Wtorkowe orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego oznacza, że przewidywane przez rząd zmiany dotyczące wyboru sędziów w skład KRS nie są zgodne z konstytucją - takie wnioski wyciągnęło Prezydium Krajowej Rady Sądownictwa. Podkreśliło, że decyzja Trybunału nie ma wpływu na ważność wyboru obecnych członków KRS.
Trybunał uznał za niekonstytucyjne m.in. zawarte w obecnej ustawie o KRS odmienne procedury wyboru członków KRS spośród sędziów sądów powszechnych i spośród sędziów innych sądów tj. Sądu Najwyższego, sądów administracyjnych i sądów wojskowych, a także dwie odrębne drogi wyborów członków Rady spośród sędziów sądów powszechnych - dla sędziów sądów apelacyjnych oraz dla sędziów sądów okręgowych i rejonowych.
Według TK ustawodawca powinien stworzyć jednolitą procedurę wyboru sędziów - członków Krajowej Rady Sądownictwa.
Trybunał uznał ponadto, że wszyscy członkowie KRS mają jedną wspólną kadencję i niekonstytucyjne jest rozumienie przepisów w ten sposób, że kadencja członków KRS wybieranych spośród sędziów sądów powszechnych ma charakter indywidualny.
Stanowisko KRS
W związku z wyrokiem, Prezydium Krajowej Rady Sądownictwa wydało komunikat, w którym stwierdza, że w całości podtrzymuje stanowisko KRS z 6 czerwca 2017 r.
"Po zapoznaniu się z sentencją wyroku składu TK oraz ustnymi motywami orzeczenia, Prezydium Krajowej Rady Sądownictwa z satysfakcją odnotowuje, że skład Trybunału podzielił pogląd Krajowej Rady Sądownictwa o zgodności z Konstytucją RP obecnie obowiązującego modelu wyboru członków KRS spośród sędziów przez samych sędziów" - oświadczyło Prezydium KRS.
Dodało, że "na przykładzie sądów administracyjnych, skład TK stwierdził ponadto, że zgodnie z Konstytucją RP wszyscy sędziowie powinni mieć równe – bierne i czynne – prawa wyborcze w wyborach członków KRS".
"Prezydium Rady zauważa, że skład Trybunału zakwestionował wyłącznie ograniczenie biernego prawa wyborczego niektórych sędziów sądów powszechnych, ograniczenie czynnego prawa wyborczego sędziów wojewódzkich sądów administracyjnych (problemy te nie dotyczą zatem sędziów Sądu Najwyższego i sądów wojskowych) oraz wzajemne relacje kadencji członków KRS pochodzących z wyboru" - czytamy w komunikacie.
"Projektowane zmiany nie są zgodne z konstytucją"
Według Prezydium Krajowej Rady Sądownictwa "stanowisko składu TK wskazuje zatem, że obecnie projektowane zmiany ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa dotyczące wyboru sędziów w skład KRS przez Sejm RP nie są zgodne z Konstytucją RP".
"Prezydium Krajowej Rady Sądownictwa stwierdza, że pod rządami obowiązującej Konstytucji RP, orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności aktu normatywnego lub jego części z Konstytucją w zakresie obowiązywania prawa są równoznaczne z usunięciem niekonstytucyjnych przepisów z porządku prawnego ze skutkiem 'na przyszłość'" - czytamy.
Podkreśla, że "w świetle art. art. 190 ust. 4 Konstytucji RP dzisiejsze orzeczenie nie ma zatem wpływu na ważność wyboru obecnych członków KRS ani na skuteczność czynności dokonanych przez Radę w składzie obejmującym osoby wybrane na podstawie przepisów ustawy z 2011 r."
Prezydium zauważyło, że w składzie orzekającym, który wydał orzeczenie zasiadały osoby wybrane do Trybunału Konstytucyjnego przez Sejm obecnej kadencji na wcześniej obsadzone stanowiska sędziów TK, co stwierdził Trybunał w wyroku z dnia 3 grudnia 2015 r.
Wniosek Ziobry
Wniosek do TK o uznanie regulacji obecnej ustawy o KRS za niekonstytucyjne złożył w połowie kwietnia prokurator generalny Zbigniew Ziobro. Według wniosku, ustawa o KRS m.in. ogranicza prawa wyborcze sędziów przy wyłanianiu ich przedstawicieli do Rady, gdyż stawia w uprzywilejowanej pozycji sędziów sądów wyższych instancji. - Wskutek takiego unormowania szczególnie faworyzowani są sędziowie sądów apelacyjnych, którzy spośród 474 sędziów pozostających obecnie w służbie wybierają 2 członków Rady, podczas gdy sędziowie sądów okręgowych i rejonowych spośród 9416 sędziów tych sądów pozostających obecnie w służbie wybierają jedynie 8 przedstawicieli do KRS - wskazywał Ziobro. Ponadto prokurator generalny zaskarżył różnicowanie charakteru kadencji sędziów-członków KRS, których kadencje są indywidualne i parlamentarzystów-członków KRS, których kadencja jest powiązana z kadencją parlamentu. Według Ziobry te same reguły kadencji grupowej powinny dotyczyć wszystkich członków KRS.
Projekt zmian w KRS
Rządowy projekt noweli ustawy o KRS przewiduje m.in. wygaszenie kadencji 15 członków Rady będących sędziami. Ich następców wybrałby Sejm - dziś wybierają ich środowiska sędziowskie. Według opozycji, kadencji członków Rady nie można wygasić na mocy ustawy zwykłej, bo wymagałoby to zmiany konstytucji. Ministerstwo Sprawiedliwości podkreśla, że TK dopuszcza możliwość skracania kadencji, gdy przemawiają za tym "szczególne okoliczności". Według resortu należy do nich "kompleksowa reforma Rady". Zdaniem resortu nowelizacja ma na celu zobiektywizowanie trybu wyboru kandydatów, bo dotąd o wyborze członków Rady "decydowały w praktyce sędziowskie elity".
Autor: js/sk / Źródło: tvn24.pl, PAP
Źródło zdjęcia głównego: tvn24