Rozwój to najważniejsza idea kryjąca się za Inicjatywą Trójmorza, zdecydowaliśmy się na współpracę, bo uważaliśmy, że może ona przyspieszyć rozwój naszych krajów - oświadczył prezydent Andrzej Duda na szczycie Trójmorza w Tallinie. Ambasador USA w Polsce Georgette Mosbacher zapewniła, że "Stany Zjednoczone doceniają istotne znaczenie Trójmorza dla silnej i wolnej Europy".
W Tallinie zebrał się w poniedziałek 5. szczyt Inicjatywy Trójmorza. To inicjatywa polityczno-gospodarcza powołana w 2015 roku z inicjatywy prezydentów Polski i Chorwacji. Obecnie do grupy należy 12 państw Unii Europejskiej - Austria, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Rumunia, Słowacja, Słowenia i Węgry - położonych między Adriatykiem, Bałtykiem i Morzem Czarnym.
Szczyt częściowo w formie zdalnej
Z powodu pandemii spotkanie odbywa się częściowo w formie zdalnej. Do stolicy Estonii poza polskim prezydentem przyjechał jeszcze jedynie prezydent Bułgarii Rumen Radew. Prezydenci i przedstawiciele pozostałych krajów Inicjatywy Trójmorza wzięli udział w spotkaniu poprzez połączenia internetowe.
Prezydent Duda: rozwój to najważniejsza idea kryjąca się za Inicjatywą Trójmorza
Duda podczas jednego z paneli dyskusyjnych, odbywających się w ramach spotkania, pytany był o polską wizję tego, co może osiągnąć Trójmorze. - Przede wszystkim rozwój był tym najważniejszym pomysłem, tą najważniejszą ideą kryjącą się za współpracą - odpowiedział polski prezydent.
Podkreślił, że kraje zrzeszone w Inicjatywie "są w troszeczkę trudniejszej sytuacji niż reszta Unii Europejskiej, w szczególności, jeśli chodzi o kraje zachodnie Unii Europejskiej". - Może poza Austrią, bo Austria jest bardzo bogatym krajem - dodał.
- Szukaliśmy narzędzi umożliwiających przyspieszenie rozwoju naszych krajów, bo chcieliśmy dogonić Europę Zachodnią, szczególnie, jeśli chodzi o standard i poziom życia, o rozwój gospodarki i tak dalej. Dlatego też zdecydowaliśmy się na tę współpracę, bo uważaliśmy, że w ten sposób będziemy mogli przyspieszyć ten rozwój i w ten sposób będziemy mogli grać w jednej drużynie, współpracować ze sobą - zaznaczył prezydent.
W jego ocenie, chodzi o to, by była to praca zespołowa, a nie realizacja indywidualnej polityki.
- Podczas mojego pierwszego spotkania z byłą panią prezydent Chorwacji, panią Kolindą Grabar-Kitarović o tym rozmawialiśmy, zresztą też się zastanawialiśmy nad możliwą współpracą w Europie, współpracą między naszymi krajami. W szczególności rozmawialiśmy również o bezpieczeństwie energetycznym i rozmawialiśmy również o potencjalnych dostawach gazu - powiedział Duda.
Prezydent powiedział też, że opisał prezydent Chorwacji swoją wizję dywersyfikacji dostaw gazu do Polski, mówił o terminalu LNG w Świnoujściu, który został niedawno wybudowany oraz o planach dotyczących budowy gazociągu z szelfu norweskiego przez Danię do Polski. - W odpowiedzi na to pani prezydent powiedziała, że planują zbudować własny terminal LNG na wyspie Krk. Wspólnie stwierdziliśmy później, że jest to naprawdę bardzo dobry pomysł, by połączyć nasze gazociągi, aby połączyć też metaforycznie nasze kraje i stworzyć dobre, ale też bezpieczne połączenia między północną i południową Europą - powiedział.
Wskazywał, że chodzi nie tylko o kwestie energetyczne, ale również komunikacji, autostrad, połączeń kolejowych - zarówno dla biznesu, jak i dla turystyki, o "wszystkie rodzaje połączeń, których ludzie potrzebują".
- To był początek współpracy w tej części Europy. Następnie staraliśmy się zachęcić naszych przyjaciół z tej części Europy, aby dołączyli. Rozmawialiśmy na temat naszych wspólnych wartości, o wspólnej historii, również o obecnej sytuacji, o rozwoju sytuacji po upadku Żelaznej Kurtyny - historycznie patrząc, tak to wyglądało. I to był początek tej współpracy w ramach Inicjatywy Trójmorza - podkreślił Duda.
Prezydent: Trójmorze może odegrać znaczącą rolę w przezwyciężaniu kryzysu
Polski prezydent zwrócił uwagę na zmiany polityczne i gospodarcze, jakie zaszły od początku tej inicjatywy w roku 2015. - Od czasu brexitu wpływ regionu na sprawy gospodarcze Unii Europejskiej znacząco się zwiększył. Obecnie kraje Trójmorza to 29 procent terytorium Unii, 25 procent populacji, region generuje 19 procent całkowitego PKB – wyliczał Andrzej Duda. Zapewnił, że "Inicjatywa Trójmorza pozostanie aktywna i będzie odgrywała wiodącą rolę, jeżeli chodzi o region, ale także oś północ-południe Europy". - Wszystkich nas dotknęła pandemia. Region Trójmorza z wykwalifikowaną siłą roboczą, ale też polepszoną infrastrukturą może odgrywać bardzo ważną rolę w tworzeniu nowych łańcuchów dostaw i w przezwyciężaniu kryzysu - powiedział. Dodał, że drogą do rozwoju gospodarczego jest ściślejsze powiązanie krajów inicjatywy, czemu sprzyja Międzynarodowy Fundusz Walutowy, nazwany przez prezydenta "ważnym sojusznikiem tej inicjatywy".
"Pandemia pokazała coraz większą potrzebę wszelkiego rodzaju rozwiązań cyfrowych"
- Pandemia pokazała coraz większą potrzebę wszelkiego rodzaju rozwiązań cyfrowych - powiedział prezydent Duda, według którego kraje Trójmorza mają potrzebny do tego potencjał. Zwrócił uwagę na zaawansowanie Estonii we wprowadzaniu tego typu rozwiązań. Dodał, że "w czasach pandemii ważna jest również rozrywka cyfrowa", która pozwala korzystać z oferty rozrywkowej bez wychodzenia z domu i przy zachowaniu zaostrzonych zasad higieny.
Wskazywał, że - obok funduszy narodowych - duże znaczenie mają prywatni inwestorzy. - Dlatego stworzyliśmy narzędzia komercyjne. Forum biznesowe Trójmorza to platforma dla przedstawicieli biznesu - dodał.
Przypomniał utworzenie giełdowego indeksu Europy Środkowowschodniej CEEplus, który zrzesza rynki kapitałowe regionu, oraz rady biznesowej Trójmorza, która "promuje interesy naszego regionu w skali globalnej".
Za jedno z największych osiągnięć Andrzej Duda uznał założenie w 2019 roku Funduszu Inwestycyjnego Inicjatywy Trójmorza. - Decyzja Estonii, Łotwy, Węgier, Bułgarii, Litwy, Słowenii Chorwacji i Stanów Zjednoczonych, aby dołączyć do tego funduszu, to najlepsze potwierdzenie słuszności tej idei - podkreślił.
Mosbacher: zdecydowanie wspieramy Inicjatywę Trójmorza
Do szczytu odniosła się na Twitterze ambasador USA w Polsce Georgette Mosbacher. Napisała, że Stany Zjednoczone doceniają istotne znaczenie Trójmorza dla silnej i wolnej Europy. "Zdecydowanie wspieramy Inicjatywę Trójmorza i możliwości transformacji które stwarza dla regionu. Wspólnie jesteśmy na wygranej pozycji" - podkreśliła ambasador USA w Polsce.
Na marginesie szczytu
Szef gabinetu prezydenta Krzysztof Szczerski przed rozpoczęciem szczytu podkreślał wagę tego, że mimo pandemii COVID-19 udało się zorganizować spotkanie przywódców państw Inicjatywy Trójmorza. Wskazywał, że szczególnie dzisiaj rozmowy przywódców Trójmorza są istotne w kontekście trzech bieżących uwarunkowań zewnętrznych, które mogą określić przyszłość regionu. Jak zaznaczył uwarunkowania te to: przebieg pandemii i jej skutki społeczno-gospodarcze, decyzje dotyczące przyszłych ram finansowych Unii Europejskiej oraz rozstrzygnięcie wyborcze w Stanach Zjednoczonych. Prezydencki minister podkreślał, że "państwa Trójmorza powinny na nie reagować w sposób spójny i nastawiony na jedność euroatlantycką".
Szef gabinetu prezydenta poinformował też, że na marginesie 5. szczytu Inicjatywy Trójmorza dojdzie do rozmowy pełnomocnika rządu ds. strategicznej infrastruktury energetycznej Piotra Naimskiego z sekretarzem energii USA Danem Brouillette. Tematem rozmowy, która będzie miała charakter zdalny, będzie polsko-amerykańska umowa o partnerstwie na rzecz rozwoju Programu Polskiej Energetyki Jądrowej (PPEJ).
Źródło: PAP