Specjalne posiedzenie Sejmu w związku z kryzysem na granicy polsko-białoruskiej

Posiedzenie Sejmu zostało zamknięte. Kończymy naszą relację i dziękujemy za uwagę.

Wtorkowe posiedzenie Sejmu skomentowali w "Faktach po Faktach" w TVN24 senatorowie Jan Maria Jackowski i Marcin Bosacki.

- Nie usłyszeliśmy żadnych nowych pomysłów ze strony premiera czy rządu, jak tę granicę chronić. Usłyszeliśmy za to trzy razy podziękowania dla prezesa Kaczyńskiego - stwierdził Bosacki. Jackowski ocenił, że między innymi w sensie geopolitycznym i politycznym, mamy do czynienia z "momentem historycznym".

Jachira apelowała o dopuszczenie na granice medyków i organizacji międzynarodowych.

Klaudia Jachira (KO): Jeżeli polski rząd nie zmieni podejścia do ludzi na granicy, to ten kryzys będzie tylko narastał. Przecież Łukaszenka ściąga coraz większe grupy ludzi, bo widzi, że to działania, że to destabilizuje sytuację w Polsce. Gdyby nasz rząd przestrzegał zasad demokracji, traktatów międzynarodowych, stosował procedury azylowe (...), to białoruski reżim by tego nie mógł rozgrywać na swoją korzyść.

Piotr Rudzki (PiS): Zatrzymaliśmy migrantów w roku 2015 i przeciwstawimy się im teraz, kiedy przyszło nam walczyć z reżimem Łukaszenki.

Teresa Glenc (PiS) podziękowała wszystkim chroniącym granicy Polski i Białorusi.

Kozanecka: Łukaszenka musi liczyć się z konsekwencjami swoich bezprawnych działań.

Ewa Kozanecka (PiS): Dziś naszym wspólnym obowiązkiem jest troska o suwerenność i bezpieczeństwo Polski. Obecna sytuacja na granicy i kryzys migracyjny zmusza nas, Polaków, do obrony naszej granicy.

Kurzępa: Dziś zwracam się do Was Polki i Polacy, zechciejmy stworzyć monolityczną, spójną moc wspólnotową narodu.

Jacek Kurzępa (PiS): Warto uzmysłowić sobie, że niepodległość ojczyzny nie jest dana, ale jest stałym zabieganiem o nią i jej trwałość.

Braun o sankcjach gospodarczych: Ucierpi polski interes, istotny interes narodowy.

Poseł Konfederacji zwracał także na udział Turcji w transporcie migrantów.

Posłowie po przerwie przystąpili do wygłaszania wniosków poselskich. Część z przemówień dotyczyła wątków innych niż sytuacja na granicy polsko-białoruskiej

Do kryzysu odniósł się poseł Konfederacji Grzegorz Braun. Jak mówił jego formacja popierała wprowadzenie stanu wyjątkowego. Dodał jednak, że dla niego dzisiejszy dzień jest dniem żałoby, bo serce polskie nie może się nie krajać, kiedy w sercu RP władze polskie stawiają płot.

Elżbieta Witek ogłosiła dwie minuty przerwy. Po niej mają zostać wygłoszone oświadczenia poselskie.

Na sali pojawił się sprzeciw wobec przyjęcia przez Sejm informacji rządu do wiadomości. Jak przekazała marszałek, ponieważ zgłoszony został sprzeciw, głosowanie nad tym odbędzie się zatem na następnym posiedzeniu Sejmu.

Witek przekazała, że prezydium Sejmu na następne posiedzenie Sejmu ma przygotować projekt uchwały będący stanowiskiem izby na sytuację przy granicy.

Premier zakończył odpowiadanie na pytania, a marszałek Sejmu Elżbieta Witek zamknęła dyskusję i podziękowała za kulturalną debatę.

Morawiecki: Prób przekroczenia granicy było 31 tysięcy.

Morawiecki: Prób jest czasami kilkaset, ale przekracza naszą granicę kilka, kilkanaście, czasami kilkadziesiąt.

Premier o Turcji: Widzimy te działania o charakterze pełnej synchronizacji działań tureckich z Białorusią i Rosją. Nie podoba nam się to.

