Udar słoneczny. Jakie są objawy, jak się przed nim chronić

[object Object]
Upałowe ABCTVN24
wideo 2/14

Udar słoneczny, zwany też udarem cieplnym lub porażeniem słonecznym, to skutek przegrzania organizmu, które powstaje po bezpośrednim nasłonecznieniu karku i głowy. Promienie słoneczne działające na nieosłoniętą skórę mogą doprowadzić do przekrwienia opon mózgowych i mózgu.

Aby uniknąć wystąpienia udaru słonecznego należy nosić nakrycie głowy i nawadniać organizm.

W przypadku wystąpienia udaru słonecznego kluczowa jest pierwsza pomoc.

Skutkami udaru słonecznego może być wiele problemów zdrowotnych, a nawet śpiączka i śmierć.

Na porażenie słoneczne narażone są zwłaszcza dzieci, seniorzy i osoby wykonujące wysiłek fizyczny w upalne dni.

Przegrzanie słoneczne to ostrzeżenie przed możliwością wystąpienia udaru cieplnego.

Udar słoneczny – objawy

Objawy udaru słonecznego nie zawsze mogą być rozpoznane jako porażenie słoneczne, gdyż wiele dorosłych osób zmaga się z podobnymi przypadłościami w innych okolicznościach, nawet na co dzień. Do głównych objawów udaru słonecznego należą:

- bóle i zawroty głowy i/lub karku,

- kurcze mięśni brzucha lub kończyn,

- dreszcze, uczucie zimna jak podczas gorączki,

- zaczerwienienie skóry,

- osłabienie, niepokój,

- przyspieszone tętno,

- nudności i wymioty,

- gorączka (temperatura ciała powyżej 39 st. Celsjusza).

Przyczyną wystąpienia udaru słonecznego jest przede wszystkim długotrwałe przebywanie na słońcu bez nakrycia głowy, zwłaszcza w godzinach okołopołudniowych (między 11.00 a 15.00). Pośrednimi przyczynami porażenia słonecznego mogą być:

- wysiłek fizyczny,

- odwodnienie organizmu,

- wysoka wilgotność powietrza,

- wysoka temperatura powietrza w nocy uniemożliwiająca ochłodzenie organizmu

Skutki udaru słonecznego

Bardzo ważną rolę pełni szybkie rozpoznanie i pierwsza pomoc przy udarze cieplnym. Poza wezwaniem pogotowia, należy jak najszybciej ochronić poszkodowanego przed dalszą ekspozycją na słońce oraz postarać się schłodzić jego ciało. W tym celu należy w miarę możliwości rozluźnić lub zdjąć ubranie, robić wilgotne, chłodne okłady na szyję, głowę i klatkę piersiową i podawać schłodzone płyny.

Sprawne i właściwe udzielenie pomocy podczas wystąpienia porażenia słonecznego może uratować komuś życie. Skutkami przegrzania organizmu może być:

- niewydolność nerek, - niedokrwistość, - niewydolność oddechowa, - niewydolność wątroby, - zaburzenia neurologiczne, - śpiączka, - zawał serca, - śmierć.

Śmiertelność pełnoobjawowego udaru słonecznego wynosi średnio 40 proc., a najbardziej na nią narażone są osoby otyłe.

Pierwsza pomoc: udar cieplny (Maria Samczuk/PAP)Maria Samczuk/PAP

Udar słoneczny u dziecka

Dzieci nie posiadają wykształconego w pełni mechanizmu termoregulacji organizmu, dlatego bardziej niż dorośli są narażone na udar cieplny. Objawy udaru słonecznego u dzieci są bardzo podobne, jak u osób dorosłych, jednak dodatkowo może wystąpić biegunka czy skąpomocz. W przypadku podejrzenia wystąpienia porażenia cieplnego u najmłodszych należy:

- przenieść dziecko do zacienionego, chłodnego pomieszczenia, najlepiej klimatyzowanego,

- ułożyć w bezpiecznej pozycji i zdjąć ubranie,

- schładzać nawilżonymi ręcznikami głowę, kark i klatkę piersiową do czasu, aż ciepłota ciała spadnie poniżej 39 st. Celsjusza,

- dostarczyć mu płynów (najlepsza będzie woda z odrobiną soli),

- masować ręce i nogi w celu wyregulowania krążenia.

Jeśli dziecko zaczyna tracić przytomność, należy jak najszybciej wezwać pogotowie.

W przypadku wystąpienia udaru słonecznego, zarówno u dzieci, jak i dorosłych, najważniejsze jest zachowanie spokoju i racjonalne postępowanie. Schładzania organizmu nie należy wykonywać gwałtownie – dla przykładu: włożenie dziecka do baseniku lub wanny z lodem może bardziej zaszkodzić niż pomóc.

Udar słoneczny – zapobieganie

Profilaktyka jest bardzo istotna, szczególnie w okresie wakacyjnym, gdy całe dnie spędza się na plaży lub przy basenie. Aby uniknąć udaru słonecznego, powinno się:

- nawadniać organizm, - unikać nadmiernego wysiłku fizycznego, - unikać przebywania w nasłonecznionych miejscach, zwłaszcza w godzinach południowych, - nosić lekkie, przewiewne ubranie, najlepiej w jasnej kolorystyce, - obowiązkowo nosić nakrycie głowy – kapelusza, czapkę z daszkiem, chustę, nie spożywać alkoholu.

Słoneczne BHPPAP/Małgorzata Latos
Opalanie nie dla każdegoPAP/Maciej Zieliński, Adam Ziemienowicz

Udar słoneczny – leczenie

Choć kluczowa jest pierwsza pomoc przy udarze słonecznym, to może zdarzyć się tak, że osoba, która go doznała i tak trafi do szpitala. Dzieje się tak z różnych przyczyn, do których głównie należą: zbyt późne rozpoznanie porażenia słonecznego, nieumiejętne bądź bezskuteczne schładzanie organizmu, czy też współistniejące choroby, które uniemożliwiają termoregulację organizmu. Gdy pacjent trafia do szpitala po wystąpieniu udaru cieplnego, jego organizm schładzany jest na dwa sposoby.

Zewnętrzne schładzanie organizmu przy pomocy:

- umieszczenia pacjenta w łaźni lodowej, - przykrycia pacjenta kocem chłodzącym, - odparowywaniem, czyli natryskiwanie mgiełką zimnej wody, która przyspiesza parowanie, a co za tym idzie odbiera nadmiar ciepła z organizmu.

Wewnętrzne metody schładzania organizmu;

- płukanie zimną wodą żołądka, pęcherza moczowego i odbytnicy, - stosowane w ekstremalnych przypadkach płukanie klatki piersiowej i otrzewnej, - zastosowanie krążenia pozaustrojowego.

Jak szybko nagrzewa się samochódMaria Samczuk/PAP

Przegrzanie słoneczne a udar cieplny

Przegrzanie słoneczne, zwane również osłabieniem cieplnym to sygnał ostrzegawczy organizmu przed możliwością wystąpienia udaru słonecznego. Organizm alarmuje, że jest przegrzany poprzez tzw. kurcze cieplne, czyli kurcze brzucha i kończyn, a także poprzez ból i zawroty głowy, ogólne osłabienie i nudności. Te oznaki świadczą, że należy jak najszybciej zejść ze słońca i nawodnić organizm. Na przegrzanie słoneczne narażone są szczególnie osoby wykonujące pracę fizyczną na powietrzu, nawet jeśli nie robią tego cały czas w zasięgu słońca.

Najbardziej zauważalną różnicą między objawami udaru słonecznego a osłabienia cieplnego jest reakcja skórna. W przypadku przegrzania słonecznego skóra staje się blada, spocona i chłodna, natomiast podczas udaru jest gorąca i zaczerwieniona.

