Te grzyby łatwo pomylić z jadalnymi. Jeśli je zbierzesz, zapłacisz tysiące złotych kary

Źródło:
Grzyby chronione Polski, grzyby.pl, tvnmeteo.pl
Które grzyby są jadalne, a których należy się wystrzegać
Które grzyby są jadalne, a których należy się wystrzegaćJerzy Opioła, Ron Pastorino, Andreas Kunze, Jason Hollinger, Stromilobyces, Włodzimierz Wysocki, berndrd gliwa
wideo 2/3
Które grzyby są jadalne, a których należy się wystrzegaćJerzy Opioła, Ron Pastorino, Andreas Kunze, Jason Hollinger, Stromilobyces, Włodzimierz Wysocki, berndrd gliwa

Grzyby chronione w Polsce bardzo często mogą wydawać się podobne do znanych i cenionych gatunków. Należy jednak pamiętać, że ich zbieranie wiąże się z poważnymi karami finansowymi. Oto grzyby, za których zbieranie możemy słono zapłacić.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 w sprawie ochrony gatunkowej grzybów, w Polsce występuje 328 gatunków grzybów i porostów, które znajdują się pod całkowitą lub częściową ochroną. Wiele z nich to kuzyni popularnych wśród grzybiarzy borowików, maślaków i innych cenionych gatunków.

Jaki mandat za zbieranie chronionych grzybów?

Warto pamiętać, że za zbieranie gatunków objętych ochroną gatunkową grożą poważne kary finansowe. Sąd - za naruszanie ich naturalnych siedlisk, pozyskiwanie i zbiór - może nakazać zapłacenie kary w wysokości do 5000 złotych. Prawo to obowiązuje również w przypadku gatunków objętych ochroną częściową, chociaż w przypadku niektórych grzybów zbiór jest dopuszczalny po uzyskaniu odpowiedniego zezwolenia.

>>> Sprawdź też: Kiedy na grzyby? Kalendarz grzybiarza, sezon na grzybobranie

Borowik królewski, masłoborowik królewski (Butyriboletus appendiculatus subsp. regius)

Grzyb ten charakteryzuje się dużą zmiennością - chociaż znany jest ze względu na swój różowy kapelusz, w rzeczywistości często występują osobniki żółtawe i jasnobrązowe. Z tego powodu jest on często mylony z "królem polskich lasów" - borowikiem szlachetnym (Boletus edulis). Masłoborowik ma bardziej żółty miąższ, a jego trzon pokrywa delikatna siateczka. Na dodatek mocniejsze naciśnięcie "nóżki" powoduje jej lekkie zasinienie. Grzyb występuje przede wszystkim w lasach liściastych, przeważnie w południowej Polsce. Jest jadalny, ale ze względu na rzadkość występowania objęty został całkowitą ochroną gatunkową.

Masłoborowik królewski (Butyriboletus appendiculatus subsp. regius)Shutterstock

Podopieńka torfowiskowa (Desarmillaria ectypa)

To kuzynka popularnych i chętnie zbieranych opieniek - opieńki miodowej (Armillaria mellea) oraz ciemnej (A. ostoyae). W przeciwieństwie do innych grzybów z tej rodziny podopieńka torfowiskowa nie zasiedla martwego drewna - grzyb ten preferuje podmokłe tereny, zasiedlając torfy oraz łodygi roślin zielnych. To właśnie nietypowe miejsce występowania opieniek powinno zwrócić uwagę grzybiarza. Jeśli przez przypadek zbierzemy podopieńki, musimy liczyć się z koniecznością zapłacenia wysokiej kary - gatunek jest objęty w Polsce całkowitą ochroną. Ponadto gatunek ten jest trujący.

Maślak trydencki (Suillus tridentinus)

Podczas tatrzańskich wypraw uważny obserwator może zauważyć intensywnie pomarańczowego grzyba. Ten rzadki gatunek to maślak trydencki, występujący zawsze w parze z modrzewiami - grzyb tworzy symbiozę jedynie z tym gatunkiem drzewa. Mimo charakterystycznego koloru maślaka trydenckiego możemy pomylić z maślakiem żółtym (Suillus grevillei). Aby rozwiać wątpliwości, wystarczy zajrzeć pod kapelusz - rzadki, chroniony gatunek jest pomarańczowy także od spodu, zaś jego pospolity kuzyn ma żółte rurki. Jest on jadalny, lecz smakowo dużo gorszy niż inne gatunki.

Boczniak mikołajkowy (Pleurotus eryngii)

Wielu z nas kojarzy ten charakterystyczny gatunek ze sklepowych półek - boczniak mikołajkowy to smaczny, jadalny grzyb, który szczególnie chętnie wykorzystujemy do smażenia i duszenia. Jego charakterystyczny, gruby trzon zwieńczony jest niewielkim, brązowawym kapeluszem. Chociaż jego występowanie w Polsce stanowi przedmiot dyskusji wśród mikologów - po raz ostatni został zaobserwowany w 1903 roku w okolicach Elbląga - warto wiedzieć, że jest to grzyb objęty ścisłą ochroną gatunkową.

Boczniak mikołajkowy (Pleurotus eryngii)Shutterstock

Trufla wgłębiona (Tuber mesentericum)

Swego czasu, gatunek ten był jednym z najcenniejszych znalezisk dla polskich poszukiwaczy trufli. Jego bulwiaste, pomarszczone owocniki charakteryzują się intensywnym zapachem oraz przyjemnym smakiem, tak cenionym przez smakoszy. Obecnie trufla wgłębiona znajduje się na liście grzybów objętych całkowitą ochroną gatunkową, ale z uwagi na podobieństwo do trufli letniej (T. aestivum) może zostać przez przypadek pozyskana przez nieuważnego grzybiarza. Przed zebraniem owocnika należy go dokładnie obejrzeć - powierzchnia rzadkiego gatunku jest lekko granatowa i delikatniej pofałdowana w przeciwieństwie do powszechniejszej trufli letniej.

Mleczaj strefowany (Lactarius zonarioides)

Na pierwszy rzut oka mleczaj strefowany wygląda podobnie do jednego z najchętniej zbieranych grzybów, mleczaja rydza (Lactarius deliciosus). Grzybiarza nie powinny zwieść jednak pomarańczowa barwa, lekko podwinięte brzegi młodych kapeluszy oraz charakterystyczne mleczko, wypływające z nadciętego trzonu - mleczaj strefowany posiada na kapeluszu charakterystyczne "strefy", czyli jasne i ciemne prążki. Grzyb zasiedla przede wszystkim obszary Tatr i Beskidu Śląskiego, rzadziej Beskidu Żywieckiego. Jest jadalny, ale ze względu na to, że rzadko można go zobaczyć, objęty został ochroną częściową.

Borowikowiec tęgoskórowy (Xerocomus parasiticus)

Jeśli podczas wyprawy do lasu zauważymy kolonię podgrzybków ściśle otaczających owocnik innego gatunku, mamy do czynienia z borowikowcem tęgoskórowym. To pasożytniczy gatunek, który wyrasta jedynie na owocnikach tęgoskóra pospolitego (Scleroderma citrinum), trującego grzyba przypominającego purchawkę. W odróżnieniu od swojego gospodarza borowikowiec jest jadalny i był dawniej chętnie zbierany. W 1995 roku trafił jednak na listę gatunków chronionych i od tego czasu za jego pozyskiwanie grożą wysokie kary.

Borowikowiec tęgoskórowy (Xerocomus parasiticus)Shutterstock

Lakownica żółtawa (Ganoderma lucidum) 

Obecność tego gatunku może być niespodzianką dla wielu miłośników polskiej przyrody - lakownica żółtawa znana jest szerszej publiczności jako reishi, leczniczy grzyb z Dalekiego Wschodu. Błyszczące, czerwonawe kapelusze cieszą się popularnością nie tylko ze względu na swoje rzekome właściwości zdrowotne, ale także atrakcyjny wygląd. Grzyb jest rozpowszechniony na terenie całego kraju, ale nie należy go zbierać bez odpowiednich zezwoleń - polskie reishi objęte zostało częściową ochroną gatunkową.

Maślak błotny (Suillus flavidus)

Podobnie jak inne maślaki, również ten gatunek posiada swoje ulubione miejsce bytowania - wchodzi w symbiozę z sosnami dwuigielnymi, głównie sosną zwyczajną i kosodrzewiną, na podmokłych siedliskach. To grzyb o żółtawym kapeluszu i szerokich rurkach, podobny do wielu innych gatunków z tej rodziny. Cechą odróżniającą go od krewniaków jest postrzępiony, śluzowaty pierścień na trzonie, najlepiej widoczny u młodych okazów. Większość stanowisk występowania tego objętego częściową ochroną gatunku znajduje się w północno-zachodniej i południowo-wschodniej części Polski. Jest grzybem jadalnym.

Borowiczak dęty (Boletinus cavipes)

Ten niepozorny krewny maślaka pełni ważną rolę w określaniu stanu starych lasów modrzewiowych. Do przetrwania grzyb wymaga obecności tego gatunku drzewa, a gdy zmniejsza się zasięg występowania modrzewi, wraz z nim kurczy się zasięg borowiczaka. Nieuważny obserwator może pomylić go z maślakiem żółtym, ale przed zebraniem grzyba warto przyjrzeć się jego kapeluszowi - u borowiczaka nie jest on pokryty śluzem, zaś umieszczone na spodniej stronie rurki mają dużą średnicę i przypominają luźną sieć. Jest grzybem jadalnym.

Borowiczak dęty (Boletinus cavipes)Shutterstock

Pełna lista chronionych gatunków grzybów i porostów dostępna jest w Internetowym Systemie Aktów Prawnych.

Autorka/Autor:as

Źródło: Grzyby chronione Polski, grzyby.pl, tvnmeteo.pl

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Na przeważającym obszarze Polski obowiązują ostrzeżenia Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. W niektórych regionach ma intensywnie padać śnieg, a w wielu miejscach do godzin porannych w piątek drogi będą śliskie. Innym pogodowym zagrożeniem jest silny wiatr, który w Tatrach może rozpędzać się do 150 kilometrów na godzinę.

Niebezpieczna pogoda. Trzy różne ostrzeżenia IMGW

Niebezpieczna pogoda. Trzy różne ostrzeżenia IMGW

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

W licznych regionach Polski już zrobiło się biało, a kolejne opady śniegu nadchodzą. W nocy z czwartku na piątek obficie będzie padać na południu, południowym wschodzie i wschodzie kraju. W niektórych miejscach może dosypać ponad 10 centymetrów śniegu.

Następny śnieżny front. W nocy mocno sypnie

Następny śnieżny front. W nocy mocno sypnie

Źródło:
tvnmeteo.pl

Noc z czwartku na piątek w całej Polsce będzie mroźna. Czekają nas też opady śniegu, w kilku regionach kraju obfite. Za dnia również będzie sypać.

Będzie nawet 5 stopni mrozu

Będzie nawet 5 stopni mrozu

Źródło:
tvnmeteo.pl

Weekend przyniesie opady śniegu, które w części kraju przechodzić będą w deszcz ze śniegiem i deszcz. Miejscami będą one marznące, przez co zrobi się bardzo ślisko. Nowy tydzień zafunduje nam ocieplenie i wzrost temperatury do około 10 stopni.

Wir niżowy Renate przyniesie kolejne obfite opady śniegu. Potem przyjdzie duże ocieplenie

Wir niżowy Renate przyniesie kolejne obfite opady śniegu. Potem przyjdzie duże ocieplenie

Źródło:
tvnmeteo.pl

Zima zagościła w wielu regionach kraju. W Koszalinie w czwartek rano leżało tyle śniegu, ile na Kasprowym Wierchu. Niektórzy narzekają na trudne warunki na drogach i mówią, że to za wcześnie, inni cieszą się z bajkowych widoków. Na Kontakt24 otrzymujemy zdjęcia i nagrania z miejscowości, w których zrobiło się biało.