Morawiecki: Nie chcemy wprowadzić stanu wojennego na pograniczu.

Czy wzmocnimy dodatkowe sankcje? Premier: Jak najbardziej tak. Jesteśmy gotowi do eskalacji sankcji. Tak my sami, jak i namawiamy naszych parterów z UE, żeby robić to razem.

Jakie siły będą na granicy? Premier Morawiecki: Nie mamy żadnej docelowej liczby. Tam będzie tyle sił, ile trzeba.

Premier Morawiecki: Funkcjonariusze, którzy potrzebują opieki psychologicznej, mogą się już zgłosić.

Premier Morawiecki: Wyłapaliśmy 370 przemytników.

Morawiecki o informowaniu mieszkańców Bliskiego Wschodu: Staramy się dotrzeć poprzez różne filmiki.

Dodał, że temat ten poruszał w rozmowie z szefową Komisji Europejskiej.

Premier w odpowiedzi na pytanie o zabezpieczenie granicy z Ukrainą: Jesteśmy świadomi tego ryzyka, że jak ta granica (polska – red.) będzie bardzo szczelna, może ruch pójść też przez ukraińską granicę, podejmujemy działania, żeby wzmocnić tę granicę.

Co z readmisją? Premier: Rozważamy to. To jest nowa koncepcja (...). Jednak nie jest to na razie takie proste, bo kraje pochodzenia nie chcą ich przyjmować.

Dlaczego nie angażujemy Frontexu? Premier: Tutaj (na granicy – red.) szef Frontexu był, niezwykle pochwalił nasze działania. Możliwości naszych służb są nie o rząd wielkości szersze, tylko i dwa lub trzy rzędy wielkości szersze.

Szef rządu o warunkach żołnierzy: przygotowujemy się na długie miesiące, kwartały, a może lata z tą prowokacją Łukaszenki.

Morawiecki przekazał, że będziemy proponowali poszerzanie liczby osób, które nie będą miały prawa wjazdu na teren UE, ale też dalej idące sankcje gospodarcze.

Dodał, że zawnioskował o zwołanie posiedzenia wcześniej niż w grudniu, nawet w formie wideokonferencji.

Premier: Wystąpimy o to zaostrzenie sankcji na najbliższym posiedzeniu Rady Europejskiej.

Morawiecki: Uważam, że Rosjanie będą coraz bardziej obecni na Białorusi, To jest ta gra Putina, to jest to coraz mocniejsze związywanie Łukaszenki z Putinem.

Morawiecki: Bruksela do tej pory niewiele zrobiła w tej sprawie.

Morawiecki: My ratujemy każde życie, my człowieka znalezionego w środku lasu nigdy nie zostawiamy samemu sobie (...) Wbrew pomówieniom różnym żadne dzieci nie zostały też pozostawione same sobie, dzieci znajdują swoich rodziców.

Morawiecki: Jestem w codziennym kontakcie z wieloma premierami. To nie jest tak, że UE czy KE zalewa nad propozycjami wsparcia. Na razie nam pomagają dobrym słowem. Ja będę próbował przewodniczącą von der Leyen i przewodniczącego Charles'a Michela nakłonić do tego, żeby ta pomoc była jak najbardziej konkretna, na budowę zapory i tak dalej. Nie pogardzimy tą pomocą, ale też nie damy się zaszantażować.

Morawiecki: W ośrodkach jest obecnie 1800 osób, około 300 z nich zdecydowało się na powrót swoich krajów pochodzenia.

Morawiecki o odsyłaniu migrantów samolotami do ich krajów: Również to rozważamy, dyskutujemy o tym z UE.

Szef rządu odnosząc się do słów Czarzastego: My nie ustajemy w wysiłkach i kreatywności, żeby tę pomoc humanitarną dostarczyć. Nasze konwoje odbijają się od granicy jak od ściany gumowej.

Morawiecki: Pan minister Rau i Kamiński rozmawiają ze swoimi odpowiednikami w UE po to, żeby przeprowadzić zdecydowana akcję w związku z liniami lotniczymi, które są używane dla potrzeb transferu osób z krajów Bliskiego Wschodu.

Premier: My nie tylko otrzymujemy z UE słowa wsparcia, ale także słowa gotowości do pomocy, którą przetestujemy. Dlaczego nie skorzystać ze wsparcia finansowego? Choć jeśli nie będzie z tamtej strony woli, to będziemy sami sobie radzili.

Zakończyło się zadawanie pytań. Głos zabiera premier Mateusz Morawiecki.

Waldemar Anzel (PiS): Chciałem się zapytać o sankcje UE, jakie powinny być wprowadzone wobec reżimu Łukaszenki, a tak naprawdę reżimu Putina w Rosji.

Pojawiają się także pytania o to, ile było przypadków push backów, o pomoc psychologiczną dla dzieci ze szkół na terenach objętych stanem wyjątkowym czy obecność dziennikarzy na tym obszarze oraz umiędzynarodowieniem sprawy kryzysu.

Wśród pytań zadawanych przez posłów powtarzają się m.in. kwestie sytuacji żołnierzy na granicy czy pomocy międzynarodowej w kontekście kryzysu.

Maciej Gdula (Lewica): Tego kryzysu nie byłoby, gdyby nie pomoc Turcji. Chcę zapytać ministra spraw zagranicznych o działania podejmowane, żeby przerwać loty z Turcji.

Krzysztof Gawkowski (Lewica): Bezpieczna granica, to taka, na której ludzie nie umierają. Chciałem zapytać o to, jak wygląda praca różnych służb, przede wszystkim medycznych i ratowniczych. Jak wygląda wsparcie dla ludzi, którzy przekraczając nielegalnie granice mogą być narażeni na śmierć?

Jarosław Krajewski (PiS): Dzisiaj cała Wysoka Izba powinna mówić jednym głosem. Celem reżimu Łukaszenki jest destabilizacja polityczna Polski, krajów nadbałtyckich i całej UE. Bardzo ważną rolą jest kwestia nałożenia jak najszybszych sankcji na reżim Łukaszenki. Panie premierze, mam do pana pytanie, czy jest szansa na szybkie wprowadzenie skutecznych i dotkliwych sankcji ze strony UE dla reżimu Łukaszenki oraz przewoźników lotniczych, którzy uczestniczą w tym nielegalnym przerzucie migrantów.

Antoni Macierewicz (PiS): Agresja, którą dzisiaj przeżywamy nie zaczęła się ani w lipcu, ani czerwcu, ani maju 2021roku. Zaczęła się zbrodnią w 2010 roku. (...) Dzisiaj musimy wzmocnić naszą siłę wewnętrzną, stąd niezbędna jest jedność narodu, niezbędny jest rozwój obrony cywilnej.

Maciej Kopiec (Lewica): Jakie dalsze kroki rząd ma zamiar podjąć w celu weryfikacji i ochrony tych ludzi? Ile ośrodków pomocy cudzoziemcom MSWiA ma zamiar uruchomić? Proszę o odpowiedź na piśmie.

Urszula Zielińska (KO): Sytuacja na granicy jest dziś przede wszystkim humanitarną tragedią. (...) Panie premierze, ten kryzys łączy nas wszystkich i tylko razem możemy go rozwiązać.

Rafał Adamczyk (Lewica) apelował do prezydenta o zwołanie Rady Bezpieczeństwa Narodowego.

Beata Maciejewska (Lewica): Jakie konkretne działania w konkretnym czasie będą podejmowane?

Posłanka zwróciła się też do premiera z pytaniem, jakie konkretne działania w tym miesiącu i w kolejnych będzie podejmował na forum UE.

Jerzy Polaczek (PiS): Jak wygląda aktualnie budowa tymczasowego ogrodzenia na granicy z Białorusią? Jaki jest wstępny harmonogram realizacji docelowego rozwiązania wynikającego z przyjętej ustawy?

Adam Szłapka (KO): Dlaczego w ten kryzys nie jest zaangażowany Frontex, inne instytucje unijne?

Joanna Kluzik-Rostkowska (KO): Dlaczego nie chcecie prosić o wsparcie Unii, NATO, instytucji międzynarodowych? Dlaczego nie chcecie wpuścić dziennikarzy?

Krystian Kamiński (Konfederacja): Niedługo kończy się stan wyjątkowy, co dalej? Jeśli uszczelnimy granicę, to ruch imigrantów będzie szedł na Ukrainę. Czy prowadzimy rozmowy z państwem ukraińskim, by zapobiec temu, co się potem wydarzy?

