Tym najczęściej martwią się dziś nastolatkowie. Nowe badanie

W czwartek opublikowano badanie autorstwa Pew Research Center, w którym wzięło udział prawie 1,4 tys. amerykańskich nastolatków w wieku od 13 do 17 lat. Zapytano ich m.in. o doświadczenia związane ze szkołą, relacje z rówieśnikami i plany na przyszłość. - Jednym z naszych głównych celów była próba zrozumienia wyzwań, z jakimi mierzą się dziś nastolatkowie, a zwłaszcza to, w jaki sposób doświadczają szkoły i czy wyniki różnią się w zależności od płci - wyjaśnił Kim Parker, dyrektor pracowni ds. badań nad trendami społecznymi.

ZOBACZ TEŻ: Giną bez śladu albo giną, bo nie chcą już żyć

Ankieterzy PEW pytali amerykańskich nastolatków o to, jak powszechne wśród uczniów ich szkół są poszczególne wskazane problemy. Spośród problemów i zjawisk, o które zapytano, młodzież najczęściej wskazała, że powszechne w ich szkołach są lęk i depresja. Aż 30 proc. badanych przyznało, że jest to wyjątkowo powszechny lub bardzo powszechny problem w ich szkołach. Częściej, ich zdaniem, zmagają się z tym dziewczęta. Drugim najczęściej wskazywanym problemem - przez 22 proc. pytanych - było w szkołach nękanie, a trzecim (19 proc.) zażywanie substancji odurzających.

Pytani o źródło największej presji nastolatkowie w większości wskazywali oczekiwanie dobrych wyników w szkole - uważa tak aż 68 proc. pytanych, w tym 71 proc. dziewcząt i 65 proc. chłopców. Autorzy badania zauważyli zarazem, że istnieją rozbieżności pomiędzy źródłami presji, którą w największym stopniu odczuwają chłopcy i dziewczęta. Uczennice częściej niż uczniowie uważają, że czują presję, by dobrze wyglądać (55 wobec 39 proc.) i być dopasowanym społecznie (45 wobec 37 proc.). Z kolei chłopcy częściej wskazują odczuwaną presję w postaci posiadania siły fizycznej (43 wobec 23 proc.) i bycia dobrym w uprawianych sportach (36 wobec 27 proc.).

Jednocześnie zarówno chłopcy, jak i dziewczęta, patrząc w przyszłość chcą podobnych rzeczy w życiu. Większość uważa, że to niezwykle ważne, by w dorosłości mieć pracę, z której będą zadowoleni (86 proc.), mieć bliskich przyjaciół (69 proc.) i dużo pieniędzy (58 proc.).

- Mamy skłonność do negatywnego stereotypizowania nastolatków jako powierzchownych w swoich zainteresowaniach, a te wyniki są doskonałym przypomnieniem, że nastolatki poważnie podchodzą do obowiązków szkolnych, które teraz wykonują, i patrzą w przyszłość na swoją karierę - skomentowała w rozmowie z CNN wyniki badania psycholożka dr Lisa Damour.

Pytani o relacje z rówieśnikami, tylko 2 proc. odpowiedziało, że nie ma żadnego bliskiego przyjaciela. 64 proc. odpowiedziało, że ma od jednego do czterech bliskich przyjaciół, a 34 proc., że ma ich pięcioro lub więcej. Zdecydowana większość (89 proc.) uważa, że ich przyjaciele stanowią dla nich wsparcie emocjonalne, przy czym w przypadku dziewcząt odsetek ten wynosi aż 95 proc., a u chłopców - 84 proc.

- Musimy spróbować obalić mit, że chłopcy nie nawiązują bliskich relacji - oceniła dr Damour. - Musimy bardzo poważnie potraktować fakt, że nadal socjalizujemy chłopców tak, by czuli, że wrażliwość jest niedopuszczalna. Tak długo, jak będziemy to robić, będziemy mieć chłopców i mężczyzn, którzy nie będą cieszyć się silnym wsparciem społecznym, na jakie zasługują - dodała. Z kolei inna rozmówczyni CNN, edukatorka w zakresie rodzicielstwa Michelle Icard zwróciła uwagę, że "nastolatki są w wieku, w którym rzadziej zwracają się o wsparcie do dorosłych, więc naturalnie będą się zwracać do swoich rówieśników". Podkreśliła w tej sytuacji, że brak takiej osoby wśród kolegów i koleżanek może być dla tak młodej osoby niebezpieczny.

ZOBACZ TEŻ: W tych zawodach chcą pracować młodzi Polacy

Niedawno ukazały się wyniki podobnego badania przeprowadzonego na polskich nastolatkach na zlecenie UNICEF Polska. Wynika z niego, że 59 proc. nastolatków w Polsce odczuwa szczęście, choć odsetek ten znacznie spadł w ciągu ostatnich pięciu lat - w 2019 roku wynosił 75 proc. Coraz częściej jako źródła nieprzyjemnych emocji, młodzi ludzie wskazują rodzinę i szkołę. Wskazują, że nadmiar obowiązków, zbyt duża ilość nauki i sprawdzianów oraz presja powodują zmęczenie i stres, zabierają czas na odpoczynek i realizację pasji, a niskie oceny oraz strach przed reakcją rodziców negatywnie wpływają na samoocenę i samopoczucie.

- Szkoła pojawia nam się co najmniej jako środowisko niewspierające dobrostan dzieci i młodzieży. Odważniej można byłoby powiedzieć, że właściwie jest środowiskiem naruszającym - oceniła współpracująca z UNICEF prof. Ewa Jarosz z Uniwersytetu Śląskiego. - Możemy mocno apelować o to, by szkoła przyjęła aktywną rolę w zakresie monitorowania kondycji psychospołecznej dzieci, czyli o umiejętność dostrzegania tych problemów i (...), wczesną interwencję, ale także o takie działania jak dostępność na terenie szkoły (...) pierwszej pomocy psychologicznej czy psychopedagogicznej - mówiła.

W zeszłorocznej analizie przeprowadzonej przez The Children's Society polskie nastolatki zajęły przedostatnie miejsce spośród 27 badanych państw jeśli chodzi o poziom szczęścia. W tym przypadku niski poziom zadowolenia z życia wykazało aż 24,4 proc. polskich 15-latków. W badaniu PISA z 2022 roku 21 proc. polskich nastolatków wskazało, że w szkole czuje się samotnymi, a 24 proc., że czuje się pozostawionymi na uboczu. We wspomnianym badaniu UNICEF tylko 28 proc. dzieci wskazało, że nigdy nie czuło się wykluczonym z grona rówieśników, a tylko 25 proc. - że nigdy nie było obrażanym lub wyśmiewanym.

Na jeszcze inny problem dotyczący polskich nastolatków zwrócono uwagę w niedawnym badaniu zleconym przez Rzeczniczkę Praw Dziecka. Okazało się, że aż 84 proc. młodzieży uważa hejt za jedno z najbardziej szkodliwych zjawisk w internecie. Osoby, które go doświadczyły, często boją się pójść do szkoły i doświadczają kryzysu zdrowia psychicznego.

Jeśli doświadczasz problemów emocjonalnych i chciałbyś uzyskać poradę lub wsparcie, tutaj znajdziesz listę organizacji oferujących profesjonalną pomoc. W sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia zadzwoń na numer 997 lub 112

ZOBACZ TEŻ: Czego obawiają się młodzi Polacy?