Na 17 czerwca wyznaczony zosta艂 kolejny termin rozprawy Trybuna艂u Konstytucyjnego Julii Przy艂臋bskiej w sprawie przepis贸w ustawy dezubekizacyjnej, na podstawie kt贸rej obni偶ono emerytury i renty by艂ym funkcjonariuszom s艂u偶b PRL - podano na stronie TK. Z kolei wcze艣niej, 25 maja, Trybuna艂 ma zaj膮膰 si臋 pytaniem krakowskiego s膮du w sprawie obni偶enia renty na podstawie tych przepis贸w.
Jak przekazano na stronie Trybuna艂u Konstytucyjnego, rozprawy w sprawie ustawy dezubekizacyjnej i obni偶enia renty na podstawie jej przepis贸w maj膮 si臋 odby膰 w pe艂nym sk艂adzie Trybuna艂u. W jednej i drugiej sprawie sk艂adowi przewodniczy膰 ma prezes Trybuna艂u Konstytucyjnego Julia Przy艂臋bska, za艣 sprawozdawc膮 ma by膰 s臋dzia Bart艂omiej Socha艅ski.
Pytanie o聽konstytucyjno艣膰 ustawy dezubekizacyjnej (rozprawa 17 czerwca)
W wyznaczonej na 17 czerwca rozprawie chodzi o zainicjowan膮 pytaniem sto艂ecznego s膮du okr臋gowego w styczniu 2018 roku kwesti臋 zgodno艣ci z konstytucj膮 przepis贸w, na podstawie kt贸rych obni偶ono emerytury i renty by艂ym funkcjonariuszom s艂u偶b bezpiecze艅stwa PRL.
S膮d Okr臋gowy w Warszawie - rozpatruj膮c odwo艂anie od decyzji o ustaleniu emerytury i renty policyjnej - zakwestionowa艂 wtedy zgodno艣膰 przepis贸w tej ustawy m.in. z konstytucyjn膮 zasad膮 ochrony praw nabytych, zaufania obywatela do pa艅stwa prawa i stanowionego przez niego prawa i niedzia艂ania prawa wstecz.
Pytanie s膮du okr臋gowego dotyczy przepis贸w, kt贸re normuj膮 sytuacj臋 funkcjonariuszy pe艂ni膮cych s艂u偶b臋 na rzecz totalitarnego pa艅stwa oraz funkcjonariuszy, rozpoczynaj膮cych s艂u偶b臋 w takich formacjach, ale kontynuuj膮cych j膮 po 1990 roku na rzecz pa艅stwa demokratycznego.
"W obydwu przypadkach okres pracy na rzecz pa艅stwa totalitarnego jest przeliczany wed艂ug wska藕nika 0 proc., z kolei okres s艂u偶by na rzecz pa艅stwa demokratycznego jest przeliczany wed艂ug wska藕nika 2,6 proc. Emerytura natomiast obu kategorii funkcjonariuszy nie mo偶e by膰 wy偶sza ni偶 przeci臋tna emerytura wyp艂acana przez Zak艂ad Ubezpiecze艅 Spo艂ecznych" - wskazywa艂 TK w komunikacie dotycz膮cym tej sprawy.
Jak za艣 zaznacza艂 S膮d Okr臋gowy, "niezale偶nie zatem od sta偶u pracy, wysoko艣ci wynagrodzenia, zajmowanego stanowiska, wysoko艣膰 艣wiadczenia jest z g贸ry ograniczona w oderwaniu od sytuacji prawnej konkretnej osoby".
Pytanie s膮du dotyczy tak偶e sposobu i trybu uchwalenia zaskar偶onych przepis贸w oraz "w膮tpliwo艣ci, czy spe艂nione zosta艂y merytoryczne przes艂anki do ich uchwalenia". Tzw. ustawa dezubekizacyjna zosta艂a przyj臋ta przez Sejm 16 grudnia 2016 r. podczas posiedzenia w Sali Kolumnowej.