Paweł Kowal (KO): Na tej sali nie padła żadna nowa propozycja. Jako opozycja chcemy pomóc, jeśli będzie jakikolwiek sensowny projekt ze strony rządu.

Anna Milczanowska (PiS): Nasze służby specjalne wiedzą mniej więcej, co się wydarzy, bo nad tym pracują. A państwo chcielibyście, żeby wam wszystko podać na tacy. Czyli automatycznie Łukaszence, Putinowi też podamy te informacje na tacy.

Monika Falej (Lewica): Jakie konkretne działania zostały podjęte ze strony rządu, dyplomacji, prezydenta, pani marszałek, by powstrzymać reżim Łukaszenki? Czy wstrzymano zakupy produktów i usług z Białorusi? Kiedy PCK zostanie dopuszczone do pomocy osobom na granicy?

Lidia Burzyńska (PiS): Jakie działania podejmują żołnierze WOT?

Michał Wypij (Porozumienie): Kiedy i w jaki sposób rząd wesprze psychologicznie funkcjonariuszy i ich rodziny?

Hanna Gill-Piątek (Polska 2050): Gdzie jest wojewoda podlaski, czemu nie koordynuje zarządzania kryzysowego?

Artur Dziambor (Konfederacja): Mieliśmy przemówienia, z których właściwie nic nie wynika.

Bartuś (PiS): Mam pytanie do ministra obrony, czy ministerstwo ma kontakt z innymi państwami, z sojusznikami z NATO, ale też z innymi ministrami obrony z UE, jakie jest podejście tych ministerstw do sytuacji na granicy.

Barbara Bartuś (PiS): Chciałam podziękować pani marszałek za dzisiejszą debatę, bo Polacy w moim przekonaniu tego potrzebowali.

Tomasz Zimoch (Polska 2050 ): Za kilkanaście dni przestanie obowiązywać stan wyjątkowy. Co będzie dalej?

Urszula Nowogórska (Koalicja Polska): Panie premierze, czy zamierzacie skorzystać z uprawnień i pracy oficerów operacyjnych? Czy wszyscy funkcjonariusze, którzy pełnią służbę na granicy, są odpowiednio zaopiekowani? Co w sprawie departamentu ds. analiz migracyjnych?

Marcin Kierwiński (KO): Czy zrobiliście cokolwiek, aby ukrócić działania reżimu Łukaszenki?

Magdalena Sroka (Porozumienie): Czy planujecie zwiększenie sił zbrojnych polskich żołnierzy na granicy?

Wojciech Maksymowicz (Polska 2050): Jakie działania podejmowane są dla obrzydzenia potencjalnym przemytnikom ludzi takich działań?

Wanda Nowicka (Lewica): Jak rząd planuje skutecznie dotrzeć do mieszkańców Bliskiego Wschodu, żeby nie przyjeżdżali?

Małgorzata Kidawa-Błońska (KO): Kiedy przywrócą państwo możliwość uczestnictwa dziennikarzy na granicy?

Sylwester Tułajew (PiS): Chciałbym poprosić ministra Błaszczaka o przypomnienie działań mających na celu wzmocnienie obecności Wojska Polskiego na ścianie wschodniej.

Iwona Michałek (Porozumienie): Kiedy dokładnie zostaną dopuszczone na granicę służby medialne. Kiedy akredytowani dziennikarze będą mogli relacjonować to, co się tam naprawdę dzieje?

Braun pytał też o sytuację żołnierzy na odcinku przygranicznym.

Grzegorz Braun (Konfederacja): Co z odcinkiem ukraińskim i potencjalnie słowackim, jeśli przez Ukrainę na Słowację pójdzie ta kolejna fala?

Krzysztof Paszyk (PSL): Czy przygotowywany jest wariant szybkiego organizowania wywozu do krajów macierzysty tych, którzy w sposób nielegalny tu przybyli? Czy nie warto rozważyć zaangażowania Frontexu?

Przemysław Koperski (Lewica) do premiera: Dlaczego w Polsce nie może być Litwinów, Łotyszy (...), którzy w ramach Frontexu strzegliby granic?

