost zapotrzebowania na finansowanie zapasów i kapitału obrotowego.

Do nieobjętych ankietą czynników mających wpływ na spadek popytu banki zaliczyły m.in. wzrost ryzyka pojawienia się kryzysu energetycznego - podano.

NBP poinformował, że celem ankiety było określenie kierunku zmian polityki kredytowej, czyli kryteriów i warunków udzielania kredytów, a także zmian popytu na kredyty w polskim systemie bankowym.

Ankieta - przeprowadzona na początku stycznia br. wśród 23 banków, których udział należności od przedsiębiorstw i gospodarstw domowych w portfelu sektora bankowego wynosi ok. 90 proc. - została skierowana do przewodniczących komitetów kredytowych banków.