Odwołanie sekretarza stanu Rexa Tillersona przez prezydenta USA Donalda Trumpa pokazuje, że Stany Zjednoczone "poważnie rozważają wyjście z porozumienia atomowego" - oświadczył w środę wiceminister spraw zagranicznych Iranu Abbas Aragczi.
Według Aragcziego, jeśli Stany Zjednoczone wycofają się z porozumienia nuklearnego, to Iran również je opuści. Wypowiedź wiceministra kontrastuje z deklaracjami innych wysokich rangą przedstawicieli Iranu, w tym prezydenta Hasana Rowhaniego, który wielokrotnie mówił, że Teheran pozostanie przy porozumieniu, nawet jeśli USA się wycofają - przypomina agencja AFP.
Reuters z kolei przytacza wypowiedź rzecznika irańskiego MSZ Bahrama Kasemiego, który według agencji "bagatelizuje potencjalny wpływ nominacji (Mike'a) Pompeo na porozumienie nuklearne", podkreślając, że zmiany oraz zwolnienia w administracji prezydenta Trumpa nie są niczym nowym. - Byliśmy świadkami podobnych zmian, a to jest ich (USA) wewnętrzna sprawa - zaznaczył Kasemi.
"Jastrząb" Pompeo
We wtorek Trump poinformował o odwołaniu Rexa Tillersona ze stanowiska sekretarza stanu i powołaniu na tę funkcję dotychczasowego szefa Centralnej Agencji Wywiadowczej (CIA) Mike'a Pompeo. Amerykański przywódca stwierdził, iż różni się z Tillersonem w "wielu kwestiach", a przede wszystkim w ocenie zawartego jeszcze za prezydentury Baracka Obamy porozumienia nuklearnego z Iranem.
Trump wielokrotnie zapowiadał, że "chce to porozumienie zerwać bądź zmienić". Krytykiem umowy z Teheranem jest również Pompeo.
AP zauważa, że reakcje na Bliskim Wschodzie na odwołanie Tillersona, są podzielone. W Arabii Saudyjskiej decyzję tę odebrano pozytywnie, licząc na ostrzejszą politykę Waszyngtonu wobec Teheranu. Z kolei powiązana z konserwatywną Gwardią Rewolucyjną irańska gazeta "Dżawan" uznała, że zmiana szefostwa w amerykańskiej dyplomacji oznacza "koniec umowy nuklearnej".
Porozumienie
Porozumienie nuklearne z Iranem dotyczące kontroli irańskiego programu rozwoju broni jądrowej z 14 lipca 2015 roku podpisała z Iranem grupa 5+1, czyli USA, Rosja, Wielka Brytania, Francja, Chiny oraz Niemcy. Dodatkową stroną układu jest Unia Europejska. Umowa ogranicza program atomowy Teheranu w zamian za zniesienie międzynarodowych sankcji gospodarczych. W październiku 2017 roku Trump oznajmił, że Iran nie przestrzega porozumienia, oraz po raz pierwszy zadecydował o braku certyfikacji umowy i nie przekazał Kongresowi kwartalnego raportu na jej temat. 12 stycznia zadeklarował, iż Teheran ma "ostatnią szansę" na uniknięcie amerykańskich sankcji, jeśli w ciągu 120 dni zmodyfikuje się porozumienie. W ostatnich miesiącach przywódcy Francji, Rosji, Niemiec i Wielkiej Brytanii wielokrotnie przestrzegali USA przed podejmowaniem decyzji, które mogłyby zaszkodzić porozumieniu z Iranem. Umowy broniły także Chiny i UE. Teheran ostrzegł, że ostro zareaguje na ewentualne wycofanie się USA z układu.
Autor: mtom / Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Bundesministerium für Europa, Integration und Äusseres