Jeśli doświadczasz problemów emocjonalnych i chciałbyś uzyskać poradę lub wsparcie, tutaj znajdziesz listę organizacji oferujących profesjonalną pomoc. W sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia zadzwoń na numer 997 lub 112.
Tekst pierwotnie ukazał się w maju 2024 roku.
- Nastolatki mają wiele tajemnic, niektóre z nich są zwiastunem kryzysu psychicznego. Dzieci nie przyznają się, że mają tzw. myśli rezygnacyjne, czyli myśli o zakończeniu swojego życia.
- Gdy nastolatki podejmują próby samobójcze, to nigdy nie jest impuls, choć może to tak wyglądać w ocenie bliskich. Sygnałów tego, że dziecko ma objawy depresji, nie dostrzegamy. Z kilku powodów.
- Nastolatki mówią, że wszystko jest OK, doskonale maskują swoje prawdziwe emocje. Ponad sto osób nieletnich rocznie znika bez śladu.
- Rodzice zaginionych dzieci są w sytuacji ekstremalnego stresu, ich mózg nie odpoczywa nawet we śnie.
- Czas nie pomaga, bliscy żyją tak, jakby utknęli w tym jednym dniu, gdy zniknęło dziecko. Co może pomóc?
Rozmowa z psychotraumatolożką Bożeną Łojko*, założycielką fundacji Zerwane Więzi.
Iga Dzieciuchowicz: Według statystyk Komendy Głównej Policji, ponad dwa tysiące nastolatków co roku jest poszukiwanych. 95 procent z nich wraca do domu, ale ponad sto znika bez śladu. Część z nich mogła paść ofiarą przestępstwa, ale w wielu przypadkach policja przekonana jest, że odebrały sobie życie. Pod względem liczby samobójstw wśród małoletnich zajmujemy drugie miejsce w UE. Dlaczego tylu młodych ludzi nie chce żyć?
Bożena Łojko, psychotraumatolożka: Statystyki prób samobójczych i prób zakończonych śmiercią rosną w Polsce z roku na rok. Fundacja GrowSpace podaje, że w 2022 roku próby samobójcze podjęło 2093 osoby małoletnie w wieku 7–18 lat. W 156 przypadkach zakończyły się one śmiercią. W ubiegłym roku liczba zamachów samobójczych wzrosła do 2139, zmarło 146 osób. To porażające dane.
Bardzo dużo nastolatków okalecza się, tnie. Rodzice swoich dzieci po prostu nie znają. Zazwyczaj to nie jest świadome zaniedbanie. Trudno jest wychwycić u nastolatka kryzys emocjonalny czy objawy depresji.
Bo symptomy są zawsze, tylko my ich nie zauważamy.
Jakie mogą być objawy depresji u nastolatków?
Depresja również w przypadku osób w wieku adolescencji, czyli w wieku, w którym dziecko przeistacza się w młodą osobę dorosłą, ma milion twarzy. Rodzicom wydaje się, że dobre wyniki w nauce, to, że syn czy córka nie sprawiają poważnych problemów, śmieją się, wygłupiają, mają przyjaciół - oznacza, że wszystko jest w porządku, a relacja z dzieckiem jest bliska. Bardzo często to tylko pozory. Wiele kryzysów psychicznych naszych dzieci przebiega w sposób niezauważalny dla dorosłych, a czasem nawet dla rówieśników nastolatka.
Jak to możliwe?
Nastolatki mają wiele tajemnic i wkładają wiele wysiłku w to, by nie ujrzały one światła dziennego. Ukrywają swoje problemy i problemy swoich rówieśników. Potrafią doskonale udawać dobry nastrój, stabilność emocjonalną, maskować się. Młodzież zasłania się uśmiechem, podkreślaniem, że wszystko jest w porządku, żartami.