W Koszalinie tyle śniegu, co na Kasprowym Wierchu. Pokazujecie, gdzie spadł śnieg

W Koszalinie tyle śniegu, co na Kasprowym Wierchu. Pokazujecie, gdzie spadł śnieg

Aktualizacja:
Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

Paraliż komunikacyjny, przerwy w dostawie energii elektrycznej oraz w działaniu sieci komórkowych to skutki śnieżyc, które w czwartek przeszły przez Finlandię. Prądu zostało pozbawionych nawet 80 tysięcy odbiorców.

Atak zimy. 80 tysięcy odbiorców bez prądu, nie jeżdżą pociągi

Atak zimy. 80 tysięcy odbiorców bez prądu, nie jeżdżą pociągi

Źródło:
PAP

Intensywne opady śniegu spowodowały w czwartek duże opóźnienia na paryskim lotnisku Roissy-Charles-de-Gaulle. Przewoźników poproszono o odwołanie 10 procent zaplanowanych na czwartek połączeń - poinformowała agencja AFP.

Duże utrudnienia na paryskim lotnisku. Przez śnieg

Duże utrudnienia na paryskim lotnisku. Przez śnieg

Źródło:
PAP, meteofrance.com, tvnmeteo.pl

Śnieg ostatniej nocy i w czwartek zasypał Irlandię. Warunki na drogach znacznie się pogorszyły. Synoptycy teraz ostrzegają przed mrozem, a na horyzoncie widać ulewne opady deszczu i wichury.

Zasypało Irlandię. Teraz idą na nią ulewy i wichury

Zasypało Irlandię. Teraz idą na nią ulewy i wichury

Źródło:
ENEX, The Irish Times, tvnmeteo.pl

Alert RCB w związku silnym wiatrem otrzymały w czwartek osoby przebywające na terenie powiatu tatrzańskiego. Eksperci przypominają, jak się zachowywać, kiedy mocno wieje.

Alert RCB dla części Małopolski. "Zachowaj ostrożność"

Alert RCB dla części Małopolski. "Zachowaj ostrożność"

Źródło:
RCB, tvnmeteo.pl

W kilkudziesięciu departamentach Francji obowiązują pomarańczowe ostrzeżenia przed śniegiem, marznącymi opadami i silnym wiatrem. Władze apelują do kierowców o zachowanie szczególnej ostrożności.

Atak zimy i porywistego wiatru. Prawie cały kraj objęty alarmami

Atak zimy i porywistego wiatru. Prawie cały kraj objęty alarmami

Źródło:
ENEX, Meteo France, connexionfrance.com

W nocy ze środy na czwartek doszło do kolejnej erupcji wulkanu na półwyspie Reykjanes w południowo-zachodniej Islandii. Wybuch poprzedziła seria niewielkich trzęsień ziemi. W związku z erupcją wprowadzono stan alarmowy i ewakuowano około 60 osób z miejscowości Grindavik.

Czerwona łuna widoczna z Reykjaviku

Czerwona łuna widoczna z Reykjaviku

Źródło:
PAP, Iceland News, Time

Po raz pierwszy w tym sezonie ratownicy TOPR wprowadzili pierwszy stopień zagrożenia lawinowego w Tatrach. Oznacza to możliwe samoistne schodzenie małych i średnich lawin. Najniższy stopień zagrożenia obowiązuje w Tatrach od wysokości 1800 m n.p.m.

Zagrożenie lawinowe pierwszego stopnia w Tatrach

Zagrożenie lawinowe pierwszego stopnia w Tatrach

Źródło:
PAP

Mieszkańcy północno-zachodnich regionów USA oraz części Kanady od wtorku zmagają się z niebezpiecznymi warunkami związanymi z uderzeniem potężnej bomby cyklonowej. Żywioł niesie za sobą wichury oraz ekstremalne ulewy i jest oceniany jako jeden z najsilniejszych od lat. Najnowsze informacje mówią o dwóch ofiarach śmiertelnych.