Wnioskiem warszawskiego s膮du w tej sprawie TK zajmowa艂 si臋 od lipca ub.r. na rozprawach trzykrotnie. Podczas ostatniej z rozpraw - 6 pa藕dziernika ub.r. - przedstawiciele Sejmu i Prokuratora Generalnego w stanowiskach ko艅cowych zgodnie wnie艣li o uznanie zaskar偶onych przepis贸w za zgodne z konstytucj膮. P贸藕niej jednak odwo艂ane zosta艂o zaplanowane na 20 pa藕dziernika og艂oszenie orzeczenie w tej sprawie, do kt贸rego wtedy wyznaczono dw贸ch s臋dzi贸w sprawozdawc贸w: Justyna Piskorskiego i Jakuba Stelin臋.
Pytanie o聽obni偶enie renty (rozprawa 25 maja)
Z kolei pytanie S膮du Okr臋gowego w Krakowie zosta艂o sformu艂owane przez ten s膮d pod koniec 2019 roku i zosta艂o zadane na kanwie sprawy dotycz膮cej odwo艂ania od obni偶enia policyjnej renty inwalidzkiej. Sprawa dotyczy w zwi膮zku z tym tylko jednego z przepis贸w ustawy.
Zgodnie z tzw. ustaw膮 dezubekizacyjn膮, czyli nowelizacj膮 przepis贸w o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji i innych s艂u偶b, kt贸ra zacz臋艂a obowi膮zywa膰 w pa藕dzierniku 2017 r., emerytury i renty by艂ych funkcjonariuszy aparatu bezpiecze艅stwa PRL nie mog膮 by膰 wy偶sze od 艣redniego 艣wiadczenia wyp艂acanego przez ZUS - jak w贸wczas informowano: emerytura - 2,1 tys. z艂 (brutto), renta - 1,5 tys. z艂, renta rodzinna - 1,7 tys. z艂.
Na mocy tych przepis贸w obni偶ono emerytury i renty za okres "s艂u偶by na rzecz totalitarnego pa艅stwa" od 22 lipca 1944 r. do 31 lipca 1990 r. (w po艂owie 1990 r. powsta艂 UOP). W konsekwencji obni偶ono renty i emerytury prawie 39 tys. by艂ym funkcjonariuszom aparatu bezpiecze艅stwa PRL.
W marcu br. warszawski s膮d okr臋gowy informowa艂, 偶e wp艂yn臋艂o do niego ponad 25,5 tys. odwo艂a艅 od decyzji o obni偶eniu emerytur by艂ym funkcjonariuszom s艂u偶b bezpiecze艅stwa PRL, a w 228 przypadkach decyzja o obni偶ce zosta艂a zmieniona. Wiele spraw jest zawieszonych w oczekiwaniu na rozstrzygniecie TK.
W po艂owie wrze艣nia ub.r. w uchwale Izby Pracy S膮du Najwy偶szego w kontek艣cie obni偶enia emerytur b. funkcjonariuszy PRL orzeczono natomiast, 偶e kryterium s艂u偶by na rzecz totalitarnego pa艅stwa powinno by膰 oceniane na podstawie wszystkich okoliczno艣ci sprawy, w tym tak偶e na podstawie indywidualnych czyn贸w i ich weryfikacji pod k膮tem naruszenia podstawowych praw i wolno艣ci cz艂owieka.
S臋dziowie S膮du Najwy偶szego odnosz膮c si臋 do sprawy w TK wskazali, 偶e Trybuna艂 orzeka, czy ustawa jest zgodna z konstytucj膮, za艣 SN odpowiedzia艂, jak rozumie膰 okre艣lone zapisy z ustawy i rozstrzygni臋cia obu organ贸w nie konkuruj膮 ze sob膮.
殴r贸d艂o:聽PAP
殴r贸d艂o zdj臋cia g艂贸wnego:聽Anna Kwa艣ny/tvn24.pl