Zasady bezpieczeństwa w czasie upałówRCB

Autor: mags

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

"Dobrze, że już koniec tej żenady i mistyfikacji nakręconej gdzieś w studiu" - wbrew pozorom nie jest to recenzja kiepskiego filmu klasy B, a jeden z wielu komentarzy dotyczących misji Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego. W sieci nie brakuje zwolenników teorii spiskowych zakładających, że lot Polaka w kosmos był jednym wielkim oszustwem. Filmy ukazujące rzekome oszustwo cieszą się dużą popularnością w serwisach społecznościowych.

"Nakręcona mistyfikacja". Fake newsy wokół misji Polaka

"Nakręcona mistyfikacja". Fake newsy wokół misji Polaka

Źródło:
TVN24+

Najbliższe godziny mogą przynieść gwałtowne zjawiska atmosferyczne - ostrzega Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej. W 12 województwach obowiązują żółte alarmy przed burzami oraz intensywnymi opadami deszczu. Sprawdź szczegóły.

Kolejna porcja burz i ulew. IMGW ostrzega

Kolejna porcja burz i ulew. IMGW ostrzega

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Jedna osoba nie żyje, a 13 zostało rannych po tym, jak piorun uderzył w grupę osób przebywających na strzelnicy łuczniczej w stanie New Jersey. Wśród poszkodowanych są także dzieci. Od kilku dni nad wschodnimi i środkowymi regionami Stanów Zjednoczonych występują ulewy oraz groźne burze.

Piorun uderzył w grupę osób. Jeden zabity, wielu rannych

Piorun uderzył w grupę osób. Jeden zabity, wielu rannych

Źródło:
PAP, ABC News, CNN

Amerykańscy policjanci otrzymali nietypowe wezwanie - zostali poproszeni o pomoc w złapaniu owcy. Funkcjonariusze udali się w pogoń za zwierzęciem, a po drodze znaleźli nawet jego właściciela.

Pogoń za owcą. "Nazwiemy ją sierżant"

Pogoń za owcą. "Nazwiemy ją sierżant"

Źródło:
CNN, CBS News

Nadchodzące dni nie dadzą nam wytchnienia od opadów deszczu, w wielu regionach będzie się też błyskać. Po weekendzie, za sprawą napływającego znad Afryki powietrza, temperatura wzrośnie do 30 stopni.

Wróci upał. A co z deszczem i burzami?

Wróci upał. A co z deszczem i burzami?

Źródło:
tvnmeteo.pl

Mieszkańcy okolic góry Skarfjellet w środkowej Norwegii żyją w niepewności z powodu jej niepokojąco wysokiej aktywności. Służby monitorują sytuację, a władze wydały ostrzeżenia dla turystów i wspinaczy.

Góra zaczęła się szybko "poruszać". Mieszkańcy zaniepokojeni

Góra zaczęła się szybko "poruszać". Mieszkańcy zaniepokojeni

Źródło:
Reuters

Kilkanaście zniszczonych budynków i tysiące hektarów spalonego terenu - to skutki pożaru Deer Creek, który od tygodnia trawi amerykański stan Utah. Walkę z ogniem utrudniają między innymi silne porywy wiatru. Ekstremalne warunki doprowadziły do powstania ognistego tornada w rejonie Old La Sal.

W Utah pojawiło się ogniste tornado

W Utah pojawiło się ogniste tornado

Źródło:
KTVZ, The Weather Channel, The Watchers, Colorado Public Radio, abc4, denver7

Pogoda na dziś. Czwartek 17.07 przyniesie chmury w całej Polsce. W niektórych regionach kraju popada tylko przelotnie, w innych możliwe są burze. Termometry pokażą maksymalnie od 18 do 22 stopni.

Pogoda na dziś - czwartek, 17 lipca. Niebo nad Polską spowiją chmury

Pogoda na dziś - czwartek, 17 lipca. Niebo nad Polską spowiją chmury

Źródło:
tvnmeteo.pl

Ulewne deszcze doprowadziły do paraliżu komunikacyjnego w Nowym Jorku. Na jednej ze stacji metra położonych na Manhattanie powstał gejzer. Eric Adams, burmistrz miasta, powiedział, że nie przypomina sobie tak obfitych opadów.

Gejzer na stacji metra. "Powrót do domu zajął mi ponad dwie godziny"

Gejzer na stacji metra. "Powrót do domu zajął mi ponad dwie godziny"

Źródło:
CNN, Reuters

Ulewne deszcze dały się we znaki mieszkańcom Pomorza i Podlasia. Na Kontakt24 dostaliśmy nagranie, na którym pokazane są intensywne opady deszczu w Augustowie. Podobna sytuacja miała miejsce w Słupsku i jego okolicach.

Mocno pada. Zalane piwnice

Mocno pada. Zalane piwnice

Źródło:
tvnmeteo.pl

Samolot ze Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim na pokładzie wylądował w Kolonii, gdzie znajduje się Europejskie Centrum Astronautów ESA. Polak we wtorek wrócił z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, gdzie pracował w ramach misji kosmicznej Axiom-4. Teraz astronautę czekają badania lekarskie i proces adaptacji do ziemskich warunków.

Sławosz Uznański-Wiśniewski: najważniejsze, ale i najtrudniejsze wyzwanie w życiu

Sławosz Uznański-Wiśniewski: najważniejsze, ale i najtrudniejsze wyzwanie w życiu

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Finlandię nawiedziły upały. Gorąco jest nie tylko na południu kraju, ale również na północy, w tym w Rovaniemi, które znane jest jako miejsce zamieszkania Świętego Mikołaja.

Upały nawet w domu Świętego Mikołaja

Upały nawet w domu Świętego Mikołaja

Źródło:
Reuters

W południowo-zachodniej Islandii doszło do erupcji wulkanu Sundhnukur na półwyspie Reykjanes. Miejscowe służby ewakuowały mieszkańców okolicznych miejscowości oraz turystów wypoczywających w kurortach. To już dziewiąty wybuch tego wulkanu od grudnia 2023 roku.

Erupcja wulkanu na Islandii. Ewakuowano mieszkańców i turystów

Erupcja wulkanu na Islandii. Ewakuowano mieszkańców i turystów

Źródło:
Reuters, The Mirror

Dwa potężne pożary lasów spustoszyły prowincje w północno-zachodniej Turcji, zmuszając setki mieszkańców do ewakuacji i mobilizując służby ratunkowe. To kolejny dramatyczny epizod tegorocznego lata.

Dwa duże pożary w Turcji. Zarządzono ewakuacje

Dwa duże pożary w Turcji. Zarządzono ewakuacje

Źródło:
Reuters

Wtorek to kolejny burzowy dzień w Polsce. W województwach warmińsko-mazurskim i zachodniopomorskim zaobserwowano leje kondensacyjne, czyli zalążki trąb powietrznych.

Lej kondensacyjny w Kołobrzegu i nie tylko

Lej kondensacyjny w Kołobrzegu i nie tylko

Aktualizacja:
Źródło:
Sieć Obserwatorów Burz

W poniedziałek wschodnie stany USA nawiedziły silne opady, które wywołały powodzie. Woda pochłonęła życie co najmniej dwóch osób. Mieszkańcy i służby oceniają skalę zniszczeń i sprzątają po przejściu żywiołu.

"To było trochę postapokaliptyczne"

"To było trochę postapokaliptyczne"

Źródło:
CNN, CBS News

Burze i przyniesione przez nie ulewy powodują szkody na południu kraju. W Jelczu-Laskowicach (woj. dolnośląskie) doszło do zalania drogi na odcinku kilku metrów, a na Opolszczyźnie żywioł uszkodził dach stodoły. Padało także w Szczecinie.

Zalane drogi i uszkodzony dach. Skutki wtorkowych burz

Zalane drogi i uszkodzony dach. Skutki wtorkowych burz

Źródło:
Oława na Sygnale, TVN24

Sąd koronny w Newcastle skazał we wtorek Daniela Grahama i Adama Carruthersa na cztery lata i trzy miesiące więzienia za ścięcie 100-letniego jaworu, który pojawił się w filmie o przygodach Robin Hooda. Mężczyźni odpowiedzieli też za uszkodzenie muru Hadriana z II wieku naszej ery, wpisanego na listę UNESCO.

