Co najmniej 38 agentów rosyjskiego wywiadu pracowało w ostatnich latach w ambasadach Rosji w państwach skandynawskich - wynika ze śledztwa nadawców publicznych państw nordyckich. 13 z nich wciąż ma przebywać w Szwecji, korzystając z immunitetu dyplomatycznego. Norweski NRK ujawnił również w środę, że konsul generalny Rosji na norweskim archipelagu arktycznym Svalbard Andriej Czemieriło jest powiązany z rosyjskim wywiadem wojskowym GRU.
W drugim odcinku reportażu śledczego "Wojna cieni" szwedzka telewizja SVT, duńska DR, norweska NRK oraz fińska YLE publikują nazwiska szpiegów, ich wizerunki oraz przynależność do rosyjskich służb (GRU, FSB lub SWR). Według mediów 13 z agentów nadal pracuje w ambasadzie Rosji w Sztokholmie, wśród nich 10 osób ma status dyplomatyczny, ale wszyscy korzystają z immunitetu i są chronieni konwencją wiedeńską.
Jednym z ujawnionych agentów jest Jewgienij Umierienko, który w 2019 roku został zatrzymany przez policję i szwedzkie służby specjalne SAPO podczas spotkania ze zwerbowanym szwedzkim obywatelem. Umierienko został zwolniony, gdyż jako radca rosyjskiej ambasady posiadał immunitet. Rosjanin wkrótce po tym zdarzeniu wyjechał ze Szwecji, dziś przebywa na placówce Rosji w Seulu. Szwed, który został skazany na karę trzech lat więzienia, przekazywał Umierience tajne informacje techniczne, dotyczące ciężarówek Volvo oraz Scania, mogące służyć do wzmocnienia zdolności wojskowych.
Media: konsul generalny Rosji na Svalbardzie jest powiązany z GRU
Norweski nadawca publiczny NRK ujawnił również w środę, że konsul generalny Rosji na norweskim archipelagu arktycznym Svalbard Andriej Czemieriło jest powiązany z rosyjskim wywiadem wojskowym GRU.
Według ekspertów cytowanych przez NRK, Svalbard jest dla Rosji terytorium strategicznym - w przypadku wystąpienia konfliktu daje możliwość obrony rosyjskiej Floty Północnej.
Formalnie archipelag na mocy Traktatu Spitsbergeńskiego z 1920 roku jest strefą zdemilitaryzowaną. Rosja jako jeden z sygnatariuszy dokumentu może prowadzić na Svalbardzie działalność gospodarczą. Rosjanie prowadzą między innymi kopalnie węgla kamiennego w osadzie Barentsburg.
Jak wskazuje NRK we współpracy z rosyjską niezależną grupą śledczą Dossier Center, Czemieriło był zameldowany pod adresem, gdzie działa Wojskowa Akademia Obrony Federacji Rosyjskiej, zwana "konserwatorium GRU". Słuchacze uczą się między innymi metod komunikowania się z tajnymi agentami oraz werbowania współpracowników.
Czemieriło objął stanowisko konsula generalnego Rosji w Barentsburgu w lipcu 2022 roku, wcześniej był dyplomatą w Oslo oraz Sztokholmie.
Szwecja wyrzuca pięciu rosyjskich dyplomatów
We wtorek MSZ Szwecji poinformowało o wydaleniu pięciu rosyjskich dyplomatów. "Ich działalność była niezgodna ze statusem dyplomatycznym" - podkreślił szef szwedzkiej dyplomacji Tobias Billstroem, nie podając szczegółów. Niejasne jest, czy wśród nich są agenci rosyjskiego wywiadu wskazani przez media.
W ubiegłym tygodniu telewizje państw nordyckich w pierwszym odcinku reportażu zidentyfikowały 50 statków, które przez ostatnich 10 lat mogły przeprowadzać operacje wywiadowcze na rzecz Rosji na wodach Morza Bałtyckiego oraz Morza Północnego, polegające między innymi na mapowaniu infrastruktury krytycznej.
CZYTAJ TAKŻE: 15 pracowników ambasady Rosji "pracowało pod przykrywką"
Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock