Merkury kurczy się jak stygnące ciasto. Jak bardzo zmalał?

Źródło:
space.com
Ostatnia wiadomość Messengera z Merkurego
Ostatnia wiadomość Messengera z MerkuregoNASA
wideo 2/6
Merkury

Pomimo uformowania się kilka miliardów lat temu Merkury nadal się kurczy. Dochodzi do tego na skutek postępującej utraty ciepła. Nowe badanie zawęża szacunki na temat tego, jak bardzo zmniejszyła się planeta.

Zebrane dane sugerują, że od momentu powstania 4,5 miliarda lat temu Merkury nieustannie się kurczy. Dzieje się tak w wyniku utraty ciepła. Podczas stygnięcia planeta lekko "zapada się" i pęka, przez co na jej powierzchni pojawiają się uskoki. Podobny proces, choć na mniejszą skalę, zachodzi na stygnącym pieczywie lub cieście.

Nowe podejście do analizy kurczenia się Merkurego

Dotychczasowe szacunki na temat tego, o ile skurczyła się planeta, były bardzo zróżnicowane i wynosiły od 1 do 7 kilometrów. Badania opierały się na metodzie uwzględniającej długość i pionową rzeźbę wyniesionych form terenu, ale dawały różne wyniki w zależności od liczby uskoków wziętych pod uwagę w zbiorze danych.

Nowe badanie opublikowane na łamach czasopisma "AGU Advances" pozwala zawęzić te szacunki. W swojej metodzie naukowcy Stephan R. Loveless i Christian Klimczak z Uniwersytetu w Georgii wzięli pod uwagę największe, najbardziej reprezentatywne uskoki i ich parametry takie jak stosunek długości do głębokości przesunięcia się terenu. Następnie przeskalowali ten efekt, aby oszacować całkowite ściśnięcie.

Kratery i uskoki na powierzchni MerkuregoNASA/Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory/Carnegie Institution of Washington

Postęp w badaniach tektoniki planet

Korzystając z nowej metody, naukowcy przenalizowali trzy zbiory danych, liczące odpowiednio 5934, 653 i 100 uskoków. Okazało się, że niezależnie od użytego zbioru szacowane skurczenie się planety wyniosło od 2 do 3,5 kilometra. Łącząc swoje wyniki z wcześniejszymi szacunkami dodatkowego skurczenia, które mogło być spowodowane procesami chłodzenia niedającymi uskoków, naukowcy doszli do wniosku, że od momentu powstania Merkury skurczył się łącznie o od 2,7 do 5,6 kilometra.

Nowe szacunki mogą pomóc w pogłębieniu wiedzy na temat długoterminowej historii termicznej Merkurego, ale nie tylko. Jak sugerują autorzy badania, ta sama metodologia może być wykorzystana do badania tektoniki innych ciał niebieskich, na których występują uskoki, takich jak Mars.

Autorka/Autor:kp

Źródło: space.com

Źródło zdjęcia głównego: NASA/Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory/Carnegie Institution of Washington

Pozostałe wiadomości

W czwartek przez Polskę przetacza się fala intensywnych opadów deszczu. Miejscami już spadło dwukrotnie więcej deszczu niż wynosi średnia opadów we wrześniu. Taka sytuacja może budzić obawy o wystąpienie powodzi.

Ulewy w Polsce. Czy może dojść do powodzi?

Ulewy w Polsce. Czy może dojść do powodzi?

Źródło:
TVN24

Miniona noc przyniosła intensywne opady deszczu. O poranku w czwartek także mocno padało. Jak prognozuje synoptyk tvnmeteo.pl Arleta Unton-Pyziołek, suma opadów może sięgać 50-60 litrów na metr kwadratowy, a miejscami mocno przekroczyć te wartości.

Leje. Miejscami spadło dwa razy więcej deszczu niż w całym wrześniu

Leje. Miejscami spadło dwa razy więcej deszczu niż w całym wrześniu

Źródło:
tvnmeteo.pl

Bilans ofiar śmiertelnych powodzi, które nawiedziły indonezyjską wyspę Bali, wzrósł do czternastu - poinformował w czwartek przedstawiciel rządu. W niektórych miejscach woda sięgała nawet 2,5 metra.

Dramat na rajskiej wyspie. Rośnie liczba ofiar

Dramat na rajskiej wyspie. Rośnie liczba ofiar

Źródło:
Reuters, The Guradian, PAP

Mieszkańcy gminy Callosa de Segura na południu Hiszpanii doświadczyli poważnego załamania pogody. Region nawiedziła nawałnica, która w kilkanaście minut dokonała poważnych zniszczeń.

"Absolutnie przerażające". Wielkie zniszczenia w zaledwie kilkanaście minut

"Absolutnie przerażające". Wielkie zniszczenia w zaledwie kilkanaście minut

Źródło:
ENEX, informacion.es

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej ostrzega przed niebezpiecznymi warunkami. W części kraju obowiązują alarmy przed intensywnymi opadami deszczu, burzami oraz silnym wiatrem. Sprawdź szczegóły.

Ulewy, silny wiatr, burze. Kilka regionów z alarmami IMGW

Ulewy, silny wiatr, burze. Kilka regionów z alarmami IMGW

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Kościół wznosił się nad plażą w Trzęsaczu od XII wieku. Początkowo drewnianą budowlę z czasem zastąpił okazały kamienny budynek, uznawany za jeden z najpiękniejszych na Pomorzu. Przez setki lat świątynia była stałym elementem życia mieszkańców, ale klif, na którym ją postawiono, okazał się niestabilny. Bałtyckie fale zabierały go kawałek po kawałku. Chociaż próbowano powstrzymać ten proces, w 1900 roku część kościoła osunęła się w morskie fale. Do czasów dzisiejszych zachował się jedynie fragment południowej ściany. 

Zjada nam plaże. Dlaczego?

Zjada nam plaże. Dlaczego?

Źródło:
TVN24+

Pogoda na dziś. Czwartek 11.09 przyniesie opady deszczu, miejscami bardzo obfite. Termometry pokażą od 18 do 23 stopni. Aura niekorzystnie wpłynie na nasze samopoczucie.

Pogoda na dziś - czwartek, 11.09. Deszcz, do 23 stopni i niekorzystny biomet

Pogoda na dziś - czwartek, 11.09. Deszcz, do 23 stopni i niekorzystny biomet

Źródło:
tvnmeteo.pl

Najbliższy czas przyniesie wielu regionom kraju intensywne opady deszczu. Będą one związane z frontem, który przemieści się nad Polską. W weekend aura się uspokoi, ale nadal ma padać.

Nadciągają ulewy. Co przyniesie weekend?

Nadciągają ulewy. Co przyniesie weekend?

Źródło:
tvnmeteo.pl

W próbkach skały, która pochodziła z Marsa, a dokładniej z krateru Jezero, naukowcy wykryli potencjalne ślady starożytnego życia mikrobiologicznego.

Życie na Marsie? Znaleziono jeden z najlepszych dotychczas dowodów

Życie na Marsie? Znaleziono jeden z najlepszych dotychczas dowodów

Źródło:
Reuters, msn.com

Obfite opady deszczu nawiedziły południowe regiony Pakistanu. Trudna sytuacja panuje w Karaczi, stolicy kraju, w której wiele budynków i dróg zostało zalanych. - To niepokojąca sytuacja - powiedział mieszkaniec Karaczi.

1,6 miliona osób zagrożonych powodzią

1,6 miliona osób zagrożonych powodzią

Źródło:
Reuters, dawn.com, tribune.com.pk, PAP

W tym roku drzewa zaczęły gubić liście wcześnie niż zwykle, bo już na przełomie sierpnia i września. Dlaczego tak się dzieje? - To efekt zmian klimatu - wyjaśnia profesor Przemysław Bąbelewski z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu.

Liście spadają z drzew wcześniej niż zwykle. Dlaczego tak się dzieje?

Liście spadają z drzew wcześniej niż zwykle. Dlaczego tak się dzieje?

Źródło:
PAP, upwr.edu.pl

Ulewne deszcze i wichury nawiedziły hiszpańską Majorkę. Spowodowały, że część wyspy została podtopiona. Gwałtowna aura doprowadziła do utrudnień w ruchu lotniczym.

