Przyznano Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii

Królewska Szwedzka Akademia Nauk postanowiła przyznać Nagrodę Nobla 2023 w dziedzinie chemii Moungiemu G. Bawendiemu z Francji, Louisowi E. Brusowi z USA i Aleksiejowi Jekimowowi z Rosji "za odkrycie i syntezę kropek kwantowych".

W uzasadnieniu Komitet Noblowski rozwinął, że badania Moungi G. Bawendiego z Massachusetts Institute of Technology, Louisa E. Brusa z Columbia University oraz Aleksieja Jekimowa z Nanocrystals Technology przynoszą "największe korzyści ludzkości".

Prace tegorocznych noblistów w dziedzinie chemii pozwoliły stworzyć m.in. ekrany telewizorów i komputerów, które lepiej oddają kolory i są jaśniejsze. Dlatego Komitet Noblowski napisał, że laureaci "dodali koloru do nanotechnologii".

Kropki kwantowe rozświetlają obecnie ekrany komputerów i telewizorów opartych na technologii QLED. Biochemicy i lekarze wykorzystują je natomiast w mapowaniu tkanek biologicznych.

Naukowcy mają nadzieję, że w przyszłości mogą one przyczynić się do rozwoju tzw. giętkiej (elastycznej) elektroniki, maleńkich czujników, cieńszych ogniw solarnych oraz kryptologii kwantowej. "Dopiero zaczęliśmy badać potencjał tych małych cząstek" – ocenili członkowie Komitetu Noblowskiego. 

Laureaci podzielą się po równo nagrodą w wysokości 11 milionów koron szwedzkich (około 4,41 miliona złotych).

W 2022 roku laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie chemii zostali Morten Meldal i K. Barry Sharpless, pionierzy chemii "klik", oraz Carolyn R. Bertozzi, która przeniosła tę dziedzinę na grunt biologiczny.

Chemia "klik" i chemia bioortogonalna upraszczają wiele procesów syntezy chemicznej, przez co mają szereg zastosowań w produkcji związków o różnym przeznaczeniu. Jednak najwięcej emocji wzbudza ich wykorzystanie do produkcji leków - również tych, które w przyszłości mogą pomóc nam walczyć z najcięższymi chorobami.