"Bałem się, że zostanę uderzony latającymi odłamkami"

"Bałem się, że zostanę uderzony latającymi odłamkami"

Źródło:
Reuters, CNN, NBC News, PAP

W północnej Hiszpanii potwierdzono pojawienie się szerszenia Vespa soror. Jeśli ten inwazyjny gatunek zacznie występować powszechnie, może zagrozić miejscowym owadom - ostrzegają naukowcy.

W Europie odkryto nowy gatunek szerszenia. Może zagrozić rodzimym owadom

W Europie odkryto nowy gatunek szerszenia. Może zagrozić rodzimym owadom

Źródło:
PAP, Ecology and Evolution

84 procent huraganów, które pojawiły się na Oceanie Atlantyckim w latach 2019-2023, zostało wzmocnionych przez zmianę klimatu - wynika z najnowszych badań naukowców.

"Jako ludzkość zostawiliśmy swoje odciski palców na każdym z tych huraganów"

"Jako ludzkość zostawiliśmy swoje odciski palców na każdym z tych huraganów"

Źródło:
Nature

Największa rakieta świata Starship odbyła we wtorek szósty lot testowy. Booster statku, czyli pierwszy stopień rakiety, nie został jednak przechwycony przez mechaniczne ramiona wieży startowej, tak jak planowano.

Megarakieta poleciała, ale nie wszystko się udało. Pojawił się nietypowy gość

Megarakieta poleciała, ale nie wszystko się udało. Pojawił się nietypowy gość

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, SpaceX, tvnmeteo.pl

Tygrys syberyjski zaatakował rolnika w jednej z wiosek na północnym wschodzie Chin. Mężczyzna został ugryziony w rękę. To niejedyna niebezpieczna sytuacja z udziałem tych zwierząt, do jakiej doszło w tej okolicy. Władze wystosowały ostrzeżenie dla mieszkańców.

Tygrys ugryzł mężczyznę, władze ostrzegają mieszkańców

Tygrys ugryzł mężczyznę, władze ostrzegają mieszkańców

Źródło:
Reuters, Global Times, chinadaily.com

We wtorek nad ranem na niebie można było dostrzec księżycowe halo. To rzadkie i efektowne zjawisko zarejestrowano między innymi w Wielkopolsce. Na Kontakt24 otrzymaliśmy wyjątkowe zdjęcia.

Świetlisty krąg otoczył Księżyc

Świetlisty krąg otoczył Księżyc

Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

Co najmniej osiem osób zginęło w wyniku przejścia tajfunu Man-yi nad Filipinami. W trakcie ubiegłego weekendu żywioł uderzył w ląd dwukrotnie, niosąc potężne ulewy i porywisty wiatr. W wielu regionach rozpoczęło się wielkie sprzątanie i liczenie strat. Lokalne władze zaapelowały o pomoc dla poszkodowanych mieszkańców.

"Nie pozbierali się po poprzednich kataklizmach, kiedy uderzył supertajfun"

"Nie pozbierali się po poprzednich kataklizmach, kiedy uderzył supertajfun"

Źródło:
Reuters

Nagrania samotnego delfina pływającego w Morzu Bałtyckim wprawiły w zdumienie naukowców. Słychać na nich, jak ssak wydaje z siebie tysiące różnych dźwięków. Wśród ekspertów pojawiła się teoria, że z powodu odosobnienia mógł on rozmawiać sam ze sobą. Inni uważają, że była to próba skomunikowania się z innymi delfinami.

Samotny delfin w Bałtyku wydawał z siebie tysiące dźwięków

Samotny delfin w Bałtyku wydawał z siebie tysiące dźwięków

Źródło:
Livescience

Dwie osoby zginęły, a ponad 100 tysięcy mieszkańców zostało poszkodowanych w wyniku przejścia burzy tropikalnej Sara przez Honduras. Wiele miejsc jest odciętych od świata po ulewach. Na najbliższe dni zapowiadane są kolejne opady deszczu.

Takich opadów dawno tu nie było. Nie żyją dwie osoby

Takich opadów dawno tu nie było. Nie żyją dwie osoby

Źródło:
CNN Espanol, Diario1, EFE

W Ekwadorze wprowadzono 60-dniowy stan wyjątkowy. W kraju szaleją pożary, brakuje wody i panuje susza. W listopadzie ogień strawił ponad 10 tysięcy hektarów roślinności. Mieszkańcy borykają się też z częstymi przerwami w dostępie do energii elektrycznej.

Pożary, susza, brak prądu. Ogłosili 60-dniowy stan wyjątkowy

Pożary, susza, brak prądu. Ogłosili 60-dniowy stan wyjątkowy

Źródło:
PAP, Reuters

Do nietypowego zdarzenia doszło na lotnisku w Ponta Delgada na Azorach. Po pokładzie jednego z samolotów rozpierzchło się ponad 100 chomików. Maszyna przez pięć dni nie mogła wylecieć do stolicy Portugalii.

Ponad 100 chomików uziemiło samolot na Azorach

Ponad 100 chomików uziemiło samolot na Azorach

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Naukowcom po raz pierwszy udało się eksperymentalnie udowodnić społeczne uczenie się u zwierząt niebędących ludźmi, wynikające ze zmiany środowiska. Najnowsze badania ekspertów z Instytutu Maxa Plancka wykazały, że sikorki bogatki po migracji błyskawicznie poznawały nowe zachowania od lokalnej, dopiero co poznanej społeczności.

Sprawili, że ptaki nauczyły się nowych zachowań. Bez tego by się to nie udało

Sprawili, że ptaki nauczyły się nowych zachowań. Bez tego by się to nie udało

Źródło:
ScienceDaily

Ocean wyrzucił na brzeg w Kalifornii rzadką rybę - przedstawicielkę występującego w głębinach gatunku z rodziny Regalecidae, nazywaną "rybą zagłady". Czemu zawdzięcza reputację "przepowiadacza" naturalnych katastrof?

"Ryba zagłady" znaleziona na brzegu oceanu

"Ryba zagłady" znaleziona na brzegu oceanu

Źródło:
NBC News, CBS News tvn24.pl

Blisko 20 procent przypadków zachorowania na dengę, chorobę przenoszoną przez komary, można przypisać zmianom klimatycznym - wynika z najnowszej analizy naukowców. Jeśli nie zostaną podjęte działania mające powstrzymać globalne ocieplenie, liczba zachorowań przypisana kryzysowi klimatycznemu do 2050 roku może wzrosnąć nawet do 60 procent.

"Denga nadchodzi". Przegrzanie Ziemi tylko pogarsza sytuację

"Denga nadchodzi". Przegrzanie Ziemi tylko pogarsza sytuację

Źródło:
LiveScience, AFP

Nowe Delhi walczy z duszącymi miasto zanieczyszczeniami powietrza. Dają się one we znaki także zwierzętom z lokalnego ogrodu zoologicznego. Aby im ulżyć, władze postanowiły skorzystać z pewnej prostej metody.

Smog w zoo. Trzeba było ruszyć na pomoc zwierzętom

Smog w zoo. Trzeba było ruszyć na pomoc zwierzętom

Źródło:
Reuters, Times of India

Naukowcy przedstawili pierwsze szczegółowe wyniki badań próbek z niewidocznej strony Księżyca dostarczonych przez chińską sondę Chang'e 6. Analiza ich składu wskazała, że między trzema a czterema miliardami lat temu trwała tam aktywność wulkaniczna. To kluczowe informacje dla zrozumienia wyraźnych różnic między półkulami Srebrnego Globu.

Co się dzieje na niewidocznej stronie Księżyca? Zbadano pierwsze próbki

Co się dzieje na niewidocznej stronie Księżyca? Zbadano pierwsze próbki

Źródło:
PAP, CNN, tvnmeteo.pl

Duży pożar w kalifornijskim hrabstwie Ventura na początku listopada strawił kilka tysięcy hektarów i wiele budynków. O ogromnych stratach mówią rolnicy. Wskutek żywiołu spłonęły miliony pszczół.

Szalał pożar, spłonęły miliony pszczół

Szalał pożar, spłonęły miliony pszczół

Źródło:
ABC7