Wiało tak, że oderwało balustradę

Wiało tak, że oderwało balustradę

Źródło:
Enex, Ultima Hora

Naukowcy opublikowali nowe zdjęcie obiektu międzygwiezdnego 3I/ATLAS. Widać na nim, jak w pobliżu ciała niebieskiego powstaje charakterystyczny warkocz. Wcześniej pojawiały się teorie, że obiekt może być statkiem obcych.

Podejrzewano, że to statek obcych. Teraz wytwarza warkocz

Podejrzewano, że to statek obcych. Teraz wytwarza warkocz

Źródło:
Livescience.com

Atlantyk zaskakuje ciszą w samym szczycie sezonu huraganowego. Po raz pierwszy od prawie dekady w pierwszych dniach września nie pojawił się na nim żaden aktywny cyklon tropikalny. Eksperci ostrzegają jednak, by nie dać się zwieść pozorom, bo najbardziej niebezpieczne zjawiska wciąż mogą nadejść jesienią.

Zaskakująca cisza na Atlantyku

Zaskakująca cisza na Atlantyku

Źródło:
CNN

Szczepionka przeciwko chlamydii koali po raz pierwszy została dopuszczona do powszechnego stosowania. Według naukowców preparat może powstrzymać rozprzestrzenianie się choroby, która dziesiątkuje populację tego gatunku w Australii. Prace nad szczepionką trwały ponad dekadę.

Ta szczepionka może uchronić koale przed wyginięciem

Ta szczepionka może uchronić koale przed wyginięciem

Źródło:
BBC, UniSC

Naukowcy z Singapuru opracowali pierwszy na świecie filtr słoneczny stworzony na bazie pyłku kwiatów kamelii. Eksperymenty wykazały, że preparat jest równie skuteczny, jak dostępne w sprzedaży kremy z filtrem UV. Jednak w przeciwieństwie do nich nie jest szkodliwy dla środowiska.

Pierwszy na świecie filtr słoneczny z pyłku kwiatów

Pierwszy na świecie filtr słoneczny z pyłku kwiatów

Źródło:
PAP

Prognoza długoterminowa IMGW na nadchodzące miesiące. Co przyniesie nam jesień i początek zimy? Sprawdź najnowsze prognozy na październik, listopad i grudzień 2025 oraz styczeń 2026 roku.

Prognoza długoterminowa IMGW. Co mówi prognoza na zimę 2025/2026?

Prognoza długoterminowa IMGW. Co mówi prognoza na zimę 2025/2026?

Źródło:
IMGW

Sygnał GRB 250702B wywołał zdumienie wśród astronomów. Zarejestrowany na początku lipca tego roku wybuch promieniowania gamma trwał od 100 do 1000 razy dłużej niż większość tego typu zjawisk. Co więcej, powtórzył się kilkukrotnie, co nigdy wcześniej nie zostało zaobserwowane.

Nigdy wcześniej nie zarejestrowano takiego rozbłysku

Nigdy wcześniej nie zarejestrowano takiego rozbłysku

Źródło:
PAP, ESO

Niecodzienny gość zaskoczył mieszkańców Utrechtu. W miejskich kanałach pojawiła się foka, która przyciągnęła tłumy zaciekawionych osób.

"Akurat wybrała się aż do Utrechtu"

"Akurat wybrała się aż do Utrechtu"

Źródło:
Enex

Przez zachodnie Niemcy przeszły silne ulewy, które zalały drogi i budynki. Niektórzy mieszkańcy byli zmuszeni opuścić swoje domy.

Ulewy u naszych sąsiadów podtopiły miasta

Ulewy u naszych sąsiadów podtopiły miasta

Źródło:
Bild, fr.de

Noc z poniedziałku na wtorek była trudna dla mieszkańców południowego Luksemburga. Zmagano się z intensywnymi opadami, które zmieniły ulice w rwące potoki. Strażacy przeprowadzili setki interwencji, obowiązywały pogodowe alarmy najwyższego stopnia.

Woda porywała auta, te lądowały w ogrodach

Woda porywała auta, te lądowały w ogrodach

Źródło:
ENEX, Infos.rtl.lu

Ważący około 140 kilogramów dzik roztrzaskał szybę i wdarł się do domu położonego w hrabstwie Lee na Florydzie. Jak poinformowali policjanci, zwierzę wpadło w szał i siało spustoszenie.

Dzik rozbił szybę i wdarł się do domu. Nagranie

Dzik rozbił szybę i wdarł się do domu. Nagranie

Źródło:
13abc.com,WFTX

Burze przetoczyły się w poniedziałek przez Polskę. W związku z trudną sytuacją pogodową strażacy interweniowali ponad 400 razy. Ich działania polegały głównie na usuwaniu połamanych gałęzi i wypompowywaniu wody z zalanych terenów. Najwięcej zgłoszeń odnotowano w Małopolsce.

"Wody było po kolana". Powalone drzewa, setki interwencji

"Wody było po kolana". Powalone drzewa, setki interwencji

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl, powiatsuski24.pl, TVN24

Trzęsienie ziemi odnotowano we wtorek tuż po północy w pobliżu greckiej wyspy Eubea. Miało magnitudę 5,2. Wstrząsy odczuwalne były w Atenach.

Trzęsienie ziemi w Grecji. Było odczuwalne w Atenach

Trzęsienie ziemi w Grecji. Było odczuwalne w Atenach

Źródło:
USGS, ekathimerini.com, greekreporter.com, Reuters

Lej kondensacyjny został zaobserwowany w Marklowicach (woj. śląskie) podczas poniedziałkowej burzy. Nie była to jednak typowa trąba powietrzna, tworząca się wysoko nad naszymi głowami.

Nietypowy lej zawirował nad Górnym Śląskiem

Nietypowy lej zawirował nad Górnym Śląskiem

Źródło:
Polscy Łowcy Burz, tvnmeteo.pl

Owady masowo giną nie tylko w miejscach zamieszkanych przez ludzi. Badając niemal nietknięte przez człowieka łąki w Kolorado, amerykański naukowiec odkrył, że liczebność insektów także drastycznie spada. Zasugerował, co może być tego przyczyną.

Praktycznie nie ma tu ludzi. Mimo to owady masowo giną

Praktycznie nie ma tu ludzi. Mimo to owady masowo giną

Źródło:
phys.org, ESA Journals

Pies policyjny, który wabił się Archer, zmarł w nagrzanym radiowozie. - Można było uniknąć tej tragedii - powiedział Reed Mahuna, tymczasowy komendant Hawajskiego Departamentu Policji.

Pies zmarł w nagrzanym radiowozie. "Był naszym partnerem, obrońcą"

Pies zmarł w nagrzanym radiowozie. "Był naszym partnerem, obrońcą"

Źródło:
Hawaiʻi Police Department, WSAW

W poniedziałek w Dąbrowie Górniczej w województwie śląskim doszło do pożaru domu jednorodzinnego. Jak poinformowała straż pożarna, przypuszczalną przyczyną było trafienie piorunem.

Pożar domu na Śląsku. Miał tam trafić piorun

Pożar domu na Śląsku. Miał tam trafić piorun

Źródło:
KM PSP Dąbrowa Górnicza, tvnmeteo.pl

Zapora położona w południowej części Meksyku przekroczyła swoją maksymalną pojemność. Z powodu zagrożenia powodzią władze zarządziły ewakuację mieszkańców okolicznych terenów.

Woda wylewa się z zapory, jest ryzyko powodzi. Nagranie

Woda wylewa się z zapory, jest ryzyko powodzi. Nagranie

Źródło:
Reuters, elimparcial.com

Prawie 30 stopni Celsjusza wskażą termometry na południu Polski. Czego jeszcze spodziewać się w kolejnych 16 dniach w pogodzie? Autorską prognozę długoterminową na najbliższy czas przygotował nasz synoptyk i prezenter Tomasz Wasilewski. Sprawdź, czego się spodziewać.

Pogoda na 16 dni: w Polsce cieplej niż w Hiszpanii

Pogoda na 16 dni: w Polsce cieplej niż w Hiszpanii

Źródło:
tvnmeteo.pl