Szef MON Mariusz Błaszczak: Pan poseł mówił nieprawdę. Wszystko, co pan przedstawiał, jest kłamstwem.

Bartłomiej Sienkiewicz (KO): Panie premierze, czy pan się zapoznał z warunkami bytowymi żołnierzy? Czy pan zna poziom wypadków stresu pourazowego? Bardzo łatwo oddaje się cześć mundurowi, ale trzeba zadbać o ludzi w tych mundurach.

Rozpoczyna się seria pytań. Biorący w niej udział posłowie mają minutę na zadanie pytania.

Mejza: presja białoruskiego reżimu na granicach z Litwą i Łotwą niemal całkowicie ustała, bo doszło tam do zjednoczenia narodowego i sojuszu rządzących z opozycją w sprawie obrony granic.

Łukasz Mejza, poseł niezrzeszony: Kiedy my będziemy świętować Dzień Niepodległości (...), wojsko, Straż Graniczna, policja i WOT będą tych naszych granic strzec.

Sośnierz: Troszkę jestem zawiedzony głębokością informacji uzyskaną w czasie tej debaty. Zabrakło przede wszystkim stanowiska rządu, czy będziemy uprawiali tylko politykę defensywną (...), czy podejmiemy działania ofensywne w stosunku do Białorusi. Nie mam tu na myśli działań militarnych.

Poseł Andrzej Sośnierz (Polskie Sprawy): Zdecydowana obrona granic – popieramy to.

Paweł Szramka: My nie chcemy przeszkadzać, chcemy współpracować. Natomiast ciężko nam to robić, jeśli nie ma jakiejkolwiek informacji z waszej strony.

Paweł Szramka (Polskie Sprawy): W imieniu koła Polskie Sprawy, chcę dziś podziękować funkcjonariuszom Straży Granicznej, policji i żołnierzom.

Poseł Sachajko: Posłowie Kukiz’15 popierają działania polskiego rządu w sprawie działań na granicy.

Sachajko: To już kolejny raz Wysoka Izba zajmuje się problemem wojny hybrydowej na naszej granicy z Białorusią. Perfidnego wykorzystywania kobiet i dzieci jako żywych tarcz do destabilizowania sytuacji Polski.

Jarosław Sachajko (Kukiz’15): Dzisiaj stoimy w obliczu wielkiego wyzwania, kiedy powinniśmy być wspólnotą.

Gowin: Oczekujemy, że pan premier pilnie zainicjuje zwołanie posiedzenia Rady Europejskiej.

Gowin ocenił, że "źle się stało", że rząd nie zwrócił się o pomoc do instytucji międzynarodowych. Przekonywał, że taki krok trzeba podjąć jak najszybciej.

Jarosław Gowin (Porozumienie): W takich chwilach jak dzisiaj, zobowiązani jesteśmy do solidarności.

Jarosław Gowin (Porozumienie): Dzisiaj nasz patriotyzm jest poddany szczególnej próbie. Polska granica, rzecz święta, jest realnie zagrożona.

Posłanka Polski 2050 mówiła, że konieczne jest podjęcie współpracy międzynawowej i nałożenie sankcji gospodarzczych na Białoruś.

Hanna Gill-Piątek: Rozwiązania są tu na wyciągnięcie ręki. Po pierwsze uszczelnienie granicy środkami ludzkimi, technicznymi tak, aby niemożliwe stało się jej przekraczanie. Po drugie, zapewnienie bezpieczeństwa i wsparcia mieszkańcom terenów przygranicznych (..). Po trzecie realne wsparcie naszych funkcjonariuszy (...). Po czwarte – bezpieczeństwo nie wyklucza człowieczeństwa. Każdy człowiek, który staje na granicy RP, powinien być traktowany z godnością i szacunkiem. To oznacza konieczność dopuszczenia organizacji humanitarnych, mediów i niezależnych obserwatorów, konieczność przyjęcia większej liczby wniosków o ochronę międzynarodową oraz sięgnięcia do gotowych wzorów cywilizowanych procedur deportacyjnych.

Hanna Gill-Piątek z koła Polska2050: Jako społeczeństwo chcemy i mamy prawo wiedzieć, jakie drogi wyjścia z tej sytuacji proponuje rząd.