Znajomość chmur pozwala zorientować się w pogodzie. Patrząc na nie, można przewidzieć, co wydarzy się w najbliższych minutach czy godzinach. Jak powstają chmury? Podpowiadamy, jak je rozpoznać.
● Wyróżnia się dziewięć głównych rodzajów chmur. ● Najpotężniejszy rodzaj chmury to Cumulonimbus. ● Chmury składają się z kropelek wody lub kryształków lodu.
Jak powstaje chmura?
Z czego są chmury? Chmury zbudowane są z mikroskopijnych kropelek wody (chmury ciepłe, przy wysokiej temperaturze) lub kryształków lodu (chmury lodowe, przy niskiej temperaturze), które unoszone są prądami powietrza. Niektóre chmury składają się zarówno z kropli wody, jak i kryształków lodu.
Skąd się biorą chmury?
Powstawanie chmur jest jednym z etapów krążenia wody w przyrodzie. Jak wiadomo - woda jest w ciągłym ruchu. Woda, która znajduje się na powierzchni Ziemi, paruje. Ciepłe, wilgotne powietrze unosi się i ochładza, a w efekcie ulega skropleniu. Z pary wodnej powstają chmury - cząsteczki pary wodnej osadzają się wtedy na drobnych pyłkach w powietrzu (kondensacja pary wodnej). Z chmur na Ziemię opada woda. Może mieć postać deszczu, śniegu lub gradu.
Rodzaje chmur
Światowa Organizacja Meteorologiczna wyróżnia dziesięć głównych rodzajów chmur.
Cirrus (Ci) - chmury pierzaste. Należą do chmur wysokich. Wygląda jak białe smugi, pajęcze nici, pierze. Nie przynoszą opadów i zbudowane są z kryształków lodu.
Cirrocumulus (Cc) - chmury pierzasto-kłębiaste. Należą do chmur wysokich. Zbudowane są z kryształków lodu i nie przynoszą opadów. Wyglądają jak ławica czy fale robione z drobnych płatków lub kulek.
Cirrostratus (Cs) - chmury pierzasto-warstwowe. Należą do chmur wysokich, zbudowane są z kryształków lodu i nie przynoszą opadów. Wyglądają jak bardzo cienka warstwa zasłony, często są niemal niewidoczne.
Altocumulus (Ac) - chmury średnie-kłębiaste. Są to chmury piętra średniego. Najczęściej wyglądają jak małe obłoczki, kłębki, które przylegają do siebie. Pomiędzy nimi prześwituje niebo.
Altostratus (As) - chmury średnie-warstwowe. To chmury średniego piętra. Zdarza się, że przykrywają całe niebo, mogą mieć wiele włóknistych warstw, które układają się jedna nad drugą. Przynoszą opady deszczu lub śniegu, zbudowane są z kropelek wody i kryształków lodu.
Nimbostratus (Ns) - chmury warstwowo-deszczowe. Są to chmury piętra średniego. Można je zobaczyć wtedy, gdy niebo przykryte jest szarą, rozmytą warstwą chmur. Powoduje ona często obfite i długotrwałe opady. Zbudowane są z kropelek wody lub kryształków lodu i płatków śniegu. Przez te chmury nie przedziera się Słońce ani Księżyc.
Stratocumulus (Sc) - chmury kłębiasto-warstwowe. Są to chmury niskiego piętra. Zdarza się, że z tych chmur zaczyna padać. Wyglądają jak ławice, warstwy złożone z zaokrąglonych brył i walców. Chmury mają też różne kolory - od białych po ciemny szary.
Stratus (St) - chmury warstwowe. Są to najniżej położone chmury, które czasami zachodzą na wyższe budynki. Są jednolitą szarą warstwą chmur. Najczęściej powodują mżawkę.
Cumulus (Cu) - chmury kłębiaste. To bardzo częste chmury - mają płaską, ciemniejszą podstawę i wyraźny zarys. Kształtem niektórym przypominają pagórki lub kalafiory. Widać je często, kiedy suną po błękitnym niebie. Jest ich zwykle wiele na niebie.
Cumulonimbus (Cb) - chmury kłębiasto-deszczowe. To potężne, rozciągające się w pionie (na wszystkich trzech piętrach) chmury, które mają bardzo spektakularny wygląd. Ich podstawa jest ciemna, a wierzchołek biały. Górna część może przypominać kowadło. Są ostrzeżeniem przed pogarszającą się pogodą. Często przynoszą opady, a nawet grad i burze.
Jak powstają chmury burzowe?
Cumulonimbusy powstają z przekształcenia Cumulusów. Dzieje się to przez silne ruchy wznoszące powietrza od powierzchni Ziemi. Ciepło, które wydziela się podczas kondensacji pary wodnej sprawia, że chmury mogą rozbudowywać się w pionie, bardzo wysoko.
Źródło: IMGW, WMO, PAN, PWN
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock