Znamy laureatów Nagrody Nobla z medycyny za 2024 rok

W poniedziałek w Sztokholmie gremium szwedzkiego Instytutu Karolinska ogłosiło laureatów Nagrody Nobla za 2024 rok w dziedzinie fizjologii lub medycyny. Nagrodę otrzymali Victor Ambros i Gary Ruvkun za odkrycie mikroRNA i jego roli w potranskrypcyjnej regulacji genów.

Jak wyjaśnił Komitet Noblowski, Victor Ambros oraz Gary Ruvkun odkryli mikroRNA (miRNA), nową klasę małych cząsteczek RNA, która ogrywa kluczową rolę w regulacji aktywności genów. Jak podkreślono, uhonorowano ich za odkrycie "fundamentalnej zasady decydującej o tym, jak regulowana jest aktywność genów", która "okazała się niezbędna dla organizmów wielokomórkowych, w tym ludzi". "MikroRNA okazują się być fundamentalnie ważne dla rozwoju i funkcjonowania organizmów" - wskazano.

"Dziś wiemy, że u ludzi występuje ponad tysiąc genów odpowiadających za różne mikroRNA, a regulacja genów przez mikroRNA - odkryta przez tegorocznych laureatów nagrody Nobla w dziedzinie medycyny - jest uniwersalna wśród organizmów wielokomórkowych" - pisze Komitet Noblowski.

W zeszłym roku nagrodę w dziedzinie fizjologii lub medycyny otrzymali węgierska biochemiczka Katalin Karikó i amerykański biolog molekularny Drew Weissman, za odkrycia umożliwiające opracowanie szczepionek przeciwko COVID-19. Komitet Noblowski ocenił, że ich zastosowanie pozwoliło uratować życie milionów ludzi, a u znacznie większej liczby można było zapobiec poważnemu przebiegowi infekcji.

Poniedziałkowe ogłoszenie rozpoczyna tydzień, podczas którego poznamy tegorocznych noblistów w sześciu dziedzinach. Nagroda Nobla to złoty medal z wizerunkiem fundatora nagrody, Szweda Alfreda Nobla, oraz kaligrafowany dyplom. Od 2023 roku to także najwyższa w historii nagroda pieniężna dla laureata, wynosząca 11 mln koron szwedzkich (równowartość ok. 4,2 mln zł).

O tym, kto zostanie wyróżniony, decydują komitety złożone z naukowców i autorytetów na podstawie nadesłanych nominacji. Wskazane przez Alfreda Nobla kryterium wyboru to odkrycia i osiągnięcia przynoszące ludzkości największe korzyści.

We wtorek Komitet Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk ogłosi laureata z fizyki, a w środę z chemii. W czwartek literacką Nagrodę Nobla przyzna Akademia Szwedzka. W piątek Pokojowa Nagroda Nobla zostanie przyznana w stolicy Norwegii, Oslo. Ogłosi ją pięcioosobowy Norweski Komitet Noblowski. Na początku października poinformowano, że w tym roku zarejestrowano do niej łącznie 286 kandydatur (197 osób oraz 89 organizacji).

14 października Królewska Szwedzka Akademia Nauk ogłosi natomiast laureata Nagrody Nobla z ekonomii, dziedziny niewymienionej w testamencie Nobla. Z tego powodu przyznawany od 1969 roku laur formalnie nazywa się Nagrodą Banku Szwecji im. Alfreda Nobla i jako jedyna finansowana jest z funduszy szwedzkiego banku centralnego.

ZOBACZ TEŻ: Puste miejsce laureatki Pokojowej Nagrody Nobla. "Na Narges będzie nałożona jeszcze większa presja"