Ścięli drzewo znane z "Robin Hooda". Idą do więzienia

Ścięli drzewo znane z "Robin Hooda". Idą do więzienia

Źródło:
PAP

Intensywne opady deszczu nawiedziły miasto Fuji w japońskiej prefekturze Shizuoka. Przyniesione przez burzę tropikalną Nari ulewy spowodowały lokalne powodzie i paraliż komunikacyjny. Służby ostrzegały przed osuwiskami.

Zalane drogi, paraliż komunikacyjny. Pierwsza taka burza od niemal dekady

Zalane drogi, paraliż komunikacyjny. Pierwsza taka burza od niemal dekady

Źródło:
Reuters, NHK

Chiny zniszczyły 300 zapór wodnych na Czerwonej Rzece, będącej głównym dopływem Jangcy - podała państwowa agencja Xinhua. Cel? Ochrona środowiska. Jednocześnie jednak w innej części kraju Pekin rozpoczyna budowę nowej, największej na świecie zapory, która budzi ogromne obawy ekologów.

Chiny zniszczyły 300 zapór wodnych

Chiny zniszczyły 300 zapór wodnych

Źródło:
Xinhua, South China Morning Post, Financial Times, tvn24.pl

Międzynarodowa Stacja Kosmiczna i kapsuła Dragon - taki widok mogliśmy podziwiać w nocy z poniedziałku na wtorek na polskim niebie. Na pokładzie statku kosmicznego znajduje się polski astronauta Sławosz Uznański-Wiśniewski, który we wtorek wróci z ISS na Ziemię. Materiały otrzymaliśmy na Kontakt24.

Kapsuła Dragon nad Polską. Oglądaliście ostatni lot Sławosza

Kapsuła Dragon nad Polską. Oglądaliście ostatni lot Sławosza

Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24

Poniedziałek upływa w części kraju pod znakiem burz. W kilku miejscowościach pojawiły widać było groźnie wyglądający lej kondensacyjny, czyli zalążek trąby powietrznej.

Lej kondensacyjny nad Polską

Lej kondensacyjny nad Polską

Źródło:
tvnmeteo.pl

Burze przechodziły w poniedziałek nad częścią kraju. Towarzyszące im opady deszczu spowodowały, że podtopiło Suwałki, a w powiecie raciborskim zalana została trasa Pawłów-Maków. Na terenie Mazowsza spadł grad.

Suwałki popłynęły po ulewie

Suwałki popłynęły po ulewie

Aktualizacja:
Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl, Kontakt24

W niedalekiej odległości od gminy Nijar w andaluzyjskiej prowincji Almeria zatrzęsła się ziemia. Było to najsilniejsze trzęsienie ziemi od 1930 roku, na szczęście - jak poinformowały lokalne władze - nie doprowadziło do poważniejszych szkód.

Trzęsienie ziemi w Andaluzji. Było najsilniejsze od prawie 100 lat

Trzęsienie ziemi w Andaluzji. Było najsilniejsze od prawie 100 lat

Źródło:
ENEX

Największy znany fragment Marsa na Ziemi, nazwany NWA 16788, zostanie wystawiony na sprzedaż 16 lipca w domu aukcyjnym Sotheby's. To meteoryt, który znaleziony został dwa lata temu na Saharze. Spodziewa się, że cena sprzedaży wyniesie od 2 do 4 milionów dolarów.

Największy znany fragment Marsa idzie na sprzedaż

Największy znany fragment Marsa idzie na sprzedaż

Źródło:
CBS News, ABC news

Misja Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej zbliża się do końca. W programie "Wstajesz i wiesz" reporter TVN24 BiS Hubert Kijek i Piotr Dziuban z firmy Creotech opowiadali o tym, jak będzie wyglądał powrót polskiego astronauty na Ziemię i tym, jakie są jego dalsze plany.

Akademia astronautów, może nawet Księżyc. Co po powrocie z ISS?

Akademia astronautów, może nawet Księżyc. Co po powrocie z ISS?

Źródło:
TVN24, PAP