Rysie iberyjskie nie są już zagrożone wyginięciem. Od wielu lat w Hiszpanii i Portugalii prowadzone są działania na rzecz reintrodukcji tego rzadkiego, dzikiego kota. Na początku XX wieku dzika populacja zwierzęcia liczyła zaledwie 62 dorosłe osobniki, a teraz wzrosła do ponad 2000.
W czwartek Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) poinformowała, że ryś iberyjski (Lynx pardinus), który jeszcze 20 lat temu był na granicy wyginięcia, przestał być gatunkiem zagrożonym wyginięciem.
Znaczący wzrost liczebności
Populacja żyjącego w Portugalii i Hiszpanii rysia iberyjskiego w 2001 roku liczyła zaledwie 62 dorosłe osobniki, a jej kurczenie się wiązano z rzadszym występowaniem królika europejskiego, który stanowi główne pożywienie tych kotów, degradacją środowiska naturalnego oraz działalnością człowieka. Zwierzęta często padały ofiarą kłusowników, ginęły pod kołami samochodów i zapadały na choroby przenoszone przez koty domowe.
Na terenie obydwu państw rozpoczęto projekty reintrodukcji (czyli ponownego wprowadzenia na stare miejsca bytowania i ochrony rysia iberyjskiego), a także przywrócenia ich środowiska, takiego jak gęste lasy, śródziemnomorskie zarośla i pastwiska. W rezultacie w 2022 r. w rezerwatach południowej Hiszpanii i Portugalii żyło już 648 dorosłych osobników, a ubiegłoroczny spis wykazał, że cała populacja liczy ponad 2 tysiące dorosłych i młodych zwierząt tego gatunku - wyjaśnili eksperci IUCN.
- To najbardziej efektywne odtworzenie gatunku kota, jakie kiedykolwiek udało się osiągnąć - przekazał Francisco Javier Salcedo Ortiz, koordynator projektu LIFE Lynx-Connect, który kierował działaniami ochronnymi na rzecz rysia iberyjskiego. - Sukces ten jest efektem współpracy między organami publicznymi, instytucjami naukowymi, organizacjami pozarządowymi, prywatnymi firmami i członkami społeczności.
"Wciąż jest wiele do zrobienia"
Od 2010 roku reintrodukowano w Portugalii i Hiszpanii ponad 400 rysi iberyjskich i obecnie gatunek ten żyje na obszarze co najmniej 3320 kilometrów kwadratowych (w 2005 r. było to 449 km kwadratowych). W ocenie ekspertów jednym z kluczowych czynników, które ułatwiły zwiększenie populacji rysia iberyjskiego, było zadbanie o populację królika europejskiego, zdziesiątkowaną na skutek zmian w produkcji rolnej.
Choć ryś iberyjski nie jest już klasyfikowany jako gatunek zagrożony, a tylko narażony na wyginięcie, to jego przyszłość nie jest wolna od niepewności. Wiele zależy od losu królików europejskich - gatunku bardzo podatnego na epidemie wirusowe oraz inne choroby, które mogą być przenoszone przez zwierzęta domowe. Problemem pozostaje kłusownictwo i wypadki drogowe, szczególnie w miejscach, gdzie ruchliwe drogi przecinają siedlisko rysia. Zwierzętom zagrażają również zmiany siedliskowe związane ze zmianami klimatu.
- Wciąż jest wiele do zrobienia, aby zapewnić przetrwanie populacji rysia iberyjskiego i odbudowę gatunku w jego rodzimym zasięgu. W przyszłości planowane jest wprowadzenie rysia iberyjskiego do kolejnych miejsc w środkowej i północnej Hiszpanii - dodał Salcedo Ortiz.
Źródło: PAP, IUCN
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock